AİLE YAPISI VE İLİŞKİLERİ - Deneme Sınavı - 3

İletişimi açıklamak için altı temel öge kullanılır:
1. Kaynak (Gönderici)
2. İleti (Mesaj)
3. Bağlam (Ortam)
4. Kanal (Araç)
5. Hedef (Alıcı)
6. Geribildirim (Dönüt)

Hedef (Alıcı): İletişim sürecinde alıcıdan iletilen işaretlerin yorumlandığı, anlamlandırıldığı yerdir. Alıcı ise kaynaktan gelen işaretleri hedefe ulaştıran yapıdır.

İletişim çeşitleri, “gönderilme biçimine” ve “ birey üzerindeki etkilerine” göre iki grupta toplanabilir.
1. Gönderilme özellikleri bakımından iletişim çeşitleri; "sözlü" ve "sözsüz" olarak,
2. Birey üzerindeki etkileri bakımından da "etkili" ve "etkisiz" iletişim olarak ikiye ayrılır.

"Etkisiz iletişimler" denilen iletişim engelleri on iki grupta toplanabilir.

Emir vermek, yönlendirmek
2. Uyarmak, gözdağı vermek
3. Ahlak dersi vermek
4. Öğüt vermek ve çözüm önerileri getirmek

5. Öğretme, nutuk çekme, mantıklı düşünceler önermek

6. Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı düşüncede olmamak

7. Övmek, aynı düşüncede olmak, olumlu değerlendirmeler yapmak

8. Ad takmak, alay etmek, utandırmak

9. Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak

10. Güven vermek, desteklemek, avutmak, duygularını paylaşmak

11. Soru sormak, sorgulamak, sınamak

12. Sözünden dönmek, oyalamak, alay etmek, şakacı davranmak, konuyu saptırmak

Birey üzerindeki etkileri bakımından iletişim çeşitleri etkili ve etkisiz olmak üzere ikiye ayrılır.

İleti (Mesaj): İleti, gönderici ile alıcı arasında aktarılmakta olan duygu, düşünce ya da isteğe denmektedir.

C kümesi Kişilik Bozuklukları (Korkulu, Bunaltılı Kişilik Bozuklukları): Kaçınan (avoidant, çekingen), bağımlı, obsesif-kompulsif kişilik bozuklukları olan kişiler sıklıkla anksiyeteli, bunaltılı ve korkulu görünürler.

Histrionik Kişilik Bozukluğu (Oyuncular): Bu kişilerin duyguları hızlı değişim gösterir ve duygularını abartılı bir şekilde ifade ederler. Konuşma biçimleri başkalarını etkilemeye yöneliktir. Aşırı duygusallık ve sürekli kendisi ile ilgilenilmeyi bekler ve isterler. İlgi odağı olmadığı durumlarda rahatsız olur. Cinsel yönden ayartıcı veya tahrik edici davranışlar gösterirler. Telkine yatkındırlar, kolay etkilenirler. Sansasyonel olaylar gösterebilirler ve bu yüzden yasalarla başları derde girebilir.

Kişiliğin oluşumunda bedensel (biyolojik) faktörler, kültürel faktörler, aile faktörü, sosyalleşme faktörü, durumsallık faktörü ve kitle iletişimi ile ilgili faktörler etkili olmaktadır.

İkamet biçimine göre aile tipleri;
 1- Patrilokal aile
 2- Matrilokal aile olarak ikiye ayrılır.

Yerleşim yerine göre aile tipleri;
a. Gecekondu ailesi
b. Büyük kent ailesi
c. Kasaba ailesi
d. Köy ailesi
e. Göçebe aile olarak 5'e ayrılır.

Akrabalık ilişkisine göre aile, baba soylu aile, ana soylu aile ve hem ana hem baba soylu aile şeklinde sınıflandırılmaktadır

Matrilokal aile, patrilokal ailenin tam tersine, erkeğin eşinin ailesinin evinde onlarla birlikte oturması sonucu ortaya çıkan ailedir. Ülkemizde ‘iç güvey’ olarak da adlandırılır.

Taygeldi ailesi karşı cinsiyetten çocukları bulunan dulların evlenmesi ile oluşur.

Ailenin psikolojik doyum sağlama işlevi: Anne – baba ve çocuklar arasında, geniş aileler için diğer aile üyeleri de buna katılabilir, iletişim ve ilişkiden doğan bir işlevdir. Bu iletişim ve ilişkinin niceliği ve sürekliliği kadar, destekleyici olup olmaması, güven hissini yaratıp yaratmaması psikolojik doyumun düzeyini belirler.

Alternatif yaşam biçimlerinden doğan aile tipleri
a. Tek anne ve baba aile
b. Babasız aile
c. Üvey aile
d. Birlikte yaşama olarak sıralanır.

Yeni doğan bireyin sadece anne tarafından akrabalarıyla ilişkide bulunması ve anne soyunu izlemesi ile ortaya çıkan aileye ana soylu aile denilmektedir.

Ailenin biyolojik işlevi: Bu işlev bütün aile tipleri için ortak bir işlevdir. Bütün toplumlarda şu veya bu düzeyde neslin devamını sağlayacak çocukların doğması ve bu çocuklara bakımın verilmesi ancak aile yapısı içerisinde gerçekleşebilmektedir.

Kongar (1998), geleneksel geniş ailenin işlevlerini şöyle sıralamıştır:

1. Ekonomik işlev
2. Saygınlık işlevi
3. Koruma işlevi
4. Dinsel işlev
5. Eğlenme ve dinlenme işlevi
6. Eşler arasında sevgiyi sağlama ve çocuk yapma işlevi

Sanayi devriminin gerçekleştiği ülkelerde önemli miktarda sermeye birikimine neden olmuştur. Sermaye birikimi de beraberinde üretim araçlarının gelişimini sağlamış, toplumsal, teknolojik, ideolojik düzeylerde günümüze kadar süren değişimleri beraberinde getirmiştir. Kırsal alanda, evde üretim yapan, tarımsal üretimle ilgilenen nüfusa olan ihtiyaç azalmaya başlamıştır. Geleneksel geniş aile yapısına olan ihtiyaç azaldığından, insanlar sanayileşmiş kentlere akın akın göç etmişlerdir. Üretim araç ve ilişkilerinin değişmesi ve yeni tüketim anlayışının ortaya çıkması ile birlikte buradan doğan ihtiyaçları karşılayabilecek nitelikte olan modern çekirdek aile ortaya çıkmaya başlamıştır. Doğru cevap A ' dır.