AİLE SAĞLIĞI

Literatürde dinleme türleri denildiğinde şu başlıklarla karşılaşılmaktadır: • Görünüşte dinleme: Dinliyormuş gibi görünüp aklı başka yerde olanları tanımlar. • Seçerek dinleme: Söylenilenlerden yalnızca kendi ilgi alanına girenlere ilgi gösterirler. • Saplanarak dinleme: Duygusal yönden saplantılı oldukları şeyi ararlar. Sürekli gülünecek bir şey ya da hüzünlenecek bir şey yakalamak için dinlerler. • Savunucu dinleme: Duydukları her şeyi kendilerine yönelik bir saldırı kabul eder ve derhâl savunmaya geçerek karşılık verirler. • Tuzak kurucu dinleme: Sessizce dinleseler de karşılarındaki kişiyi zor duruma bırakacak fırsat arayışı içindedirler. Hata bulmak, açık aramak, eksiklikleri ortaya çıkarmak için dinlerler. • Yüzeysel dinleme: Konuşanın kullandığı kelimelerin yüzeyinde kalır, zahiri bir anlam yaratarak asıl altta yatan anlama ulaşamazlar. Örneğin aile hekiminin hastasına “Bir şey olursa tekrar gel” demesini ciddiye alan hasta, sıksık gidip ilgili ilgisiz bir şeyler sorar ve doktor da bu durumdan rahatsız olur. • Aktif dinleme: Kişiyi anlamak amacıyla kullanılılır. Aktif dinleme yapmak, kulağa çarpan sözcükleri duymak değil, karşılıklı bir etkileşimdir.

Sempatik davranmak

Empati

Empati kurmak

Empatik dinleme

Aktif dinleme

Referans Çerçevesi

Tanı koymak, analiz etmek

Beden dili

Öfke

Soruda tanımı verilen kavram paradigmadır.  Paradigmalar her insanın dünyayı kendi tarzında görmesini sağlayan güneş gözlüklerine benzer. Düşünce ve davranışlarımızı komuta eden fark etmediğimiz, sorgulamadığımız, içimize yerleşmiş bireysel, yazısız kural, norm ve değerlerdir. Dünyayı ve kendimizi ölçtüğümüz cetvellerdir. Hayata ilişkin kılavuzlardır. Gereksinimler, ön yargılar, normlar, çıkarlar, beceriler, deneyimler ve değerlerden oluşur.

• Kodlama: Kaynak tarafından gönderilecek mesajın alıcı tarafından anlaşılmasına olanak sağlayacak şekilde iletime uygun sinyallere dönüştürülmesidir.

“Yansıtma” kendini iki biçimde gösterir: Kendi eksiklik ya da beceriksizliklerinden doğan aksaklıkları başkalarına yüklemek ya da istenmeyen, kabul edilmeyecek türden arzu ve tutumları başkalarına yakıştırmak.

İyi ve etkili iletişim için şu unsurlara dikkat edilmesi gerekir:

Bu durumda I ve II. maddeler doğru unsurlar değildir.

Aktif dinleme: Kişiyi anlamak amacıyla kullanılılır. Aktif dinleme yapmak, kulağa
çarpan sözcükleri duymak değil, karşılıklı bir etkileşimdir. İletişim sürecinde dinleyen kişi, karşısındakinin ihtiyaçlarıyla ilgilidir. Onun duygularını ifade etmesini sağlamalı, kendi çözümünü bulmasına yardımcı olmalıdır. Aktif dinleme, iletişimdeki “gürültüyü” azaltma ve mesajı tam ve doğru olarak alma etkinliğidir/becerisidir. Ancak sadece mesajı almakla sınırlı değildir. “Mesajın alındığını” karşı tarafa bildirmeyi de içerir. Aktif dinleme yapmak karşıdakini mutlaka yüzüne bakarak ve doğrudan göz teması kurarak dinlemeyi, uygun aralıklarla başımızı sallayarak “evet”, “anlıyorum” gibi ilgi gösteren kısa geri bildirimlerde bulunmayı ve daha uzun aralıklarla karşıdaki kişinin söylediğinden ne anladığımıza dair bir cümleyi tekrarlamayı gerektirir.

Algı durumunu etkileyen unsurların başında referans çerçeveleri gelir. Kişiler arası iletişimde kişinin söyledikleri ya da davranışları hâli hazırda sahip olunan “Referans çerçevelerine” göre değerlendirilir. Referans çerçeveleri kişinin o ana kadar sahip olduğu fikir, tecrübe, inanç sistemleri, değer yargıları ve tutumlarının bütünüdür.

Soruda verilen bütün maddeler öfke kontrolü için kullanılabilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Toptancılık/Bütün yumurtaları aynı sepete koymak: Toptancılık yapan birisi, bir
tek özelliği eleştirildiği zaman bütün özellikleri eleştirilmiş gibi hisseder. Bir yerde başarısız olduğunda yaşamdaki bütün rollerinde başarısız olduğu duygusuna kapılır. Bir sorunu tüm yaşamına geneller. Sepetteki tüm yumurtaların kırıldığını düşünür.

Yargınızı askıya alın: Başkalarıyla konuşurken bir karara varmadan önce hikâyeyi sonuna kadar dinleyin. Eğer bu sabrı gösteremezseniz, konuşmaların asıl amacını gözden kaçırabilirsiniz. Eleştirici ve tartışmacı bir tutum, konuşanı savunucu olmaya yöneltir ve kızgınlık duygusu yaşatır. Tartışmayı kazansanız bile, kişiyi kaybedersiniz.

Telaffuz: Kelimeleri, olması gerektiği şekilde doğru ses ve doğru vurguyla ağızdan çıkarmaktır.