AİLE SOSYOLOJİSİ

Demografik dönüşüm, Yüksek ölümlülük ve yüksek doğurganlık düzeylerinden, düşük ölümlülük ve düşük doğurganlık düzeylerine doğru geçişi ifade eder

Demografik dönüşümünü tamamlayan nüfus, sayısal olarak önemli düzeyde artar. Demografik dönüşümün ilk aşamasında kadın başına ortalama 7 veya daha fazla sayıda doğum gerçekleşir.

Türkiye’de göç eden nüfus sayısal olarak artmaya devam etmektedir. 2007-2008 yılları arasında göç eden nüfus 1,9 milyon iken 2018-2019 arasında 2,3 milyon kişiye yükselmiştir. Göçlerin yönü dikkate alındığında, günümüzde Türkiye’de iç göç daha ziyade şehirden şehire doğru göçler şeklindedir. Köyden şehi[1]re, şehirden köye ve köyden köye doğru olan göçlerin payı ise azalma eğiliminde

Bireylerin mutluluk kaynağı olan kişiler incelendiğinde; bireylerin dörtte üçü kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettiğini belirtmektedir. Bunu sırasıyla; yüzde 12,8 ile çocuklar, yüzde 3,8 ile kendisi, yüzde 3,7 ile eş, yüzde 2,5 ile anne/baba ve yüzde 1,6 ile torunlar takip etmektedir (TÜİK, 2020b).

Kadınlar içinde erkekler içinde aile yapılarının benzer olması evllenme tercihi öncelik sıralamasında ikinci sırada yer almaktadır.  Her iki cinsiyet içinde ilk 5 tercih sıralaması aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

1, Erkeklere Göre İlk kez evlenecek olması/Kadınlara Göre Bir işinin olması

2 Erkeklere Göre Aile yapılarının benzer olması/ Kadınlara Göre Aile yapılarının benzer olması

3 Erkeklere Göre Dindar olması/ Kadınlara Göre İlk kez evlenecek olması

4 Erkeklere Göre İyi eğitimli olması /Kadınlara Göre Dindar olması

5 Erkeklere Göre Aynı mezhepten olması /Kadınlara Göre Aynı mezhepten olması

Türkiye’de 1975 ve 2003 yıllarında Çocuğun Değeri Araştırmalarını gerçekleştirmiştir. Bu araştırmalarda çocuğa atfedilen ekonomik, psikolojik ve sosyal olmak üzere üç farklı değer türü tanımlanmıştır. Çocuğun ekonomik değeri (maddi fayda, ekonomik fayda) öncelikle eve ekonomik açıdan gelir getirmesi ve katkı yapması, çocuğun ev işleri yapması ve yaşlılıkta anne ve babasına bakım sağlamasını ifade eder. Çocuğun psikolojik değeri, çocuğun eve neşe vermesi, duygusal açıdan doyum sağlaması ve anne-babaları birbirine yaklaştırması olarak düşünülmektedir. Son olarak, çocuğun sosyal değeri ise ailenin devamlılığını sağlaması, ebeveyne toplumsal başarı ve itibar algısı vermesi gibi unsurları anlatır (Kağıtçıbaşı ve Ataca, 2017: 82).

Psikolojik veya Duygusal Bağımlılık Modeli Bu modelde esas unsur, aile bireyleri arasında duygusal alanda karşılıklı bağımlılık görülürken maddi alanda hem birey hem de aile düzeyinde bağımsızlık söz konusudur.

Doğuşta beklenen yaşam süresi 1950’lerin başındaki 44 iken, 2016-2018 döneminde 78 yıla ulaşmıştır (erkekler için 75,6 ve kadınlar için 81,0).

İstatistiklerle Aile, 2019  araştırma sonuçlarına öre  Akrabasıyla evli olan bireylerin en fazla olduğu il Mardin oldu

Ülkemizde Ataerkil çekirdek aile modeli tanımlı değildir. Türkiye’de son elli yılda aile tipolojilerinin yaygınlığında değişimler izlenebilir hâle gelmiştir. Bu çalışmalarda dört temel aile tipi kullanılmaktadır: 1. Çekirdek aile: Evli bir çift ve varsa evlenmemiş çocuklardan oluşan bir hanehalkı kompozisyonuna karşılık gelmektedir. 2. Ataerkil geniş aile: Hanehalkı reisi ve/veya eşi, evli çocuğu veya çocukları, gelini ve/ veya damadı ve torunu veya torunları ve/veya evlenmemiş çocuğu veya çocukları, ile varsa diğer akraba ya da akraba olmayan hanehalkı üyelerinden oluşmaktadır. Geçici geniş aile: Hanehalkı reisi ve/veya eşi, evlenmemiş çocuğu veya çocukları, hanehalkı reisinin veya eşinin annesi ve/veya babası ile varsa diğer akrabalar yer alabilir. 4. Dağılmış aile: Bu aile tipinin temel karakteristiği hanehalkı biçiminde evli bir çiftin yer almamasıdır. Dolayısıyla ölüm, boşanma ve ayrı kalma gibi demografik olayların etkisiyle çiftlerden her ikisinin veya birinin olmayışıyla dağılmış aile olarak adlandırılan tip oluşmaktadır. Örneğin, tek kişi yaşayanlar veya tek ebeveynli aile bu gruba girmektedir.