AİLE VE ÇOCUKLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 24

I, II ve III

Alkol ve madde bağımlılığında bazı risk etmenleri söz konusudur. Bunlar:

• Ergenlik/ilk gençlik döneminde olma

• Aile içi iletişim sorunları, huzursuzluk, eş çatışmasının yoğunluklu yaşandığı aileler

• Aile içi sosyal destek mekanizmalarında zayıflık

• Baskıcı bir tutumla çocukların eğitilmesi, ailede birey olma alt sisteminin diğer üyelerce desteklenmemesi

• Yoksulluk, göç ve kentsel uyum sorunları, başka bir yaşama heves etme hayalleri

• Ailede içinde bir diğer kişide madde bağımlısı olma ya da ebeveyne modellerinde madde bağımlısı olma durumu

• Sevgi ve ilgi yoksunluğu içinde büyüyen bireyler

• Arkadaş ve akran gruplarına ait olma gereksinimi ve onlardan gelen baskıcı davranışlar

• Akademik başarının düşük olması, derslere olan ilginin giderek azalması

Aile ile madde kullanımı arasındaki ilişki aşağıdaki gibi özetlenebilir;

1. Madde kullanan gençlerin büyük çoğunluğunun ailesinde de uyuşturucu madde kullanan kişiler saptanmıştır.

2. Madde kullanan gençlerin aileleri genellikle ihmal eden, yeterli kontrol, sevgi ve destek sağlamayan, gevşek disiplinli ana babalardır. Madde bağımlılığı aileyi her yönden etkileyen bir hastalıktır.

3. Kimi ailelerin ise ileri derecede katı, baskın, çocuğun gelişimine olanak tanımayan yapıya sahip olduğu belirlenmiştir.

4. Boşanmış, ayrı yaşayan, ebeveynden birinin kaybedilmiş olduğu, parçalanmış aile çocuklarında uyuşturucu madde kullanımı yaygındır.

5. Anne babanın iyi birer model olmaması da önemli bir etkendir. Sorunlar karşısında aciz kalan, çözüm üretemeyen ya da uyuşturucu maddelere karşı hoşgörülü ailelerin çocukları risk altındadır.

6. Aile içinde gencin özdeşim kurabileceği bir bireyin olmaması önemli sorunlar yaratabilmektedir.

7. Aşırı koruyucu, kollayıcı ailenin çocuklarında da uyuşturucu kullanımı yaygın olduğu gözlenmiştir (Ögel, 2001, s. 71) .

Aile duygusal bir temele dayanır.

Stratejik yaklaşımda önemli bir bileşen ‘aile hiyerarşisi’ olarak bilinir

Çocuk evleri; 0-18 yaş grubu en çok 6-8 çocuğun barınıp yaşamlarını sürdürebileceği, temel ihtiyaçlarını karşılayabileceği, toplu yaşamın getirdiği olumsuzlukları yaşamadan hayatını devam ettirebileceği ev tipi kuruluşlardır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Çocuk evleri, en çok 6-8 çocuğun barınıp yaşamlarını sürdürebileceği, temel ihtiyaçlarını karşılayabileceği, toplu yaşamın getirdiği olumsuzlukları yaşamadan hayatını devam ettirebileceği ev tipi kuruluşlardır. Çocuk evlerine korunma ve tedbir kararı alınmamış çocukların kabulü hiçbir şekilde yapılamaz. Çocuk evleri hem kolay ulaşılabilir hem de güvenliğin sağlanması açısından genellikle şehrin hastanelere ve okullara yakın merkezi yerlerinde açılmaktadır. Çocuk evlerinin çocuklar açısından önem taşıyan bir diğer unsuru ise çocuk evlerine dışarıdan bakıldığında bu yerin çocuk evi olduğunun belli olmamasıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Çocuk Evleri Sitesi; 0-12 yaş erkek, 0-18 yaş kız çocuklardan korunmaya muhtaç olanların fiziksel, psiko-sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimlerini sağlıklı bir şekilde sürdürebilmelerini sağlamayı, uygun durumda olan çocukların ailelerine dönme koşullarını oluşturmayı, ailelerine dönemeyecek durumda olanların ise alternatif hizmet modellerinde yararlandırılmasını amaçlamaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Sosyal çalışmacının ana görevi; kuruluşlarda sosyal hizmet sunulacak birey ve ailelere
yönelik çalışmaları yürütmek ve sorunların çözümü için mesleki çalışmalarda bulunmaktır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Suça sürüklenen çocuk; suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuğa denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Çocuk Şube Müdürlükleri korunmaya ve yardımcı muhtaç çocuklarla, ilgili yönetmeliğin 8. maddesine göre işlemlerini yürütmektedir. Bu maddeye göre; çocuk polisi, korunmaya ve yardıma muhtaç çocukların kimlik tespitini yapmak, muhafazasını sağlamak, kanuni mümessillerini araştırmak, haklarında yetkili idari veya adli makamlarca verilen kararın niteliğine göre ilgili kuruluşa veya kanuni mümessiline teslimini yapmak ile görevlidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

İhmal; çocuğun beslenme, barınma, korunma, sevilme gibi temel fiziksel ve duygusal gereksinimlerinin karşılanmamasıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Duygusal/psikolojik istismar;çocuğun ruh sağlığını ve gelişimini bozan, reddetme, aşağılama, tehdit etme, suçlama gibi söz ve davranışlara süreğen olarak maruz kalmasıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Ceza infaz kurumlarında kalan tutuklu ve hükümlü çocuklara yönelik sosyal hizmet faaliyetleri psiko-sosyal yardım servislerinde yürütülmektedir. Bireylerin kendileri ve yaşadıkları sosyal çevreleri ile ilgili psiko-sosyal özelliklerini içeren çalışmalar psiko-sosyal servis uzmanları tarafından yapılmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Alkol ve madde bağımlılığı merkezleri madde bağımlılığı tanısı alan erişkinlere hizmet vermektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

• Yaşantısal aile danışmanlığı (Virginia Satir)
• Yapısal aile danışmanlığı (Salvador Minuchin)
• Bowen aile danışmanlığı (Murray Bowen)
• Stratejik aile danışmanlığı (Jay Haley)
Yukarıda sıralanan yaklaşımlar ‘aile sistemi kuramları’ çatısı altında toplanmaktadır.

Bowen’ın kuramsal katkıları, kendi başından geçen bir yaşantıya, orijinal ailesinden kendisini ayrıştırma sürecine de dayalıdır. Bu yaklaşımın en temel kavramı, kişinin kendi ni orijinal ailesinden ayrıştırabilmesidir. Ayrışma, organizmaların doğuştan getirdiği bir özelliktir ve tüm canlılar diğerleriyle beraber olma ile kendini diğerlerinden ayırma bakımından arada bir dengeyi sağlamak zorundadır. İnsanın kendini ayrıştırması, bu güçleri dengelemek üzere ömür boyu süren bir süreçtir.

Aile ile yapılan İlk görüşmenin ardından gelen aşama etkileşim aşaması olarak ifade edilir. Bu aşamada aile üyelerinin artık sorunla ilgili olarak birbirleriyle konuşmaları teşvik edilir. İfade edilen soruların birçok açıdan ve farklı bakış açısıyla gözden geçirilmesine özellikle çaba harcanır bunun için de aile üyelerinin tümünün ifade edilen sorunlar hakkındaki görüşleri alınmaya çalışılır.

Kanun önünde, politikalarda ve uygulamalarda eşitlik ve ayrım gözetmeme, tüm insanlar için temel haklardan birisidir. Bu ilke, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi başta olmak üzere birçok uluslararası sözleşmede yer almış ve hatta eşitlik bakışı, bu sözleşmelerin temelini oluşturmuştur. Bu doğrultuda T.C. Anayasasının 10. maddesinde de eşitlik ile hüküm bulunmaktadır.
Buna göre: Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.

Çocuğun katılım hakkı, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 12. maddesinde aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir. Madde 12 – Her çocuk, kendisini ilgilendiren herhangi bir konu ya da işlem sırasında görüşlerini serbestçe ifade etme, görüşlerinin dikkate alınmasını isteme ve katılma hakkına sahiptir. Katılım hakkı, çocuk hakları ile ilgili diğer bildirgelerde yer almayan ve ilk kez Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde gündeme gelen bir haktır. Bunun nedeni, çağımızda ideal yönetim modelinin demokrasi olmasıdır. Demokrasinin temel prensiplerinden olan katılımcılık, Sözleşme’de de yerini almıştır