AİLEDE İLETİŞİM

İletişim, en az iki kişi arasında sözel ya da sözel olmayan iletilerin sunulması ve alınması süreci- dir. İletişim sürecinde taraflar düşüncelerini ve duygularını sözcüklerle, ses tonuyla, hareket ve duruşlarıyla karşı tarafa iletmeye çalışır.

Beyinde duygusal yaşamın merkezi olan yörede hipokampus dediğimiz yerde çocuğun ilk duygusal belleği işlemeye başlıyor. Bu dil öncesi bellek. Çocuk doğumundan altı saat sonra örtük bellek dediğimiz dil önce- si belleğe kayıtlar yapmaya başlıyor.

Hipotalamusun çekirdeklerinde üretilerek hipofiz bezinin arka lobunda depolanır. Buradan periferik dolaşıma salınarak doğum eylemi sırasında uterusun ka- sılmasını ve emzirme sırasında sütün kanallardan dışarı atılmasını sağlar.

İletişimi açıklamak için altı temel öge kullanılır: 1. Kaynak (Gönderici)
2. İleti (Mesaj)
3. Bağlam (Ortam)

4. Kanal (Araç) 5. Hedef (Alıcı)

6. Geribildirim (Dönüt)

Bağlam (Ortam): Bu temel iletişimin ger- çekleştiği ortama bağlam denir.

Bir “bağlam”da aktarılan ileti, bir “gönderici”ve “alıcı” tarafından iletişime dönüştürülür. “Şifre (kod)” aracılığıyla iletiler “kanal”a, oradan da alı- cıya ulaştırılır. Sonunda alıcıdan kaynağa bir geri bildirim (dönüt) olur.

İletişim çeşitleri, “gönderilme biçimine” ve “ birey üzerindeki etkilerine” göre iki grupta topla- nabilir.

1. Gönderilme özellikleri bakımından iletişim çeşitleri; “sözlü” ve “sözsüz” olarak,

2. Birey üzerindeki etkileri bakımından da “et- kili” ve “etkisiz” iletişim olarak ikiye ayrılır.

İnsanlar konuşarak anlaşmayı geliştirmeden önce, beden diliyle anlaşmışlardır. Beden dili in- sanların ilk anlaşma aracı ve ilk dili olmuştur.

Beden diliyle insanlar duygularını, düşünceleri- ni isteklerini, ihtiyaçlarını ve ruhsal durumlarını başka insanlarla paylaşmışlardır. Günümüzde ruh ve beden birbirinden ayrılmaz bir bütün olarak düşünülmektedir. Sözsüz iletişim veya beden dili iletişimi sözlü iletişime göre daha etkilidir; çift an- lamlıdır ve yoruma açıktır. İletişim durumundaki insanlar arasındaki mesafe, beden duruşu, yüz ifa- deleri, gözler, el ve kol hareketleri, dokunma, giy- siler, ses tonu, vurgulamalar, susmalar ve bunlara yüklenen anlamlar iletişimde bir bakış, başı çevir- me, anlamlı bir jest, benliği korumaya dönük bir hareket, birçok sözcükten çok daha anlamlı olur. Çünkü beden dilinin sözcüklerden çok daha kolay anlaşılma özelliği vardır.

Sağlıklı bir iletişim ve etkileşimin kurulmasının ilk koşulu doğru ve empatik dinlemek, ikinci ko- şulu ise, bu iletişim becerilerini geliştirmektir.

Çocuklarını kabul etmeyen anne ve babalar “kabul etmeme dili” ni, bu yüzden, “etkisiz İletişim” çeşit- lerini, yani “iletişim engellerini” kullanırlar. Bu du- rum çocuklarda “savunucu iletişim” in oluşmasına ve gelişmesine neden olur. Bireyler arasındaki ile- tişimi olumsuz yönde etkileyen en önemli neden- lerden biri savunucu iletişimdir. Savunucu iletişim bireyin benlik bilincini koruma ihtiyacından kay- naklanır ve kişi dikkatini iletinin içeriğinden çok kendini savunmaya harcar.

1. Emir vermek, yönlendirmek

En az iki taraf arasında, değer, fikir, inanç, ilgi, algı, kültürel faktörler, sosyal roller, ihtiyaçlar, iletişim becerileri yönünden farklılıklar olduğu durumlarda yaşanabilen, gerilim, engellenme, rekabet, değişiklik ve müdahaleler yaşanan durumlardır.

İki kişinin aynı yolda ihtiyaçlarının karşılanma- dığında oluşan bir mücadeledir. Kişilerarası çatış- malar; farklı biliş, algı, duygu, bilinçdışı ihtiyaçlar, iletişim becerileri gibi kişisel faktörlerden, kültürel faktörlerden, rol farklılıklarından, sosyal ve fiziksel çevreden kaynaklanır.

Dinleme, empati, geri bildirimde bulunma, sözsüz iletişimi doğru kullanma, ben dilinin kul- lanımı gibi iletişim becerilerinde kullanılan yön- temlerin doğru kullanılması çatışmaların ortaya çıkmasını engellerken, var olan çatışmaların etkili bir şekilde yönetilmesine neden olur.

Bir kişinin kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o ki- şinin duygu ve düşüncelerini anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecidir

Empatinin 3 temel ögesi vardır.

1. Empati kuracak kişi, kendisini karşısında- kinin yerine koymalı, olaylara onun bakış açısıyla bakmalıdır.

2. Empati kurmuş sayılmamız için, karşımız- daki kişinin duygu ve düşüncelerini doğru anlamamız gereklidir.

3. Empati kuran kişinin zihninde oluşacak empatik anlayışın, karşıdaki kişiye iletilme- si davranışıdır.

Bireylerin çatışmayı çözmek için kullandıkları yaklaşımlar, çatışmanın yapıcı ya da yıkıcı olduğunu belirlemektedir. Hükmetme, kaçınma ve uyma yöntemleri genel olarak çatışmanın yıkıcı sonuçlandığı yaklaşımlardır ve bu yaklaşımların uygulanması durumunda kişinin çatışma sonucunda yaşadığı duygular olumsuzdur ve kendini tatmin olmamış hissetmektedir. Uzlaşma ve bütünleştirme ise yapıcı çatışma çöz- me yaklaşımlarıdır ve kişiler bu biçimlerle çatışmaları çözdüklerinde, olumlu duygular yaşamaktadırlar.

Herkesin bir bedeni olduğu gibi bir kişiliği vardır ve herkes kendine özgü bir kişilik özelliğine sahiptir. Bu kişilik sayesinde ruhsal yapı korunur, toplumla uyumlu olunur yada tam tersi ruhsal yapıda ve toplumla uyumda so- runlar çıkabilir. Bazı benzer kişilik yapılarına sahip olan kişilik özelliklerinin bir kalıp oluşturmasına “kişilik tipi” denmektedir. Kişilik tipi ile kişilik bozukluğu arasındaki en büyük farklar; mesleki alanda işlevsellikte ve insan ilişkilerinde bir bozulma, sorunların farkında olmama ve insanları kendi istekleri doğrultusunda değiştirmeye kalkmadır.