AİLE YAPISI VE İLİŞKİLERİ - Deneme Sınavı - 1

Ailede, çocuğa verilen değer iki boyutta incelenmektedir. Bu iki boyut maddi değer ve psikolojik değerdir.

Doğru Cevap C'dir.

Aile toplantılarının verimli olması için bazı konulara dikkat edilmelidir. bunlardan bir tanesi şudur: Aile toplantılarında sorunların, şikayetlerin yanında eğlencelerde planlanmalıdır. 

Doğru Cevap D'dir.

anne ve babanın, çocuğa, kardeşini kıskanmanın utanılacak bir davranış olduğunu söylemeleri, kardeşe hazırlık süresi söz konusu olduğunda,  yeni doğan kardeşle diğer kardeş arasındaki ilişkinin oluşmasında hatalı olan anne baba tutumları arasında sayılır. 

Doğru Cevap E'dir.

Anne çocuk ilişkisini inceleyen araştırmacılar, anne ile çocuk arasında kurulan güçlü bağ için "duygusal ortak yaşama" terimini kullanmışlardır.

Doğru Cevap E'dir.

I. Anne ve babanın uygulanacak kurallar konusunda görüş birliğinde olması.

II. Anne ve babanın davranışlarında tutarlılık göstermesi.

III. Anne ve babanın davranışlarında süreklilik göstermesi.

Bu üç önemli özellik, disiplin kurallarının uygulama başarısını da belirleyen etmenlerdir.

Doğru Cevap D'dir.

Kendilerine fazla güvenilmeyen, tek başlarına birey olarak bir şeyleri başarmalarına izin verilmeyen, öz güvenleri az gelişmiş, diğer insanlarla ilişki kurmada güçlükler yaşayan ve başa çıkabilecekleri halde sorunlarını çözemeyen bireylere dönüşen çocuklar, aşırı koruyucu tutum gösteren anne ve babaların çocuklarıdırlar.

Doğru Cevap C'dir.

İşlevsel olmayan bir ailede büyüyen çocuklar 7 temel rolden bir veya daha fazlasını benimseyebilir. Bu rollerden, "kendi istediğini yaptırmak için diğer aile bireylerinin hatalarını kendi faydası için kullanan çocuk", "idareci çocuk" rolünü benimsemiş demektir. 

Doğru Cevap A'dır.

Evlilik kurumu temel üç motivasyona dayanır.
Biyolojik Motivasyon: Uzun süreli beraber yaşama ve kendi cinsinden nesiller üretme arzusu, karşı
cins ile ilişki hazzı, beraberliği ve kendini koruma arzusudur.
Psikolojik Motivasyon: Arzu duyduğu karşı cins tarafından beğenilme, sevilme, sevme, seçilme,
kendi çocukları ile beraberliğin sürekli oluşundan duyulan güven ve hazdır. Sosyal Motivasyon: Toplumun beklentilerine, yasalarına uyarak yaşamanın verdiği rahatlık, toplumda
kabul edilen değerlere uyumla kazanılan saygınlık hazzı ve güvendir.

Tek Eşle evlilik (Monogami): Bir kadının bir erkekle ve bir erkeğin bir kadınla evlenmesidir. Tek eşle evlilik, çiftler arasında ilişkiler kadar ebeveyn çocuk arası ilişkilerinde düzenli bir şekilde yürütülmesine olanak sağlar.

Bu evlilik biçimlerinin dışında kadının ölümü halinde dul kalan erkeğin karısının kardeşiyle evlenmesi yani enişte-baldız evliliği “Sorarat” ve erkeğin ölümü halinde dul kadının kocanın kardeşiyle evlenmesi yani kayınbirader-yenge evliliğinin “Levirat” görüldüğü topluluklara da rastlanmaktadır.  Anadolu’da rastlanan karşı cinsten çocukları olan dulların bu çocukları evlendirmek şartı ile yapmış oldukları evlilik sonucu kurulan aileye “Taygeldi Ailesi” denmektedir. Ayrıca yine başlık parasının yaygın olduğu bölgelerde evlilik çağında hem kızı hem de oğlu olan ailelerde iki ailenin karşılıklı olarak kız ve oğullarını evlendirmesine de “Berder Ailesi” denmektedir.

Kavuncu (2011), Olson’un (1981) bin evli çifti gözlemleyerek dokuz tip evlilik belirlediğini
bildirmektedir. Bu evlilik tipleri ve özellikleri:
1. Kocanın yönlendirdiği bağımsız tip evlilik; En genel evlilik tipidir. Erkek söz sahibidir, eşler
arasında tartışmalar azdır.
5. Kocanın yönlendirdiği bağımlı evlilik; Eşler arasında birkaç evlilik sorunu olmakla birlikte
çiftler arası yoğun duygusallık yaşanmaktadır.
8. Kocanın yönlendirdiği yüzleştirici evlilik; Eşler arası ilişki de erkek baskındır. Erkek eşinin
çalışmasını istemez. Koca kayınvalide ile sorun yaşar.
9. Kocanın yönlendirdiği çatışmalı evlilik; Eşler arasında sorunlar çoktur. Kadın aile gelirinden memnun değildir, çalışıyorsa işinden memnun değildir. Çiftler birbirinin ailesi ile sorunlar
yaşamaktadır.

Yine çift terapisi alanında çalışan Shostrom ve Kavanaugh (1971), altı ilişki tipinden bahsetmektedir.
1. Anne ve oğul türü besleyici ilişki; Kadın hem çocuklarına hem de kocasına annelik yapmaktadır.
2. Baba ve bebeği türü destekleyici ilişki; Erkek çekici bir eş bularak onu çevresi için bir gösteri
aracı olarak kullanmaktadır
3. Şirret kadın ve iyi adam türü meydan okuyan ilişki; Bu ilişki tipi, sürekli şikayet eden bir kadın
ancak onu dikkate almayan adamın çatışmalı ilişkisini yansıtmaktadır.
4. Patron ve kölesi türü kontrol eden ilişki; Erkek baskın, kadın ise ona itaat eden eştir.
5. Yüzleştirici ilişki; Her iki eş kendi egemenliğini kurmaya çalışır ancak ikisi de sevilmemekten
ve incitilmekten korkar.
6. Uysal ilişki; Kızgınlık ve incinme duygularını saklayıp mutlu görünmeye çalıştıkları ilişkidir.

Backman (1981), ilişkinin
gelişip şekillenmesinin 4 aşamadan geçtiğini bildirmektedir.
1. İlk karşılaşma ve farkına varma 2. Seçim aşaması 3. İkili ilişkiyi geliştirme 4. İlişkiyi devam ettirip ettirmeme kararı

Evlilik uyumu ile ilişkili faktörle üçe ayrılır;
1. Bireysel Özellikler:
Uyumu bozanlar: Stresle başa çıkma güçlüğü, işlevsel olmayan düşünceler, aşırı tepkisellik, aşırı kızgınlık ve saldırganlık, tedavi edilmemiş depresyon, uzun süredir devam eden huzursuzluk
( irritabilite), aşırı utangaçlık Uyuma olumlu katkısı olanlar: Dışadönüklük, esneklik, özgüven, iddialılık, teslimiyet ve aşkdır.
2. Çift Özellikleri:
Uyumu bozanlar: Negatif ilişki tarzları
Uyuma olumlu katkısı olanlar: İletişim becerileri, çatışma çözme becerileri, kaynaşma, yakınlık, güç paylaşımı veya kontrolü ve uzlaşmadır
3. Çevresel Etmenler:
Uyumu bozanlar: Aile kökeninin etkileri, aile sürecinin izleri, iş stresi, anne ve baba olmanın stresi, dışarı uğraşlarının gerilimi, diğer stresörler ( borçlanma, sağlık sorunları ) Uyuma olumlu katkısı olanlar: Aileden bağımsızlaşabilme, anne ve babanın evliliği, anne ve baba ile arkadaşların desteğidir.

Özgüven’e (2001) göre; uyma, işbirliği (bütünleştirme), uzlaşma, kaçınma (ilgisiz kalma) ve hükmetme (zorlama) olmak üzere eşlerin beş farklı çatışmayı ele alış davranışı bulunmaktadır.

Beşinci evre ise etkileşim senaryosu evresidir. Yani eğer eşler çatışmadan kaçınmak yerine çatışmaya girerlerse etkileşim senaryosu gelişir. Çatışmaya ilişkin tartışmaya girildikten sonra, eşler çatışmanın neden çıktığını ve duygularını analiz ederler ve sorunlarını çözdüklerini ya da eşleri hakkındaki olumsuz görüşlerinin doğrulandığını düşünürler.

Wallerstein ve Blakslee (1996), iyi bir evlilik için önerilerde bulunmuştur:
1. Birey büyüdüğü aileden duygusal olarak kopup kendi kimliğini geliştirmelidir. Eşler kendi aileleri ile zaman geçirirken birbirlerine de zaman ayırmalıdır.

Aşırı genellemede, birey karşılaştığı olumsuz bir durumu ya da olayı aşırı derecede genellemeye yönelir. Belli bir özelliğin, her yerde, herkes için geçerli olduğunu düşünmek genelleme yapmaktır. Bu kişiler herhangi bir olumsuzluğu, genel bir olumsuzluk yargısına dönüştürürler. Örneğin bir gece uykusuz kalmayı bir felaket olarak yorumlayıp, ertesi gün hiçbir iş yapamayacağınızı düşünebilir. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneğidir.

Sanayi devriminin gerçekleştiği ülkelerde önemli miktarda sermeye birikimine neden olmuştur. Sermaye birikimi de beraberinde üretim araçlarının gelişimini sağlamış, toplumsal, teknolojik, ideolojik düzeylerde günümüze kadar süren değişimleri beraberinde getirmiştir. Kırsal alanda, evde üretim yapan, tarımsal üretimle ilgilenen nüfusa olan ihtiyaç azalmaya başlamıştır. Geleneksel geniş aile yapısına olan ihtiyaç azalmış ve  insanlar sanayileşmiş kentlere akın akın göç etmişlerdir. Üretim araç ve ilişkilerinin değişmesi ve yeni tüketim anlayışının ortaya çıkması ile birlikte buradan doğan ihtiyaçları karşılayabilecek nitelikte olan modern çekirdek aile ortaya çıkmaya başlamıştır. Doğru cevap A ' dır.