AİLE SAĞLIĞI

Komplikasyon:bir hastalığın gidişi sırasında, hastalığa eklenen ve hastalığı ağırlaştıran tablo.

Çocuklar arasındaki körlük oranı binde 1’dir.

Doğru cevap B şıkkıdir

“Artikülasyon”, sesin gırtlak üstü düzenekte yer alan organlar yardımıyla konuşma sesleri olarak şekillendirilip üretilmesidir.

“Akıcılık bozuklukları” konuşmanın akışında
ortaya çıkan bozukluklardır. Kekemelik konuşmanın akışını ve pürüzsüzlüğünü bozan bir iletişim bozukluğudur.

Presbikuzi;yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkan işitme bozuklukları.

İleri düzeyde zihinsel gelişme geriliği ise 20-25’in altında olanları tanımlamaktadır.

Algılama güçlüğü olan bireylere basit bir şey söylediğinizde dahi yazmanızı isteyebilirler.

Nüks;bir durumun ya da olayın yeniden ortaya çıkması.

Ateş kronik bir hastalık değildir.

“Artikülasyon”, sesin gırtlak üstü düzenekte yer alan organlar yardımıyla konuşma sesleri olarak şekillendirilip üretilmesidir. Artikülasyon bozuklukları nedenleri; konuşmada yer alan organlardaki  yapısal bozuklular, işitme engeli, zekâ engeli, gelişim etkileri ve yanlış öğrenmedir.

“Motor ve konuşma bozuklukları”, merkezi sinir sistemi ve/veya çevresel sinir sistemi ya da  her iki sistem hasarlarına bağlı olarak konuşmanın  motor programlama ve nöromusküler üretim sürecinin etkilenmesidir.

Sağlık çalışanlarının konuşma sorunlu hasta ile iletişim kurarken dikkat etmesi gerekenler şu şekilde özetlenebilir:

• Mümkün olduğunca yavaş ve akıcı konuşmalı,

• Yüksek sesle konuşmamalı,

• Eğer hasta sizi anlamadıysa konu tekraredilmeli, tekrarlarda da mümkünse aynı cümle kullanmalıdır. Çünkü kelimeleri değiştirmek hastalarda karışıklığa yol açar.

• Tıbbi terimler kullanmamalı,

• Cümlenin en basit formları kullanılmalı; aktif cümleleri pasif cümlelerden fazla kullanmalı (örneğin “doktor sizi muayene edecek” cümlesi “doktor tarafından muayene edileceksiniz” cümlesinden daha iyi anlaşılır),

• Mantıklı ve açık direktifler verilmeli,

• Kısa ve yoğun açıklamalar yerine, söylenmek istenen şey uzun açıklamalar şeklinde ifade edilmeli,

• Hastada kafa karışıklığına yol açabilecek örnekler verilmemeli,

• Açıklamakta zorlanıldığı zaman resim ve modeller kullanılmalı,

• Hiçbir zaman bir seferde çok fazla bilgi verilmemeli,

• Hasta tarafından anlaşıldığından emin olunmalıdır.

Yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkan işitme bozukluklarına “Presbikuzi” denilmektedir. Bu kişilerin  en çok yakınmaları sorunun şiddetine göre, gelen sesi duydukları; ancak anlayamadıkları şeklindedir.

IQ düzeyine göre sınıflandırılacak olursa; hafif  düzeyde zihinsel gelişme geriliği IQ düzeyi 50-55 ile yaklaşık 70 arası olanları, orta düzeyde zihinsel gelişme geriliği 35-40 ile yaklaşık 50-55 arası olanları, ağır düzeyde zihinsel gelişme geriliği 20-25 ile yaklaşık 35-40 arası olanları, ileri düzeyde  zihinsel gelişme geriliği ise 20-25’in altında olanları tanımlamaktadır.

Görüşmeden önce hastanın doğru hasta olup olmadığı ve tanının doğruluğu bir kez daha kontrol edilerek görüşmeye hazırlık yapılır. Hazırlık aşamasında şu sorulara yanıt aranır:

• Hasta, hastalığı hakkında (tahminen) ne kadar bilgi sahibidir?

• Bu hastalıkla ilgili olarak yakınları/tanıdıkları aracılığıyla ne kadar deneyime sahiptir?

• Genel, sosyal ya da duygusal zekası ne durumdadır?

• Tanının gerektirdiklerini kavramak, onun için ne kadar kolay ya da güç olacaktır?

Kronik hastalıklar genel olarak şu başlıklar altında sıralanabilir:

• Metabolik hastalıklar (Diyabet),

• Kas iskelet sistemi hastalıkları (Juvenil romatoid artrit, osteoporoz),

• Nörolojik hastalıklar,

• Kan hastalıkları (Eksikliklere bağlı kansızlıklar, pıhtılaşma bozuklukları vs),

• Kalp hastalıkları,

• Hipertansiyon,

• Onkolojik hastalıklar (Lösemiler, lenfoma,akciğer kanseri vs),

• Solunum hastalıkları (Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, Astım, Kistik fibrosis),

• Diğer (Bulaşıcı sarılık, AIDS ve HIV).

Terminal dönemde hasta yakınları stres, belirsizlik, yaşam biçiminde değişiklik ve buna ek olarak hastanın bağımlı olmasından ve  bakım yüklerinin artmasından kaynaklanan uykusuzluk, ümitsizlik, depresyon, tükenmişlik duyguları yaşar.

Yas sürecinin yaşanma şekli genellikle üç aşama ile tanımlansa da bu aşamalar bireyden bireye değişebilmektedir.
1. İlk aşama “şok ve inkâr”dır.
2. İkinci aşama “sıkıntı, huzursuzluk hâli ve geri çekilme”,
3. Üçüncü aşama ise “yeniden yapılanma” sürecidir.

İşitme kayıplarının sınıflandırılması konusunda da şu ayrım dikkati çeker:
1. İletim tipi işitme kaybı: Dış kulak yolu ve orta kulak kaynaklı patolojiler nedeniyle  oluşan işitme kaybıdır.
2. Sensörinöral işitme kaybı: İşitme kaybı  koklea ve daha sonraki bölümleri içeriyorsa sensorinöral işitme kaybı olarak tanımlanır.
3. Mikst (karışık) işitme kaybı: İletim ve  sensörinöral işitme kayıplarının birarada görülmesidir.
4. Santral işitme kaybı: Problem beynin korteks adı verilen bölgesindedir.
5. Fonksiyonel/organik olmayan işitme kaybı: Kişinin herhangi bir nedenle işitme kaybı var gibi davranması ya da gerçekten işitme kaybının olduğuna inanması ile ortaya çıkan durumdur.