AİLE SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 3

Doğru yanıt B seçeneğindedir. Comte, insanlık tarihi ve bireyin gelişim tarihini açıkladığı Üç Durum Yasasına göre insanın düşünme yapısındaki değişikliklerle ortaya çıkan ve birbirini izleyen teolojik, metafizik ve pozitivist olmak üzere üç aşama bulunmaktadır. Pozitif aşamaya geçişi sağlayan olay Fransız Devrimi’dir. Pozitivist dönemde insanlar doğadaki ve toplumsal yaşamdaki olguları açıklayabilmek için somut ve gözlenebilir olguları incelemeye yönelmişlerdir. Comte’a göre pozitif düşünme endüstriyel girişimcilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Doğru yanıt E seçeneğindedir. Eleştirel pedagojinin önemli isimlerinden olan Freire’ye göre tarafsız eğitim diye bir şey yoktur.

Doğru yanıt B seçeneğindedir. Okulların öğrencilere eleştirel düşünmeyi ve olaylara eleştirel yaklaşmayı öğretmesi gerekir. Eğitimcilerin ve entelektüellerin birinci görevi insanların kazanılması ve mücadele edilen alanlarda birlik sağlanmasıdır. Apple’a göre okullar, kültürel sermayenin birikiminde temel rol oynar. Okullar kapitalist toplumun ihtiyaç duyduğu kültürel metaları ortaya koyarak bir üretim aracına dönüştürür. Okullar birçok sosyoloğun iddia ettiği gibi meritokrasiye (liyakat) dayalı yerler değildir. Apple, klasik Marksist kuramın temel söylemini oluşturan işçi sınıfının önderliğinde gerçekleştirilecek bir devrim ile alt yapının dönüştürüleceği düşüncesinde değil daha çok kültürel mücadele ile kazanılan alanları gündeme getirmektedir.

 

Doğru yanıt C seçeneğindedir. Giddens, aileyi “Yetişkin üyelerin çocuklara bakma sorumluluğunu üstlendiği ve akraba bağlantıları ile doğrudan doğruya bağlanan bir insanlar topluluğu” olarak tanımlamıştır.

Doğru yanıt C seçeneğindedir. Sanayileşmeyle birlikte şehirdeki yaşamın pahalı olması, nitelikli iş gücüne dayanan talebin fazla olması ve büyükanne ve büyük babaya duyulan ihtiyacın fazla olmaması nedeniyle geniş ailenin yerini çekirdek aile almıştır.

Doğru yanıt B seçeneğindedir. Anaerkil ailede; ev, toprak ve her türlü eşya ortaktır. Bu ailedeki kişilerde özel mülkiyet söz konusu değildir. Bu aile türünde kadın ve erkek aynı haklara sahip olmakla birlikte kadın daha fazla statüye sahiptir. Ancak anaerkil ailede ana akrabalığı hâkim olsa bile otorite anadan ziyade ananın erkek kardeşi olan dayıda toplanmaktadır. Seçeneklerdeki diğer iki özellik başka aile türlerine aittir.

Doğru yanıt D seçeneğindedir. Ensest tabu, birincisi cinsel ilişkiyi yakın akrabalar arasında kısıtlayarak aile bireyleri arasındaki rekabeti engeller. İkincisi akrabalar arasında hak ve sorumlulukları düzenleyerek aile düzenini tehdit edebilecek ilişkileri yasaklar. Üçüncüsü ise aile bireylerini akrabalar dışında evlenmeye teşvik ederek toplumun genişlemesini ve farklı ailelerle toplumsal bağların oluşmasını sağlar.

Doğru yanıt A seçeneğindedir. Bu yaklaşıma göre aile, pek çok hayati görevi yerine getirdiği için toplumun omurgasını oluşturur. Ailenin ilk ve en önemli görevi çocukların toplumun diğer üyelerine katılabilmeleri ve toplumun devamını sağlayabilmeleri için ebeveynleri tarafından yetiştirilmeli ve sosyalleştirilmelidir. Ailenin ikinci görevi ise cinsel etkinliği toplumsal kurallara bağlı olarak düzenlemesidir. Bu düzenleme ihtiyacı her kültürde var olup mülkiyet haklarının ve akrabalık organizasyonlarının sürdürülmesini amaçlamaktadır.

Doğru yanıt A seçeneğindedir. Hem yapısal işlevselci yaklaşım hem de sosyal çatışmacı yaklaşım aileyi yapısal bir sistem olarak makro düzeyde analiz ederken sembolik etkileşim yaklaşımı yaşamdaki deneyimlerin ve bireysel kalıpların oluştuğu mikro düzeyde oluşan bir sistem olarak görmektedir. Bu yaklaşıma göre aile, samimiyet ve korkunun paylaşıldığı bir yaşam biçimidir.

Doğru yanıt C seçeneğindedir. Sanayi devriminden önce toplumlarda hastalık veya rahatsızlıklarla genelde aile ilgileniyordu. Bununla birlikte hastalıkları doğal veya büyü yoluyla iyileştirdiğini iddia eden ve bazı bitkisel karışımların yapımında uzman olan kişilerde bulunmaktaydı. Bu uygulama alternatif tıp olarak nitelendirilmektedir. Yaklaşık iki yüzyıldır tıbba, biyolojik medikal sağlık anlayışı egemen olmuştur.

Biyomedikal sağlık modeli temel sağlık alanlarına kuvvetli katkılar yapmış, teknik olarak güçlü bir bilime dayalı olduğundan ve işe yarar göründüğünden günümüzde tıp uygulamalarına egemen olmuştur. Biyomedikal sağlık modeli aşağıdaki varsayımlara dayanır (...)

            (…)

           (…)

Parsons’a göre toplumsallaşma sosyal çevreden öğrenilen rollerin içselleştirilmesi ve uyum sağlama sürecidir.

Manuel Castells (2004), dijital enformasyon teknolojilerinde yaşanan devrimlerin insan etkin­liğinin ve sosyal ilişkilerin tüm alanlarına yayılma özelliği nedeniyle, dijitalleşmenin ve ağ toplumu özelliklerinin yeni toplumsal, kültürel ve ekono­mik ilişkilerin ve bütünlüğün çözümlenmesinde başlangıç noktası olduğuna işaret etmektedir.

Sosyalizasyonun en önemli aktörü ailedir.

Scarcelli ve Riva (2016) dijital ortamlarda insanların becerileri kullanarak dört tip akış oluşturduklarını tespit etmektedir: Akran akışı, ebeveyn akışı, eğitim akışı ve teknoloji akışı.

Holman ve arkadaşları (2005) tarafından yapılan çalışmada yaygın internet kullanan ve bilgisayar oyunları ile zamanını geçiren çocukların sosyal gelişimlerinin önemli ölçüde gerilediği, bu çocukların özgüvenlerinin düşük, sosyal kaygı düzeylerinin ve saldırganlık davranışlarının yüksek olduğu bulunmuştur.

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 2018 yı­lında yaptığı Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırmasının sonuçlarına göre, İnter­net kullanan bireylerin oranı %72,9 oldu.

Baumrind’e (1966) göre serbest (permissive), otoriter (authoritarian) ve buyurgan (authoritative) olmak üzere üç tip kontrol modeli bulunmaktadır.

2016 yılında PEW’in yaptığı saha çalışmasına göre, ebeveynler çocuklarının dijital araçları kulla­nımını izlemek için çok çeşitli stratejiler benimse­mektedir: Ebeveynlerin yüzde 16’sı ebeveyn kont­rol uygulamalarını çocuklarının akıllı telefonlarına yüklemekte ve uygun olmayan online uygulama­ları böylece filtreleyip engellemektedir.

Binark ve Bayraktutan’ın (2013: 57) Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik adlı çalışmalarında da dikkat çektiği üzere, bireyin, özel yaşamının ne kadarını çevreye açacağına oran ve şekline kendi iradesi ile karar vermesi gerekmek­tedir.

Livingstone’a (2009: 157) göre, çocuklara onli­ne kur yapma ve pedofili eylemleri toplumda en az tolerans gösterilen ancak suç yasalarında da giderek daha çok yer verilen suç eylemleri hâline gelmek­tedir.