AİLE VE ÇOCUKLA SOSYAL HİZMET

1983 yılında yürürlüğe giren 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’dur.

Çocuk Koruma Kanunu’na göre Koruyucu ve destekleyici tedbirler, çocuğun öncelikle kendi aile ortamında korunmasını sağlamaya yönelik danışmanlık, eğitim, bakım, sağlık ve barınma konularında alınacak tedbirler olarak tanımlanmaktadır.

Sosyal ve ekonomik destekten yararlanma şartları kapsamında; olağanüstü bir felaket, tabii afet, hastalık veya kaza geçirerek belirli bir süre kendisinin ve geçindirmekle yükümlü bulunduğu aile fertlerinin temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olanlar ile hayati tehlike arz eden ve ameliyat gerektiren durumlarla karşılaşan veya vefat eden kişilerin çocukları sosyal ve ekonomik yönden desteklenir.

2828 sayılı SHÇEK kanunu’na göre Koruyucu Aile hizmetini tanımını kapsamaktadır.

Kişiselleşmiş koruyucu aile modeli koruyucu hizmet bakımı kapsamında yer almaz.

Suça sürüklenen ve suç mağduru olan çocuklar, bağımlılar ve haklarında hüküm verilmeyen çocuklara Çocuk Mahkemesi, Denetimli Serbestlik ve Cezaevleri, Emniyet Çocuk Şube hizmet vermektedir.

Yurt içi evlat edinmelerde “Aracı Kurum” yetkisi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür.

Sağlık kurulu raporu ve öğrenim belgesi evlat edinmek isteyen kişilerden istenilen belgeler yer arasında yer alır.

Çocuk suçluluğunu kontrol altına almak, çocukların sosyal rehabilitesine katkı sağlamak ve yeniden suç işleme ihtimalini ortadan kaldıracak ortam hazırlamak Çocuk Mahkemelerinin görevidir.

Çocukların korunması meselesinin devlet tarafından ilk defa düzenli bir şekilde ele alınmasına İlhanlılar Devleti’nde rastlanır. 1295-1304 yılları arasında hükümdarlık yapmış olan Gazan Mahmut Han ülkedeki çocukların terbiye ve ıslahı için yetimhaneler açmıştır.

Himaye-i Etfal Cemiyeti, ülkemizde Kurtuluş Savaşı’nda şehit olmuş veya savaşta sakatlanmış kişilerin çocuklarını ülkeye ve insanlığa yararlı bir şekilde ve sağlıklı bir ortamda yetiştirilmeleri için, 1917 yılında İstanbul’da dernek statüsünde kurulmuş bir sosyal hizmet kurumudur.

Korunmaya Muhtaç Çocuklarla ilgili her türlü bakım hizmeti, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.

Danışmanlık tedbiri; çocuğun bakımından sorumlu olan kimselere çocuk yetiştirme konusunda; çocuklara da eğitim ve gelişimleri ile ilgili sorunlarının çözümünde yol göstermeyi hedefleyen tedbir türüdür. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Kışla Tipi Kurumlar: Çocukları toplumdan ve (var olduğu takdirde) ailelerinden soyutladığı için uygun bulunmayan bu kurum tipinde, çocukların hem bakımlarının hem de mesleki eğitimlerinin bir arada gerçekleştirildiği büyük binalar inşa edilmektedir. Çok sayıda çocuğun barındığı bu kışla tipi yapıların ortaya çıkardığı çok sayıdaki sakıncalar nedeniyle bu tür hizmetler zamanla daha küçük ve sevimli binalarda sürdürülmeye başlanmıştır. Artık bu tür kurumlar dönüştürülmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yetiştirme yurtları, 13–18 yas arası korunmaya muhtaç gençlerin himaye edildiği yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Çok sayıda çocuğa, çok sayıda personel tarafından bakım ve eğitim verilmektedir. Çocuklar kurumda yaşamanın beraberinde getirdiği birçok kurala ve yasağa uymak zorunda kalmaktadır. Yurtlarda, gençlerin barınma, giyim ve beslenme ihtiyaçları reşit olana kadar karşılanmaktadır. 18 yaşını tamamlamış olan korunmaya muhtaç çocuklardan, orta öğretime devam edenler için 20 yaşına kadar, yüksek öğrenime devam edenler için ise 25 yaşına kadar korunma kararları uzatılabilir. Bu sebeple E seçeneğinde yer alan ifade doğru değildir.

Ülkelerarası evlat edinme işlemleri Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü Aile Yanında Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Koruyucu aile çocuklara, öz ailesi, okulu ve çevresiyle ilişkilerini devam ettirmelerini sağlayarak yardımcı olur. Amaç, çocuk için karmaşık ve sorunlu olan bir dönemde özenli davranılarak çocuğun bu dönemi örselenmeden geçirmesini sağlamaktır. Koruyucu aile, korunmaya muhtaç çocuğun bakımını ve yetiştirilmesini bir ücret karşılığında yapabilir. Evli ya da bekâr, çocuklu ya da çocuksuz herkes koruyucu aile olmak üzere ikamet ettiği ilde bulunan il müdürlüğüne başvurabilir. Koruyucu aile yanında bakılmakta olan çocukların masraflarının belirli kısmının karşılanması maksadıyla ailelere aylık ücret ödenmektedir. Ancak, çocukların sağlık giderleri Aile ve Sosyal Politikalar bakanlığı tarafından karşılanmaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Süreli Koruyucu Aile Modeli: Öz ailesi yanına kısa sürede döndürülme imkânı bulunmayan ya da kalıcı olarak aile yanına yerleştirilemeyen çocuklara, kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Sosyal Çalışma Görevlisi: Sosyal çalışmacı,psikolog, sosyolog, çocuk gelişimcisi,psikolojik danışmanlık ve rehberlik öğretmeni ve özel eğitim öğretmeninden oluşur. Çocuk hâkimi ise; hakkında kovuşturma başlatılmış olanlar hariç, suça sürüklenen çocuklarla korunma ihtiyacı olan çocuklar hakkında uygulanacak tedbir kararlarını veren çocuk mahkemesi hâkimini ifade etmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.