AİLE SAĞLIĞI - Deneme Sınavı - 30

Osteoporoz ile ilişkili kırıklar en çok kalça, el bileği ve omurlarda görülmektedir.

KOAH’ta nefes darlığı, kronik öksürük veya balgam çıkarma yakınması en sık karşılaşılan belirtilerdir.

Bu araştırmaya göre kadınların %84’ü sözel şiddete, %78’i fiziksel şiddete uğradıklarını %17’si ise ekonomik şiddete maruz kaldıklarını belirtmişlerdir.

Mesaj sözsüz iletişim gruplarından biri değildir.

Duygusal şiddet, duyguların ve duygusal ihtiyaçların karşı tarafa baskı uygulayabilmek için tutarlı bir şekilde istismar edilmesi, bir yaptırım ve tehdit aracı olarak kullanılmasıdır. Duygusal şiddetin amacı, kurbanın kendine ait saygısını kaybettirmek, korkutmak, kendini güçsüz hissetmesini sağlamaktır.

Doğru seçenek B şıkkında verilmiştir.

Doğru seçenek A şıkkında verilmiştir.

Doğumdan itibaren ilk 28 günlük döneme “Yeni Doğan Dönemi” adı verilir. Hayata adaptasyonun ilk basamağı yenidoğan dönemi olup değerlendirme anne karnından başlar. Yenidoğan döneminin her anı özel anlam ifade etmektedir. Yenidoğan, hem taburcu olana kadar hem de sonrasında dikkatli ve itinalı değerlendirmeyi gerektirir. Yenidoğan bebeğin beslenmesi, izlemleri ve hastalıklar açısından taranması, bebek sağlığı açısından önemlidir.

APGAR skoru doğumdan sonra 1. ve 5. dakikalarda bakılır. APGAR skoru için bebekte solunum, kalp hızı, renk, kasların durumu ve uyarılara verilen cevap olmak üzere beş belirtiye bakılır. Her belirti 0, 1 veya 2 olarak puanlanır.
Sonuçta 5 değişkenin puanları toplanarak APGAR skoru bulunur. APGAR skoru 5. dakikada 7’nin üzerinde olan bebekler anne yanına verilebilir, 7 ve altında olanlar izlemeye alınmalıdır.

Uyku: Normal yenidoğan, 12-18 saat uyur; uyku düzeni değişkenlik gösterir. Bebek
yüzüstü yatırılmasa da yan yatırıldığında kendi kendine yüz üstü dönmesi riski söz
konusudur. Bu ihtimali sıfırlamak için, bebeğin sırtüstü uyuması sağlanmalıdır.
Bebekler, ilk 3-4 aylık dönemde, kusmuklarını kendileri dışarı itme yetisine sahip
olmadıklarından boğulma riski olabilmektedir. Ancak bu risk, 3. aydan itibaren
giderek azalır. Uzmanlar bu riski ilk 3 ayda en aza indirmek için anne babalara
bebeklerini sırt üstü ancak yan pozisyonda konumlandırmalarını önerirler. Yüzükoyun uyuma ve yumuşak yatak, Ani Bebek Ölümü Sendromuyla (SIDS-ABÖS) ilişkili bulunmuştur.

SIDS; Ani Bebek Ölümü Sendromunun İngilizce Sudden Infant Death Syndrome
karşılığı olan kelimelerinin kısaltılmış halidir ve “Beşik Ölümü” olarak da adlandırılır.

Emzirme konusunda memelerin sütle aşırı dolması, meme iltihabı, meme apsesi, içe dönük ya da düz meme başı, meme başı ağrısı ve çatlakları, emzirme üzerinde olumsuz etkilerde bulunabilmektedir. Bu durumların tanınması ve tedavisi anneyi rahatlatma ve emzirmenin devamı açısından son derece önemlidir.

İlk haftalarda bebek günde 8-12 kez emzirilmelidir. Emzirme sıklığı saatlere göre değil, bebeğin isteğine göre ayarlanmalıdır. Bebek acıktığını ağlama, uyanıklık, ağız hareketlerinde ve fiziksel aktivitede artma gibi belirtilerle gösterebilir. Fakat
bazen bebeğin ağlaması emzirme için geç bir bulgu olabilmektedir. Bu nedenle bebek 3 saatten fazla emmediğinde; açlık belirtileri olmaksızın emzirilmelidir.

Anne sütü bileşimi, yaşamın ilk altı ayında D vitamini dışında bebeğin tüm gereksinimlerini karşılar.

Çözüm: Çocuklarda dönemler ve bu dönemlerde alınacak sağlık önlemleri farklıdır. Aşağıda bu dönemler verilmiştir:

Doğru yanıt E’dir.

Normal yenidoğan vücut ağırlığı 2.500-4.000 gram arasındadır. Doğru yanıt D’dir.

Çözüm: Mekonyum adı verilen ilk dışkılama,  yenidoğanda doğumdan sonraki 48 saat içinde yapmalıdır. Rengi, koyu yeşil, siyah ve yapışkandır. Beslenmeye başladıktan 3-4 gün sonra rengi yeşile ve sonrasında sarıya doğru değişir. Doğru yanıt D’dir.

Anne sütünün annelere yararları aşağıda genel hatlarıyla sıralanmıştır:
• Anne sütü, rahmin daha hızlı biçimde eski haline dönmesine (uterus involüsyonunu) yardımcı olur. Doğum sonrası kanamayı azaltır.
• Emzirmenin fizyolojik etkisi sayesinde doğum aralığını arttırmaya yardım eder.
• Gebelik öncesi kiloya dönmeye yardımcı olur.
• Meme ve yumurtalık kanseri riskini azaltır.
• Menopoz sonrası ortaya çıkma olasılığı bulunan kemik erimesi ve kalça kırığı riskini azaltır.
• Anne ile bebeği arasındaki psikolojik bağı güçlendirir.
• Annede özel bir sakinlik sağlar.
• Çalışmalar anne sütü ile beslenmenin sağlık harcamalarını azaltarak ülke ekonomisine de fayda sağladığını göstermiştir.

Adını testi geliştiren Dr. Virginia APGAR’dan alan bu test, bebeğin durumunu belirleyen objektif bir değerlendirme yöntemidir. Yeni doğmuş bebeğin doğumdan hemen sonraki durumunu gösterir. Uygun şekilde yapıldığında ceninlikten bebekliğe geçişin standart bir kayıt düzeneğini oluşturur. APGAR skoru doğumdan sonra 1. ve 5. dakikalarda bakılır. APGAR skoru için bebekte solunum, kalp hızı, renk, kasların durumu ve uyarılara verilen cevap olmak üzere beş belirtiye bakılır. Her belirti 0, 1 veya 2 olarak puanlanır. Sonuçta 5 değişkenin puanları toplanarak APGAR skoru bulunur. APGAR skoru 5. dakikada 7’nin üzerinde olan bebekler anne yanına verilebilir, 7 ve altında olanlar izlemeye alınmalıdır. İdrar yapma durumu bu testin bileşenlerinden değildir. Doğru cevap E’dir.

Hatalı anne sütü uygulamalarının önlenmesi, emzirmenin korunması, özendirilmesi ve desteklenmesine yönelik olarak, Sağlık Bakanlığı tarafından 1991 yılından beri UNICEF/DSÖ önerileriyle “Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Hastaneler” programı yürütülmektedir. Gebeliklerinden itibaren anne adaylarını anne sütü ve emzirme konusunda bilgilendiren, doğumdan hemen sonra annelerin bebeklerini emzirmesini sağlayan, güncel bilgilerle eğitilmiş sağlık personeli yardımıyla annelere bebeklerini nasıl emzirecekleri konusunda yardımcı olan hastaneler “BEBEK DOSTU HASTANE” unvanını almaktadırlar. Doğru yanıt B’dir.

Doğru emzirme için; emzirmeye başlamadan önce evde acil yapılacak işleri tamamlamak gerekir. Bebeğin sağlığı için eller sabunlu su ile yıkanmalıdır. Anne rahat bir pozisyonda oturmalı; oturma için doğru koltuk seçilmelidir. Sandalyelerin emzirmek için yeterince uygun olmadığı dile getirilmektedir. Meme başının dışarıya doğru çıkık olması için anne tarafından meme ucu iki parmakla tutulup, hafifçe meme başına masaj yapılmalıdır. Bebeğin burnunun açık olup olmadığı kontrol edilmelidir. Meme başı hafifçe bastırılarak burnun açık tutulması sağlanmalıdır. Emzirme esnasında bebeğin altı temiz olmalıdır. Bebeğin emmesini engelleyebilecek nedenler ortadan kaldırılmalıdır. Her bir emzirmede her iki meme de boşaltılmalıdır. Devamlı olarak 10-15 dakika emme bile bir memeyi boşaltmaya yetecek süredir. Emzirme bittikten sonra bebek dik olarak annenin omuzuna yatırılmalı ve sırtına hafif masaj yapılarak gazı çıkarılmalıdır.  Özetle, emzirmeye başlamadan önce acil yapılacak işler tamamlanıp bebeğin altı temizlendikten sonra, emzirme süreci başlangıcında önce eller yıkanır. Doğru yanıt A’dır.