AİLE VE ÇOCUKLA SOSYAL HİZMET

Sevgi ve çocuk evleri

Yalnız III

I, II ve III

Yalnız I

İsterlerse çocuğunun öz ailesi ile görüşmesine izin vermeyebilirler.

Üniversite mezunu olmak

I ve II

Çocuk izlem merkezi

İlhanlılar Devleti

I, II ve III

Danışmanlık tedbiri; çocuğun bakımından sorumlu olan kimselere çocuk yetiştirme konusunda; çocuklara da eğitim ve gelişimleri ile ilgili sorunlarının çözümünde yol göstermeye,
b. Eğitim tedbiri; çocuğun bir eğitim kurumuna gündüzlü veya yatılı olarak devamına; iş ve meslek edinmesi amacıyla bir meslek veya sanat edinme kursuna gitmesine veya meslek sahibi bir ustanın yanına yahut kamuya ya da özel sektöre ait
işyerlerine yerleştirilmesine,
c. Bakım tedbiri; çocuğun bakımından sorumlu olan kimsenin herhangi bir nedenle görevini yerine getirememesi hâlinde, çocuğun resmî veya özel bakım yurdu ya da koruyucu aile hizmetlerinden yararlandırılması veya bu kurumlara yerleştirilmesine,
d. Sağlık tedbiri; çocuğun fiziksel ve ruhsal sağlığının korunması ve tedavisi için gerekli geçici veya sürekli tıbbi bakım ve rehabilitasyonuna, bağımlılık yapan maddeleri kullananların tedavilerinin yapılmasına,
e. Barınma tedbiri; barınma yeri olmayan çocuklu kimselere veya hayatı tehlikede olan hamile kadınlara uygun barınma yeri sağlamaya öncelik tedbirlerdir.

Kurum tiplerini kapalı ve açık tip kurumlar diye iki kısma ayırabiliriz.
1. Kapalı Tip Kurumlar: Çocuğun dış dünya ile ilişkisinin neredeyse tamamen kesildiği kapalı tip kurumlarda barınma, okul, hastane sinema vs. tüm imkânlar hep aynı mekân içinde gerçekleştirilmektedir.
2. Açık Tip Kurumlar: Bakıma muhtaç çocukların okul, hastane, sinema gibi ihtiyaçları toplum içinde yer alan kurumlardan sağlanmakta, bu yolla çocukların toplum ile olan bağı kuvvetlendirilmeye çalışılmaktadır. Açık kurumlar, çocukların gelişimi açısından daha uygun bir bakım yöntemidir.

1. Kışla Tipi Kurumlar: Çocukları toplumdan ve (var olduğu takdirde) ailelerinden soyutladığı için uygun bulunmayan bu kurum tipinde, çocukların hem bakımlarının hem de mesleki eğitimlerinin bir arada gerçekleştirildiği büyük binalar inşa edilmektedir. Çok sayıda çocuğun barındığı bu kışla tipi yapıların ortaya çıkardığı çok sayıdaki sakıncalar nedeniyle bu tür hizmetler zamanla daha küçük ve sevimli binalarda sürdürülmeye başlanmıştır. Artık bu tür kurumlar dönüştürülmektedir.
2. Okul Tipi Kurumlar: İkinci basamakta yer alan kurumlar ise asıl amacı genel eğitim–öğretim kurumları dışında kalan, zihinsel engelli, işitme engelli, suçlu ya da uyumsuz çocukların eğitim–öğretimine tahsis edilmiş olan kurumlardır.
3. Site Tipi Kurumlar: Kışla tipi kuruluşlarda kalan çocuklardan daha az korunmaya muhtaç çocuğun kalabileceği, küçük müstakil binalardan oluşan ve eve benzeyen sitelerdir.
4. Ev Tipi Kurumlar: Kurumsal gelişim sürecinde gelinen son aşama ise az sayıda (6–8) çocuk grubuna yönelik olan, büyük yatakhaneler ile yemekhaneler yerine küçük odalarda yatılan ve küçük odalarda yemek masalarında yemek yenilen ünitelerden teşekkül etmektedir.

Kurum bakımının bazı sakıncaları vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
• Her çocuk şefkate ve kendine yakın olan birinin sevgi, anlayış ve güvencesine muhtaçtır. Bunun için özel eşyaları, odası olmalı, alışveriş yapabileceği, arkadaşlarını kabul edebileceği ekonomik olanakları bulunmalıdır. Ne var ki kurum bu olanakları ona sağlayamaz.
• Kurumda anne özlemi ya da sık sık bakıcının değişmesi söz konusu olup bu durum çocuk üzerinde olumsuz etki yaratmaktadır.
• Kurumun geniş binaları, koridor ve merdivenleri, gürültü olmasına olanak vermekte ve bu durum çocuğu huzursuz kılmaktadır.
• Bazı çocukların (özellikle 3 yaşından küçük çocukların) özel bakıma ve anne kucağına ihtiyaçları vardır. Kurum bakımı ise bu ihtiyacı karşılayamaz.

13–18 yaş arası korunmaya muhtaç gençlerin himaye edildiği, bakıldığı, bir iş veya meslek sahibi edildikleri, ASPB’na bağlı olarak faaliyet gösteren yatılı sosyal hizmet kuruluşları yetiştirme yurtlarıdır.

Evlat Edinme Şartları
• Küçüğün, evlat edinen tarafından en az bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması,
• Evlat edinmenin her hâlde küçüğün yararına bulunması ve evlat edinenin diğer çocuklarının yararlarının, hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelenmemesi,
• Evlat edinecek kişi veya eşlerin, evlat edinilenden en az on sekiz yaş büyük olması,
• Evlat edinen ile edinilen arasında en fazla 40 yaş fark olması,

• Ayırt etme gücüne sahip olan küçüğün rızasının alınması,
• İlgili kanunlar gereği küçüğün ana ve babasının rızasının bulunması,
• Küçüğün vesayet altında olması halinde, Türk Medeni Kanunu’nca öngörülen vesayet dairelerinin izninin alınmış olması,
• Eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları veya her ikisinin de otuz yaşını doldurmuş bulunmaları.

Evlat Edinilen Çocuğun Sahip Olduğu Haklar
• Evlat edinilmiş çocuklar yasal olarak öz çocukların haklarına sahip olurlar.
• Ana ve babaya ait olan haklar ve hükümlülükler evlat edinene geçer.
• Evlat edinilen, evlat edinenin mirasçısı olur.
• Evlat edinilen küçük ise evlat edinenin soyadını alır.

Koruyucu aile adaylarında aranan şartlar;
• T.C. vatandaşı olmak
• Sürekli Türkiye’de ikamet etmek
• 25-65 yaş aralığında olmak
• En az ilkokul mezunu olmak
• Düzenli gelire sahip olmak
• Çocuğun öz anne-babası ya da vasisi olmamak

Şartlı nakit transferi 3 grupta toplayabiliriz.
Şartlı Gebelik Yardımı: Gebe kadınlara doğumlarını hastanede gerçekleştirmeleri ve gebelikleri süresince düzenli olarak doktor muayenesine gitmeleri şartıyla verilen ŞNT yardım türüdür. İlgili kişilerin doğumlarını hastanede yaptıklarında bir kereliğine, gebelik süresince düzenli doktor muayenesinden geçmeleri neticesinde her ay, doğumdan sonra doktor muayenesinden geçtiklerinde 2 kereye mahsus farklı miktarlarda para ödenmektedir. Şartlı Sağlık Yardımı: 0-6 yaş arasında çocuğu bulunan annelere çocuklarını düzenli olarak doktor kontrolüne götürmeleri şartıyla verilen ŞNT yardım türüdür.
Şartlı Eğitim Yardımı: İmkânsızlıklar nedeniyle çocuklarını okula gönderemeyen ailelerin çocuklarının okula düzenli olarak devam etmeleri şartıyla 2 ayda bir nakit yardım yapılmaktadır. 7-18 yaş arasında ilköğretim ve ortaöğretime giden çocuğu olan annelere çocukların okula devam etmesi şartıyla verilen yardım türüdür. Son yapılan çalışmayla okul öncesi eğitim kurumlarında eğitim gören çocuklar için de şartlı eğitim yardımı verilebileceği kararlaştırılmıştır.

Çocuk İzlem Merkezleri (ÇİM), çocukların cinsel istismara maruz kaldığına dair bilginin kolluk kuvvetlerine ulaşmasının ardından, savcının talimatı ile çocuğun ifadesinin uzmanlarla birlikte alınması, gerekli ise merkezden çıkarılmadan muayenenin yapılması gibi gerekli ispat araçlarının bir araya getirilmesini, mağdur çocuğa psikolojik olarak daha fazla zarar vermeden yapılmasını sağlamak için kurulmuştur. Çocuğun kolluk kuvvetleri, adli merciler ve sağlık kurumlarında yaşadıklarını tekrar tekrar anlatması, çocuğa o olayı bir kez daha yaşatmakta ve çocuğun psikolojisini iyice bozmaktadır. Bu durumun önlenmesi için “ÇİM”lerde aynalı oda sistemi ve savcı, avukat, adli görüşmeciden oluşan bir ekip oluşturulup çocuğun sağlığının daha fazla bozulmaması için gerekli önlem alınmaktadır. Korunma altına alınması gereken olgularda, çocuğun kalabileceği uygun bir ortam sağlanıncaya kadar geçici bir süre barınma, beslenme, giyim, sağlık ve güvenlik gereksinimleri karşılanmaktadır.