AİLE SAĞLIĞI

Sağlıklı cinsel yaşam için bilgi temelli, davranış ve tutum gibi özelliklerin bir arada bulunmasına gereksinim vardır. Bunlar:
1. Cinselliğin duygusal yönleri konusunda bilinç ve olumlu davranış kabiliyeti,
2. Başkalarının kişiliklerine, bedenlerine ve değerlerine saygı,
3. Ruhsal ve bedensel cinsel beraberliği sürdürebilme,
4. Cinsiyete uygun kişilik özellikleri, topluma uyum,
5. Cinsel organların yapısı, fonksiyonlar hakkında doğru bilgiler,
6. Cinsellikle ilgili anormalliklerin farkında olma ve tedavi arama,
7. Cinsel tehlikelerin (cinsel yolla bulaşan hastalıklar, cinsel istismar) farkında olma, kendisini ve ailesini koruya bilmedir.

Toplumsal cinsiyette hakkaniyet, kadın ve erkek arasında kazanım ve sorumlulukların dağılımında eşit ve adil davranılması anlamına gelir. Kadın ve erkeğin farklı özellikleri, güçleri olduğu gerçeğiyle cinsiyetler arasındaki dengeyi düzeltecek düzenlemelerin yapılması cinsiyet hakkaniyeti anlamına gelmektedir.

Bazı toplumlarda sadece kadın olmak, kaynaklara ulaşmada ikinci planda olma sonucunu doğurmaktadır. Mal edinme ve zenginlikte kadınlar erkelere göre daha geridedir. Birçok kültürde kadın olmaya erkeğe göre daha az değer verilmektedir. Evde yapılan işler, ücretle yaptırılan işlerden çok daha az değerli görülebilmektedir. Okuryazarlık oranının kadınlarda düşük olması toplumsal cinsiyetin yansımasıdır.

Toplumun üyelerinin cinsiyete yaklaşımlarının bir sonucu olarak ortaya çıkan bu sorunlar:
• Cinsiyete bakış açılarının ortaya çıkardığı duygusal sorunlar,
• Beslenme yetersizlikleri
• Toplumsal bakış nedeniyle sorunları ihmal ve sağlık hizmetlerinden yararlanamama
• Cinsel istismar
• Fuhuşa sevk etme
• Şiddet ve töre cinayetleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Özgür cinsel birliktelik hakkı: Bu hak, evlenme veya evlenmeme, boşanma ve
diğer tiplerde sorumlu seksüel birliktelikler kurma hakkı anlamındadır.

Üretkenlik seçiminde özgür olma ve sorumluluk hakkı: Bu hak, bireylerin çocuk sahibi olup olmamaya kendilerinin karar vermesine imkân tanır. Bireylerin sahip olacakları çocuk sayısı ve çocukları arasındaki zaman aralıklarını belirleme hakları vardır. Ayrıca tüm bireylerin doğum kontrol yöntemlerine başvurma hakları da bu kapsamdadır.

Cinsel isteksizlik ya da istek azalmasına sebep olan durumlar:
• Aşırı yorgunluk, stres,
• Eşlerin geçimsizlikleri, nefret ve kızgınlık duyguları,
• Bedensel ve ruhsal hastalık halleri,
• Cinselliği,pis ve kötü gören bir düşünce tarzı,
• Erkeklik veya kadınlık hormonlarında azalmaya neden olan bedensel hastalıklar ve ilaçlar.

Cinsel istekle başlayan cinsel fonksiyon, cinsel uyarılma, plato, orgazm ve gerileme fazlarından oluşur.

Kadınlarda cinsel fonksiyon bozukluklarının yaygın nedenleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak ve toplumdaki sıklığını azaltmak için:
• Toplumdaki tüm bireylere yeterli cinsel eğitim verilmelidir,
• Hastalıkların bulaşması önlenmelidir,
• Hastalıkların yeterli tedavisi sağlanmalıdır,
• Hastalıkların bildirimi doğru yapılmalıdır.

Travesti, karşı cinsin eşyalarını kullanmaktan, kıyafetlerini giymekten, davranışlarını sergilemekten haz alan kimselere denir. Doğru yanıt A'dır.

Transeksüel, cinsiyetinin değişmesi gerektiğine, ruhsal olarak diğer cinsiyete sahip olması gerektiğine inanan kişidir. Doğru yanıt B'dir.

Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, sosyal olarak belirlenen toplumsal cinsiyet rolleri ve normları temeline dayanır. Toplumda bireyin insan haklarından tam olarak yararlanma- sını engelleyen her türlü, ayırım, dışlama veya sınırlamayı ifade eder. Doğru yanıt E'dir.

Cinsel eşitlik hakkı: Cinsiyet, cinsel eğilim, yaş, ırk, toplumsal sınıf, din, fiziksel ve duygusal yetersizliğe bakılmaksızın her türlü ayrımcılığı ortadan kaldırır. Doğru yanıt D'dir.

Cinsel haklar; ulusal kanunlarda, uluslararası insan hakları dokümanların- da tanınmış olan insan haklarını içerir. Adalet, eşitlik, özerklik, şiddet ve baskıdan uzak olma, sağlık hizmeti alma, eğitim, neslin sürdürülebilmesi gibi evrensel hakları içine almaktadır. Bu haklar şöyle sıralanabilir:

Cinsel özgürlük hakkı

Cinsel özerklik, cinsel bütünlük ve cinsel güvenlik hakkı

Mahremiyet hakkı

Cinsel eşitlik hakkı

Cinsel haz hakkı

Duygusal cinselliğin dışa vurum hakkı

Özgür cinsel birliktelik hakkı

Üretkenlik seçiminde özgür olma ve sorumluluk hakkı

Bilimsel araştırmalara dayanan cinsel bilgilere ulaşabilme hakkı

Açıklayıcı cinsel eğitimin hakkı

Cinsel sağlığı koruma hakkı

Ancak, her türlü cinsel zorlama, sömürü ve kötüye kullanma, hayatın hangi döneminde olursa olsun cinsel özgürlüğün kapsamı dışındadır. Doğru yanıt C'dir.

Cinsel isteksizlik ya da istek azalmasına sebep olan durumlar şunlardır:

Aşırı yorgunluk, stres,

Eşlerin geçimsizlikleri, nefret ve kızgınlık duyguları,

Bedensel ve ruhsal hastalık halleri,

Cinselliği, pis ve kötü gören bir düşünce tarzı,

Erkeklik veya kadınlık hormonlarında azalmaya neden olan bedensel hastalıklar ve ilaçlar.

Doğru yanıt B'dir.

Kendi bedenine, güzelliğine, çekiciliğine güvenmeyen bireylerde cinsel fonksiyon bozukluğu ihtimali yüksektir. Olumsuz beden algısının nedeni eşlerdir. Eşlerden biri beğenilerini sunma konusunda cimrilik yapıyorlarsa veya olumsuz söz ve tavırlar gösteriyorlarsa diğerinin olumsuz beden algısı kaçınılmazdır. Doğru yanıt A'dır.

Vaginismusun psikolojik sebepleri şöyle sıralanabilir: Baskılayıcı cinsel yetiştirme ile beraber cinsellik hakkında olumsuz düşünceler, yaşanmış cinsel istismar ve tecavüz olayları gibi travmalar ve bazı ruhsal problemler psikolojik eksenli nedenlerdir. Doğru yanıt C'dir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak ve toplumdaki sıklığını azaltmak için:

Toplumdaki tüm bireylere yeterli cinsel eğitim verilmelidir,

Hastalıkların bulaşması önlenmelidir,

Hastalıkların yeterli tedavisi sağlanmalıdır.

Hastalıkların bildirimi doğru yapılmalıdır.

Doğru yanıt A'dır.

Cinsel istekle başlayan cinsel fonksiyon, cinsel uyarılma, plato, orgazm ve gerileme fazlarından oluşur. Bunlardan plato, cinsel uyaranın varlığı, uyarılmanın devam etmesi ve cinsel hazzın artması ile ortaya çıkan cinsel tepkinin ikinci aşamasıdır. Doğru yanıt D'dir.