AİLE SOSYOLOJİSİ

Ekonomik faaliyetler

Devlet

Şekil 6.1.

Çocukluk

Genç-yaşlılar/yaşlı (65-74 yaş arası): Bu yaş grubunda bulunanlar orta yaş özellikleri gösterebilirler. Çoğunlukla bakım ihtiyaçları yoktur. Emekli olsalar bile çalışmaya devam edebilirler, aktif yaşlanma programlarına devam edebilirler, torunlarının ve kendilerinden yaşlı olan eş, anne-baba ve büyük kardeşlerinin bakımını yürütebilirler. 

Nüfusun %10’undan fazlasını 65 ve üstü yaşındaki kişiler oluşturuyorsa o toplum yaşlı nüfuslu toplumdur. 

Nüfus yaşlanması, toplam nüfus içinde yaşlı nüfusun oranı ile belirlenir. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı %5’ten düşükse genç nüfuslu, %6-%9 arasında ise yetişkin nüfuslu, %10 ve üzerinde ise yaşlı nüfuslu bir toplumdan söz edilir (Tablo 6.1). Günümüzde Batı toplumları %10 üzerindeki yaşlı oranıyla yaşlı nüfuslu toplum grubundadır. 

Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı %5’ten düşükse genç nüfuslu, %6-%9 arasında ise yetişkin nüfuslu, %10 ve üzerinde ise yaşlı nüfuslu bir toplumdan söz edilir 

Gerontoloji çoğu zaman geriatri ile karıştırılmaktadır. İkisi de yaşlanma ve yaşlılık dönemi üzerine çalışma yapan alanlardır. Ancak; geriatri yaşlıların hastalıklarında ve sağlık sorunlarında tıbbi bakımı ve tedavi uygulayan bir tıp dalı olup yaşlı tıbbıdır. Gerontoloji ise biyolojik, davranışsal ve sosyal yönlerden yaşlılık dönemini ele alan yaşlanma sürecini ve yaşlılık dönemini çalışan bilim dalıdır. Geriatri yaşlı hastaların tedavisi ve rehabilitasyon çalışmalarını ve yaşlılıkta ortaya çıkan hastalıkları çalışırken, gerontoloji yaşlılara bütüncül bir yaklaşımla yaşamın her alanına yönelik günlük yaşamın sürdürülmesi, sosyal ilişkiler, bakım ve bakım evinde yaşam koşulları aktif yaşlanma ve özellikleri gibi bir çok durumunu ele almaktadır (Canatan, 2018: 17). 

İki tür nüfus sayım yöntemi vardır. De facto sayım yöntemi tek gün içinde ülke sınırlarında bulunan herkesin bulundukları yerleşim yerlerinde sayılmasıyla gerçekleşir. De jure sayımda ise nüfusun daimi ikametgâhı esas alınarak sayım yapılır (www.tuik.gov.tr). 

20. yüzyılın başında hem doğum oranlarının hem de ölüm oranlarının yüksek olduğu bir nüfus yapısından 20. yüzyılın sonunda doğum ve ölüm oranlarının düşük olduğu bir nüfus yapısına geçilmesi “demografik dönüşüm” olarak tanımlanabilir (Yüceşahin, 2011). Batı toplumları gelişmekte olan toplumlara göre daha erken bir demografik dönüşüm geçirmiştir. 

Türkiye’de nüfusun ortanca yaşı yükselmektedir. 2014’te 30,7 iken 2019 yılında 32,4 olmuştur. Ortanca yaşın yükselmesi nüfus yaşlanmasının bir diğer göstergesidir. Yaşlı bağımlılık oranı, çalışma çağındaki (15-64 yaş arası) yüz kişiye düşen yaşlı sayısını ifade etmektedir. Bu oran 2015 de %12,2 iken 2019’da %13,4 olmuştur ve Türkiye nüfusunun yaşlı bağımlılık oranının yükseldiğini göstermektedir (www.tuik.gov.tr). 

Aile yanında bakılması

Bu sendrom genellikle kırsalda zenginlik olarak değerlendirilir.

65

85 yaş üstü

Yaşlılar tedavi edilmez.

Yaşlılara tablet almak

Sosyal yaşlanma, içinde yaşanılan toplumun üyelerinden beklentileri ile ilgilidir. Örneğin bir
toplumda beklenen evlenme yaşı 20’li yaşların sonu ise 40 yaşını geçmiş hâlâ evlenmemiş ve ailesiyle birlikte yaşayan bir kişinin sosyal yaşı daha gençtir.