AKDENİZ UYGARLIKLARI SANATI - Deneme Sınavı - 5

Jacques –Louis David akademik resmin en önemli temsilcisidir.

Sultan Abdülmecid (d.1823-ö.1861) zamanında ise ilan edilen Tanzimat Fermanı(1839) ve Islahat Fermanı(1856) ,Osmanlı İmparatorluğu’nun yapısında idari ve sosyal yenileşmelerin kaynağını oluşturmuştur.

Akademik resim geleneğini ve geçmiş üslûpları reddeden bu ressamlar içinde yaşadıkları dönemi gösterdikleri, tablolarında yeni konulara ve görsel ifade biçimlerine başvurdukları için yaptıkları resim türüne modern resim ve modern sanat denildi. Bu ressamların kullandıkları üslûp ise izlenimcilik olarak tanımlandı ve Modern Resmin başlangıcını İzlenimci resim okulu oluşturdu. Doğru cevap A şıkkıdır.

İzlenimcilik adı dönemin resim eleştirmenlerinden Louis Leroy’un, Claude Monet'in İzlenim, Şafak isimli tablosunu gördükten sonra bunun bitmemiş bir tablo gibi göründüğünü söylemesi üzerine ortaya çıkmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Eğitim aldıkları Paris’te artık bu üslûbun yerine konstruktif kubizm gibi çok farklı üslûpta eserler verilse de, 1914 Kuşağı Paris’ten İstanbul’a bu üslûbu taşımış ve kendine göre bu üslûbu akademik bir yaklaşımla uygulamışlardır. Nazmi Ziya Güran, Avni Lifij, İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Ruhi Arel, Hikmet Onat, Namık İsmail, Ali Sami Boyar bu grubu oluşturuyordu ve İstanbul’da Galatasaray Lisesinde 1916 yılından sonra düzenli olarak sergi açtılar. Doğru cevap C şıkkıdır.

İstanbul’da ve Beyrut’ta açılan Askeri Mühendislik okularında resim dalında yetenekli olan
kimi öğrenciler Paris’e eğitim için gönderildiler. Paris’e başka alanlarda da eğitim için gönderilen öğrencilerin toplu olarak eğitim almaları için Mekteb-i Osmanî isimli bir okul kuruldu. 1860–1874 tarihleri arasında açık olan bu okulda ilk Türk ressamları olarak bilinen Şeker Ahmet Paşa ve Süleyman Seyit Efendi bulundular.

Akdeniz coğrafyası ve bu coğrafya da ki uygarlıkların yaratığı efsanevi imgelem dünyası her dönemde olduğu gibi modern sanatçıya da esin kaynağı olmaya devam etmiştir. Bu sanatçılardan biri de Katalan doğumlu mimar ve tasarımcı Antoni Gaudi‘dir (1850–1926). Alışılmışın dışında mimari eserler yapmış bu sanatçının işleri Barcelona kentini çılgın bir biçim ve renk cümbüşüne çevirmiştir.

Füturizmle başlayan akımlar sanatla yaşam arasında bir bağlantı kurmaya çalışmakta aynı zamanda da sanatın kuramsallaşmasına karşı çıkmaktaydı.Bu etkinliklerini özellikle İtalya’da yapmak istediklerini söyleyen Marinetti “ İtalyayı profesörlerden, arkeologlardan, turist rehberlerinden ve antikacılardan temizleyeceğiz ve ikinci planda kalan bu ülkeye canlılık getireceğiz” demektedir.

Modern dünyada yeni bilim alanları ortaya çıkmıştı. Bireyle toplum arasındaki ilişkileri sosyoloji bilimi incelemekteydi. İnsan cinsinin araştırılması antropoloji alanını geliştirdi. Bu arada insanın birey olarak kendi iç dünyası ve bu iç dünyayı oluşturan farklı bilinç katmanları da özellikle Sigmound Freud tarafından ortaya kondu.

Cezanne on dokuzuncu yüzyıldan yirminci yüzyıl sanat akımlarına geçişi sağlayan önemli bir ressamdır. Rönesans döneminden beri klasikleşen resme bakıştaki görme biçimleri Cezanne’ın tabloları ile değişmeye başlar ve 20. yüzyıl başında Kübist sanatın oluşumunu etkiler. Doğru cevap B şıkkıdır.

Cezanne’ın nesnelerin kütlelerini kırmaya başlaması yirminci yüzyıl başında İspanyol asıllı Pablo Picasso ve Fransız George Braque’ı da etkilemiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Fütürizm (Italyanca Futurismo), İtalyan şair ve editör Filippo Tommaso Marinetti’nin Paris’te yayınlanan Le Figaro gazetesinde 20 Şubat 1909 günü yayınladığı bir manifesto ile başladı. Böylece ilk kez bir sanat eleştirmeninin tanımlaması ile değil ama edebiyat ve güzel sanatlar alanında bir grubun sanatsal etkinlikleri ile yapmak istediklerini herkese ilan etmesiyle bir akım tanımlanmış oldu. Doğru cevap A şıkkıdır.

Modern sanatın oluşumunda önemli bir yeri olan ve çağdaş sanatın öncülüğünü yapan diğer bir Fransız sanatçı ise Marcel Duchamp(marsel duşan) dır. 1913‘lerden sonra kendi görüşlerini dile getiren sanatçı resim yapmanın sadece boyayı düzenlemek olmadığını, resmin özünde görsel değil entelektüel bir eylem olması gerektiğini söyleyerek döneminin ressamlarını eleştirmiştir. Alışılagelmiş resim yöntemlerini red ederek ve onlarla alay ederek kendi içinde klasik hale dönüşmeye başlayan modern resmi eleştirmiş, resim sanatının tablonun dışında bir eylem olduğunu vurgulamıştır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Sanayi Devrimi, Akdeniz ülkeleri arasında ilk olarak Fransa'da başlamıştır.

II. Dünya Savaşı ile birlikte, dünya yeni bir düzene girerek modernizmin tarihsel geçerliliği kalmamıştır.

Eriyen Zaman adlı eser Salvador Dali'ye aittir. Gerçeküstücülük: Bilinç, bilinçaltı ayırımı belirlenirken insanın benlik yapısını oluşturan üst benlik ve alt benlik gibi tanımlarda ortaya çıktı. Böylece rüyaların insanın bilinçaltını yansıttığı varsayıldı. Rüyalarda gerçekte olamayacak her türlü eylem yapılabilmekte, duygular hissedilmekteydi. İnsanlar uçabiliyor, nesneler biçim değiştirebiliyor, gerçek yaşamda mantıklı olan her şey gerçek üstü düzeyde tamamen alt üst olabiliyordu. Doğru cevap C şıkkıdır.

Rönesans döneminden sonra Aydınlanma düşüncesi ile gelişerek on dokuzuncu yüzyılda düşünce ve zihniyet dünyasına hakim olan yenicilik (modernite) anlayışı sadece sanatta ve edebiyatta değil, ekonomi ve siyasetin yanı sıra bilim dünyasında, sosyal yaşamda ve güncel değerlerde de yenilikler getirmişti.

İngilizlerin Hindistan’dan sonra Akdeniz bölgesiyle ilgilenmeleri Fransa’da Napolyon Bonapart’ı tedirgin etmişti. Napolyon, İtalya ve Dalmaçya seferlerinin ardından Malta adası üzerinden Mısır’a giderek Osmanlı toprakları olan İskenderiye ve Kahire’yi işgal etti. Daha sonra Suriye bölgesine yönelerek Yafa ve Akka’yı ele geçirdi. Napolyon, 1789 -1801 yılları arasında, Akdeniz bölgesinde Fransız askeri ve siyasi gücünü hâkim kılmak istedi. Fransa 1830’lardan sonra Kuzey Afrika’da yani Akdeniz’in güney kıyılarında Cezayir, Tunus ve Fas bölgesinde sömürgelerini oluşturdu.

Jean Léon Gérôme‘un Paris’teki atölyesinde yetişmiş bir Osmanlı Dönemi Oryantalist ressamı ise Osman Hamdi Bey’dir (1842–1919). Ustasından oldukça etkilendiği anlaşılan Osman Hamdi Bey, İstanbul’da Sanayi- Nefise-i Şahane’nin ( Güzel Sanatlar Akademisi) kuruluşunda öncü olmuştur.

Napolyon Bonapart’ın Mısır’ı işgali sırasında yanında götürdüğü bilim insanlarının çalışmalarından oluşmaktaydı. Mühendisler, mimarlar, ressamlar, biyologlar dil bilimcileri vb., alanlardaki 167 kişiden oluşan uzmanları yanında götüren Bonaparte, onlara Mısır’ı inceleme emrini verdi. Bölgede yetişen bitkiler, yaşayan hayvanlar, topografik yapı, iklim, mimari, kıyafet, dil gibi her türlü bilgiyi toplayan bu uzmanlar, ileride yapılacak olan Suez kanalının da yeri konusunda araştırmalarda bulundu. Mısır Enstitüsü adı ile Kahire de kurulan araştırma merkezinde dört grup halinde (matematik, fizik, ekonomi, edebiyat ve sanat) on iki kişi çalışıyordu