AİLE YAPISI VE İLİŞKİLERİ

TMK’nun 197. maddesi eşlerden birinin ayrı yaşamayı istemesini, ortak yaşam sebebi ile eşin kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddî biçimde tehlikeye düştüğü durumlarda haklı bulmaktadır.

"Aile, Türk toplumunun temelidir. Devlet ailenin huzur ve refahı için özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ve uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar" ibaresi Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda yer almaktadır. Bu ibarenin Türk Medeni Kanunu yerine Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda yer alması, anayasanın devlet ve toplum arasındaki en temel sözleşme olması göz önünde bulundurulduğunda, büyük önem taşımaktadır.

Türk Medeni Kanunu'nun 22.11.2001 tarihinde yapılan son düzenlenmesinde, bir önceki kanuna göre aile hukuku konusundaki en temel fark, kadın ve erkek eş arasındaki eşitliği gözeten düzenlemelere yer vermesidir.

Aciliyet gerektiren, önemli bir sebebin olduğu durumlar hariç tutulursa; kadın ve erkek TMK'nın 124. maddesine göre 17 yaşını doldurduktan sonra aileden izin almadan evlilik gerçekleştirebilir.

TMK'ya göre aralarında yeğenlik ilişkisi bulunan iki hısım evlenemez.

TMK’nun 132. maddesi ‘evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez’ demektedir. Bu süre kadının evlilik ilişkisi içerisinde bir çocuk doğurmayacağının kesin olarak saptanmasını sağlamaya yöneliktir. Ancak kadının gebe olmadığını kanıtlaması veya ayrıldığı erkek ile yeniden evlenmesi durumunda bu süre sona erer.

Çocuğun velayetinin verilmediği eşin, çocuğun bakım ve eğitim giderleri için diğer eşe ödeyeceği meblağ, iştirak nafakası olarak tanımlanır.

TMK madde 185’e göre “evlilik birliği” evlenme ile kurulmuş olur.

Erkek eşin durumdan zarar görmesi; kadının, boşandığı kişinin soyadını kullanmasına engel olur.

Akıl hastaları ile ilgili düzenlemede ‘akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbî sakınca bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler’ denmektedir.

Muhalif kadın hareketlerinin güçlenmesi, boşanma sayısının artmasına sebep olan etmenlerden biridir.

Evlenme vaadini içeren medeni hukuk sözleşmesine nişanlanma adı verilir.

Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya anne ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir?

Evlenme  tarafların olumlu sözel yanıt vermeleri ile başlar.

Hakim önemli bir sebep varlığında 16 yaşını doldurmuş kadın ya da erkeğin evlenmesine izin verebilir.

Evlenmenin resmi memur önünde yapılmamış olması durumunda evlenme yok hükmündedir.

Kendisinin veya yakınlarından birinin hayatı, sağlığı veya namus ve onuruna yönelik pek yakın ve ağır bir tehlike ile korkutularak evlenmeye razı edilme durumunda nisbi butlan söz konusu olur.

Eşlerden birinin evlenme sırasında evli bulunması durumunda mutlak butlan söz konusu olur.

Hukuk kurallarına göre gerçekleştirilmiş bir evliliğin, tarafların yani erkek eş ve kadın eşin hiçbir bağı kalmaksızın, varsa ortak çocukların hakları saklı kalmak koşuluyla, hakim kararı üzerine sona erdirilmesine ve tarafların başkalarıyla yeniden evlenmelerine olanak veren hukuki bir işleme boşanma adı verilir.

Zina, ayrı bir boşanma sebebidir.