AİLE YAPISI VE İLİŞKİLERİ

Pek çok iletişim tanımı vardır. Ortak ve üzerinde uzlaşılan bir iletişim tanımı; katılanların, bilgi ya da sembol üreterek birbirine ilettikleri ve bu iletileri anlamaya yorumlamaya çalıştıkları bir süreçtir.

İletişimi açıklamak için altı temel öge kullanılır:
1. Kaynak (Gönderici)
2. İleti (Mesaj)
3. Bağlam (Ortam)
4. Kanal (Araç)
5. Hedef (Alıcı)
6. Geribildirim (Dönüt)

Hedef (Alıcı): İletişim sürecinde alıcıdan iletilen işaretlerin yorumlandığı, anlamlandırıldığı yerdir. Alıcı ise kaynaktan gelen işaretleri hedefe ulaştıran yapıdır.

İletişim çeşitleri, “gönderilme biçimine” ve “ birey üzerindeki etkilerine” göre iki grupta toplanabilir.
1. Gönderilme özellikleri bakımından iletişim çeşitleri; "sözlü" ve "sözsüz" olarak,
2. Birey üzerindeki etkileri bakımından da "etkili" ve "etkisiz" iletişim olarak ikiye ayrılır.

"Etkisiz iletişimler" denilen iletişim engelleri on iki grupta toplanabilir.

Emir vermek, yönlendirmek
2. Uyarmak, gözdağı vermek
3. Ahlak dersi vermek
4. Öğüt vermek ve çözüm önerileri getirmek

5. Öğretme, nutuk çekme, mantıklı düşünceler önermek

6. Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı düşüncede olmamak

7. Övmek, aynı düşüncede olmak, olumlu değerlendirmeler yapmak

8. Ad takmak, alay etmek, utandırmak

9. Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak

10. Güven vermek, desteklemek, avutmak, duygularını paylaşmak

11. Soru sormak, sorgulamak, sınamak

12. Sözünden dönmek, oyalamak, alay etmek, şakacı davranmak, konuyu saptırmak

Birey üzerindeki etkileri bakımından iletişim çeşitleri etkili ve etkisiz olmak üzere ikiye ayrılır.

İleti (Mesaj): İleti, gönderici ile alıcı arasında aktarılmakta olan duygu, düşünce ya da isteğe denmektedir.

C kümesi Kişilik Bozuklukları (Korkulu, Bunaltılı Kişilik Bozuklukları): Kaçınan (avoidant, çekingen), bağımlı, obsesif-kompulsif kişilik bozuklukları olan kişiler sıklıkla anksiyeteli, bunaltılı ve korkulu görünürler.

Histrionik Kişilik Bozukluğu (Oyuncular): Bu kişilerin duyguları hızlı değişim gösterir ve duygularını abartılı bir şekilde ifade ederler. Konuşma biçimleri başkalarını etkilemeye yöneliktir. Aşırı duygusallık ve sürekli kendisi ile ilgilenilmeyi bekler ve isterler. İlgi odağı olmadığı durumlarda rahatsız olur. Cinsel yönden ayartıcı veya tahrik edici davranışlar gösterirler. Telkine yatkındırlar, kolay etkilenirler. Sansasyonel olaylar gösterebilirler ve bu yüzden yasalarla başları derde girebilir.

Kişiliğin oluşumunda bedensel (biyolojik) faktörler, kültürel faktörler, aile faktörü, sosyalleşme faktörü, durumsallık faktörü ve kitle iletişimi ile ilgili faktörler etkili olmaktadır.

İletişimin pek çok iletişim tanımı vardır. Ortak ve üzerinde uzlaşılan bir iletişim tanımı; katılanların, bilgi ya da sembol üreterek birbirine ilettikleri ve bu iletileri anlamaya yorumlamaya çalıştıkları bir süreçtir. İletişim, iletilen bilginin hem gönderici hem de alıcı tarafından anlaşıldığı ortamda bilginin bir göndericiden bir alıcıya aktarılma sürecidir. İletişim tüm tarafların üzerinden bilgi alışverişi yapılacak ortak bir dili anlamalarına ihtiyaç duyar. İletişim, en az iki kişi arasında sözel ya da sözel olmayan iletilerin sunulması ve alınması sürecidir. İletişim sürecinde taraflar düşüncelerini ve duygularını sözcüklerle, ses tonuyla, hareket ve duruşlarıyla karşı tarafa iletmeye çalışır. Doğru cevap C'dir.

Kaynak ya da gönderici, mesajın oluştuğu yerdir. Eğer insanın beyni, bilgi kaynağı sayılır. Gönderici, duygu düşünce ve isteğin aktarılmasında sözü söyleyen kişi veya topluluklara denir. İleti ya da mesaj gönderici ile alıcı arasında aktarılmakta olan duygu, düşünce ya da isteğe denmektedir. Bağlam ya da ortam temel iletişimin gerçekleştiği ortama denir. Kanal ya da araç, iletici ve hedef arasındaki iletişimi sağlayan bir araçtır. Geribildirim ya da dönüt ise eğer varsa iletiye verilen her türlü yanıt da geri bildirim olarak adlandırılmaktadır. Geri bildirim sayesinde kaynak, hedefin algılama ve anlama fonksiyonu hakkında bilgi edinmektedir. Ayrıca geribildirim iletişimde bulunanlar arasındaki anlaşmanın başarı durumu hakkında da bilgi vermektedir. Doğru cevap D'dir.

İletişim çeşitleri, “gönderilme biçimine” ve “ birey üzerindeki etkilerine” göre iki grupta toplanabilir. Gönderilme özellikleri bakımından iletişim çeşitleri; "sözlü" ve "sözsüz" olarak, birey üzerindeki etkileri bakımından da "etkili" ve "etkisiz" iletişim olarak ikiye ayrılır. Doğru cevap A'dır.

Çocuğa karışmama, çocuğa kabul edildiğini göstermenin yollarından biri, onun eylemlerine ve etkinliklerine karışmamaktır. Bu durumda çocuk, "Yaptığım şey doğru ", “Annem ve babam yaptığım şeyi kabul ediyor" diye düşünür. Çocuk oyun oynarken oyunu kendi istediği gibi yönlendirmesi ve ebeveynlerin müdahaleci olmaması da bu duruma örnektir. Doğru cevap A'dır.

Emir veren yönlendiren iletiler kişinin duygularının önemsiz olduğu mesajını verir. Kişi diğer kişinin istediğini yapma zorunluluğunu hisseder. Ahlak dersi veren ilişkilerde otoritenin ve zorunlulukların gücü kişiye karşı kullanılır. “Yapmalısın, etmelisin” mesajlarını iletir ve bireyi karşı koymaya zorlar. Öğretme, nutuk çekme, mantıklı düşünceler önermek, mantıklı düşünceler önerme kişiye mantıksız ve bilgisiz olduğuna dair mesaj iletir. Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı düşüncede olmamak, kişi üzerinde diğerlerinden daha fazla olumsuz etki yapar ve kendilerini yetersiz, değersiz, aşağılanmış ve kötü hissetmelerine neden olur. Öğüt vermek ve çözüm önerileri getirmek ise kişinin sorunlarını kendi kendisine çözeceği yeteneğinin olmadığına inanıldığını gösterir. Doğru cevap B'dir.

En az iki taraf arasında, değer, fikir, inanç, ilgi, algı, kültürel faktörler, sosyal roller, ihtiyaçlar, iletişim becerileri yönünden farklılıklar olduğu durumlarda yaşanabilen, gerilim, engellenme, rekabet, değişiklik ve müdahaleler yaşanan durumlara çatışma denir. Doğru cevap E'dir.

Bir kişinin kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygu ve düşüncelerini anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecidir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Çatışma olumlu yönetildiğinde; kişinin kendini tanımasına, karşıdaki kişinin özellikleriyle ilgili farkındalığını arttırmasına, ilişkilerde çözülmesi gereken sorunların farkına varılmasına, değişimi cesaretlendirmesine, sorunları çözme için enerji ve motivasyonun artmasına, büyük sorunlar olarak algılanan küçük sorunları ortaya çıkarmasına katkıda bulunur. Doğru cevap B'dir.

Seçici soyutlama, kişinin belirli bir bütünün içindeki önemsiz bir ayrıntıdan yola çıkarak bütünü göz ardı etmesi ya da önemsiz ayrıntıya seçici bir körlük geliştirerek değerlendirmesidir. Aşırı genelleme, birey karşılaştığı olumsuz bir durumu ya da olayı aşırı derecede genellemeye yönelir. Belli bir özelliğin, her yerde, herkes için geçerli olduğunu düşünmek genelleme yapmaktır. Bu kişiler herhangi bir olumsuzluğu, genel bir olumsuzluk yargısına dönüştürürler. Kişiselleştirme, kişinin, aslında hiç bir etkisi olmadığı halde, başkalarının uğradığı sıkıntılardan, ortaya çıkan sorunlardan kendisini sorumlu tutması kişiselleştirmesidir. Akıl okuma, birey karşısındaki kişiyi dinlemek ve söylediklerini onun ifade ettiği biçimde anlamak yerine önyargılarla onun davranışlarını varsayımlarla açıklar ve buna göre hareket eder. Mutlakacılık (“Meli”, “Malı “Düşünme), kuralların mutlak olduğu, yere ve zamana göre değişemeyeceğini düşünen bu kişiler en doğru davranışları kendisinin gösterdiğine inanır. Kişilerarası ilişkilerde neyin doğru neyin yanlış olduğunu çok iyi bildiğini ileri sürerler. Diğer kişilerin davranışları, bireyin kendi doğrularına uymuyorsa onlara karşı öfke duyar. Doğru cevap C'dir.

Uzlaşma - “Biz Birlikte Kazanalım, Birlikte Kaybedelim” yaklaşımına sahip kişiler kendi amaçlarına ve başkalarıyla ilişkilerine karşı ılımlıdırlar. Bir uzlaşma yolu ararlar, taviz verirler ve karsı tarafı da kendi amaçlarından taviz vermeleri için ikna ederler. İki tarafında bir şeyler kazanacağı bir çözüm yolu ararlar. Tarafların işbirliği yapamadıkları bir durumda uzlaşmak zorunluluğunu hissetmeleri, durumun ve ilişkinin niteliğinden kaynaklanır. Her iki tarafında amacı kısmen karşılandığı için taraflar iletişimde ancak belirli düzeyde etkili olurlar. Eğer görüş birliği sağlanamıyorsa, her iki tarafta eşit ölçüde güçlüyse karmaşık bir soruna geçici bir çözüm ihtiyacı varsa kullanılabilir. Bu anlamda uzlaşmayı hiç bir zaman taviz ya da ödün vermekle eş değer görmemek gerekir. Doğru cevap E'dir.