AİLE VE ÇOCUKLA SOSYAL HİZMET

Her yönden sağlıklı yetişmiş bir çocuk gelecekte yaratıcı, üretici, çok yönlü düşünebilen, yaratıcı ve bilimsel problem çözme gücü yüksek, etkili iletişim kurabilen kendisi ve çevresiyle barış içinde yaşayabilen, gizil güçlerini en etkili bir biçimde kullanabilen, kendisini gerçekleştirmiş mutlu bir yetişkin, hak ve sorumluluklarını bilen nitelikli bir vatandaş olacaktır. Doğru cevap D'dir.

Çocuk nüfusun toplam il nüfusu içindeki oranı illere göre incelendiğinde, en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan il %47,4 ile Şanlıurfa oldu. Şanlıurfa ilini %47,1 ile Şırnak ve %45 ile Ağrı izledi. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu iller ise %17,5 ile Tunceli, %19 ile Edirne ve %19,5 ile Kırklareli olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Çocuk hakları çocuğun, fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal, ahlaki ve ekonomik bakımdan, özgürlük ve insan onuruna yakışır, sağlıklı bir biçimde yetişebilmesi için ona hukuk kurallarıyla tanınan yetkiler ve menfaatlerdir. Doğru cevap E'dir.

Sözleşme 26 Ocak 1990 tarihinde imzaya açılmış ve imzaya açılışının ilk gününde 61 ülke tarafından imzalanmıştır. Türkiye Sözleşmeyi imzalayan 43. ülke olmuştur. Sözleşme, şu an 193 ülke tarafından imzalanmış durumdadır ve bu sayı diğer tüm insan hakları belgelerine atılan imzalardan daha fazladır. Doğru cevap C'dir.

Akyüz’e göre yaşama hakkı, kişinin fiziksel ve ruhsal bütünlüğünü koruyabilmesi ve varlığının çeşitli etkilerle bozulmasına engel olabilmesi hakkıdır. Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasası’nın 17. maddesin’de “herkes yaşama hakkına sahiptir” demektedir. Yaşama hakkı, insan hakları içerisinde diğer bütün hakların olmazsa olmazı olarak yer almaktadır. Doğru cevap D'dir.

Risk altındaki çocuk, fiziksel ve psikolojik gelişimleri ve kişisel güvenliği tehlikede olan; ana babasız, bakıcısı tarafından terk edilmiş; fuhuş, dilencilik, alkollü içkiler veya uyuşturucu madde kullanma gibi sosyal tehlikelerle ve kötü alışkanlıklara karşı savunmasız bırakılan çocuk olarak tanımlanabilir. Doğru cevap A'dır.

Ülkemizde  çocuk işçiliğinin en kötü biçimleri olarak sokaklarda yapılan işler, kentlerdeki enformel alanlarda yapılan işler, mevsimlik tarım işçiliği kapsamında yapılan işler ve kırsal yerleşim yerlerinde ve ev işlerinde gerçek-eşen çocuk işçiliği gibi alanlar gösterilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Çocukluk yaşam zincirinin doğal ve değişmez halkalarından biridir. Ancak çocukluk, bebekliğin tersine doğal bir gerçeklik değil, sosyo-kültürel bir kavramdır. Bu nedenle de öteki toplumsal kavramlar gibi norm ve değerlere göre göreceli olarak belirlenir. A seçeneği dışındaki diğer seçenekler doğru bilgi içermektedir. Doğru cevap A'dır.

Mayer ve Trommsdorff ise içinde Türkiye’nin de bulunduğu 10 farklı ülkenin (Hindistan, Endonezya, Çin, Türkiye, Güney Afrika, Rusya, Polonya, İsrail, Fransa, Almanya, Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri) kültürlerinde çocuğun değerine ilişkin yapıları incelemişlerdir. Çalışmanın bulgularına göre İsrail ve Çin dışında tüm kültürlerdeki yetişkinler, iki veya üç çocuğa sahip olmanın gerektiğini belirtmişlerdir. İsrail’de daha çok çocuk sahip olma isteği görülürken, Çin’de ise daha az çocuk sahibi olma yönünde bir eğilim söz konusudur. Doğru cevap B'dir.

Çocuk hakları; çocuğun, fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal, ahlaki ve ekonomik bakımdan, özgürlük ve insan onuruna yakışır, sağlıklı bir biçimde yetişebilmesi için ona hukuk kurallarıyla tanınan yetkiler ve menfaatlerdir. Çocukları zarar görmekten ve istismardan korumayı; onları duygusal olarak uygun tarzda yetişmeleri için şans vermeyi; sağlık, barınma ve eğitim gibi temel ihtiyaçları sağlamayı öngören haklara çocuk hakları denilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Uluslararası Çocuk Hakları Sözleşmesi; insan hakları ilke ve standartlarının çocuklar açısından geliştirildiği bir sözleşmedir. Sözleşme; çocukların insan hakları yasasıdır. Sözleşme 26 Ocak 1990 tarihinde imzaya açılmış ve imzaya açılışının ilk gününde 61 ülke tarafından imzalanmıştır. Türkiye Sözleşmeyi imzalayan 43. ülke olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Katılım, çocuğun kendini etkileyecek kararlara dâhil olması için güçlendirilmesini ve kapasitesinin artırılmasını teşvik eden bir süreçtir. Katılım ayrıca kendini ve düşüncelerini ifade etme özgürlüğünü ve temel sivil hakları içerir. Katılım hakkı, çocuk hakları ile ilgili diğer bildirgelerde yer almayan ve ilk kez Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde gündeme gelen bir haktır. Çocuğun katılım hakkı, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 12. maddesinde ifade edilmiştir. Doğru cevap E'dir.

İnsanlar tarafından uygulanan şiddet, sigara, alkol, tiner, bali, hap gibi uyuşturucu maddeler, hırsızlık, adam yaralama ve suç örgütlerine katılmaya zorlanma, madde kullanımı ve olumsuz yaşam koşullarından kaynaklanan fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları, taciz, tecavüz ve fuhuşa sürükleme risk ve tehlikelerdir. Doğru cevap E'dir.

Sosyal istismar değerlendirilen çeşitler arasında yer almaz. Doğru cevap C'dir.

Ensest bir kişinin annesi, babası, kardeşi, amcası, dayısı, halası, teyzesi, torunları ile olan cinsel ilişkisidir. İlişki özellikle taraflardan birinin rızasına rağmen, zorla ve baskıyla ya da ödül ve kandırmayla ortaya çıktığında bir istismar konusu olarak görülmektedir. Doğru cevap A'dır.

Risk altındaki çocuk deyiminden; eğitim seviyesi düşük ve erken yaşta okulu bırakan genç nüfus, anne veya babasından her ikisi veya biri hayatını kaybetmiş veya ayrı yaşayan, bu nedenle bölünmüş aile çocukları ile herhangi bir sebepten sokakta yaşayan ve/veya sokakta çalışan, suça sürüklenmiş, uyuşturucu ve/veya uçucu madde bağımlısı, maddi sebepler ve/veya bilinçsizlik nedeniyle fiziki, manevi ve ahlaki gelişimi ya da kişisel varlığı tehdit altında korunmaya muhtaç durumda bulunan çocuklar kastedilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Atauz bu ayrımı “sokaktaki çocuklar” ile “sokağın çocukları” şeklinde yapmaktadır. Buna göre; sokaktaki çocuklar çoğunlukla harçlıklarını çıkarmak, aile geçimine katkıda bulunmak ve bazen de tek başına ev geçindirmek amacıyla sokakta çalışan çocukları ifade etmektedir. Yere göre değişmekle birlikte sokakta görülen çocukların çoğu bu gruptandır ve çoğunluğu erkektir. Sokağın çocukları ise ailesi olmayan, evden kaçmış ya da atılmış veya da terk edilmiş, sürekli olarak sokaklarda başıboş dolaşan, yaşayan ve çalışan çocukları ifade etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Sokakta çalıştırılan çocuğun ailesi ile ilişkisi az veya çok devam etmekte, eğitim olanaklarından kısmen veya tamamen yoksun durumda, madde bağımlılığı ve yasal olmayan gruplara dahil olabilme riski altında, sokağın tehlikeleri ile karşı karşıya iken, sokakta yaşayan çocuğun aileyle ilişkisi kesilmiş, sokağı mesken edinmiş, eğitim olanaklarından yoksun, madde bağımlısı olma, yasal olmayan gruplara katılma ve sokağın tehlikeleri ile daha fazla karşı karşıya olma riski oldukça yüksektir. Doğru cevap C'dir.

Çocuklara bir yetişkin, toplum veya başka bir çocuk tarafından; bedensel, duygusal, zihinsel ve sosyal gelişimlerini olumsuz etkileyen kasıtlı bir davranış uygulanması olarak tanımlanan çocuk istismarı, çocuklardaki hastalanma ve ölümün en önemli nedenlerinden birini oluşturmaktadır. Değişik tür ve boyutlarda; dini, ahlaki, teknolojik, toplumsal,
kültürel, çocuğun kendisi ile ilgili, ailenin sosyoekonomik durumu ve ebeveynin özellikleri ile ilgili olmak üzere çeşitli kolaylaştırıcı faktörlerle ve bu faktörlerin birbirleriyle etkileşimine bağlı olarak gerçekleşmektedir. Doğru cevap D'dir.

Fiziksel istismar; bir erişkinin itaati sağlama, cezalandırma ya da öfke boşaltma amacı ile elle ve/veya aletle çocuğun vücudunun herhangi bir yerine iz bırakacak şekilde şiddet uygulayarak çocuğa bir zarar verilmesidir. Vücutta fiziksel hasara neden olan kırıkların, yanıkların ve benzeri her türlü lezyonların ortaya çıkmasına yol açan istismar türüdür. Belirlenmesi en kolay olan istismar çeşididir. Doğru cevap E'dir.