AİLE SAĞLIĞI - Deneme Sınavı - 29

Kalıtsal metabolik bir hastalıktır. Bu hastalıkta bir protein yapıtaşı olan Fenilalanin kanda birikir ve geriye dönüşümsüz beyin hasarı yaratır. Erken teşhis edilip tedavi edilmediği takdirde kaçınılmaz sonuç ağır zihinsel geriliktir. Türkiye, bu hastalığın en sık (1/6.228) görüldüğü ülkelerden biridir. Ülkemizde FKU’nun sık
görülmesinin en önemli nedenlerinden birisi, akraba evliliklerinin oranının yüksek olmasıdır. Türkiye’de her 100 kişiden 4’ü FKU taşıyıcısı durumundadır. Hastalığın erken tanısı ve uygun diyet tedavisi ile zekâ geriliği önlenebilir.

A ve B seçenekleri, emzirmenin anneye, C ve D seçenekleri bebeğe faydaları arasındadır. Öte yandan, emzirme bebek ile anne arasında duygusal bir bağın kurulmasını sağlar. Anne ile bebeği arasındaki psikolojik bağı güçlendirir. Bu her ikisine olan faydasıdır. Doğru yanıt E’dir.

Yenidoğan bebeklerde görülen sarılıkların çoğu fizyolojik sarılıktır; yani belli bir tehlike sınırını aşmaz ve bir iki haftada kendiliğinden geçer. Hemoglobin, alyuvarlarda oksijenin taşınmasına yardımcı olan ve demir içeren bir maddedir. Fetüsün kanındaki alyuvarlar normal yetişkin bir insandan farklıdır. Bebek doğar doğmaz işlevini yitiren bu farklı tipteki alyuvarlar (HbF) hızla parçalanıp yıkılmaya başlarlar ve yerine yeni tipte hemoglobin (HbA -yetişkin hemoglobini) içeren alyuvarlar üretilmeye başlanır. Yıkılan HbF içeren bu alyuvarlar, aşırı miktarda bilirubin maddesi üretilmesine neden olur. Normal bir bünyede bilirubin, karaciğerde işlenerek vücuttan atılacak biçime getirilir. Bebeğin karaciğerinin aşırı miktarda üretilen bilirubini karşılayamadığı durumda vücuttan atılması gereken bu madde, dokularda ve bebeğin kanında birikmeye başlar. Bilirubin, sarı renkli pigmentlere sahiptir ve kanda aşırı miktarda birikerek bebeğin derisine nüfuz ederek bebeğin sarı renkli bir görünüm almasına ve yenidoğan sarılığına neden olur. Doğru yanıt B’dir.

Kistik Fibrozis esas olarak akciğerleri ve sindirim sistemini etkileyen genetik bir hastalıktır. Kistik fibrozis hastalığının oluşabilmesi için biri anneden diğeri babadan gelen, hastalığı taşıyan iki genin bir araya gelmesi gerekmektedir. Yani hastalık, sadece anneden ya da sadece babadan değil, hem anneden hem de babadan gelen genlerin birleşmesi ile ortaya çıkar. Kistik fibrozisli bebeklerde hastalık ile ilgili bulgular çeşitli yaşlarda ortaya çıkabilir. En sık rastlanan şikâyetler tekrarlayan akciğer enfeksiyonları ve aldıkları besinleri yeterince sindiremedikleri için bol miktarda yağlı pis kokulu dışkılama ve yeterli kilo alamamalarıdır. Bu tarama testinin pozitif olması bebeğin kistik fibrozis olduğu anlamına gelmez. Bebekte kistik fibrozis hastalığı olup olmadığının anlaşılabilmesi için bazı testlerin yapılması gerekmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Dıştan gelen bir uyarı sonucundoğan, irade dışı fiziksel yanıt “refleks” olarak adlandırılmaktadır. Yenidoğan, dünyaya pek çok refleksle gelir. Bebek, hareketlerini kontrol altına alamamaktadır. Bu reflekslerden bazıları, bebek
büyüdükçe ve isteyerek yaptığı hareketler arttıkça ortadan kaybolur. Bazılarına ise yetişkin döneminde de rastlanabilir. Yeni doğan bebeğin en bilinen ve
en sık rastlanan bazı refleksleri;
Moro refleksi, adımlama, arama, yakalama, kavrama, emme, Babinsky, göz kırpmadır. Bebeklerin yaptıkları hareketler amaca yönelik ancak kaba ve
kontrol dışıdır.

Depresyon, adölesan döneminin en önemli ruh sağlığı sorunudur. Bu dönemde depresyonun görülme sıklığının %5 ile %20 arasında değiştiği bildirilmektedir. Doğru yanıt D’dir.

Depresyon: Depresyon, adölesan döneminin en önemli ruh sağlığı sorunudur. Bu dönemde depresyonun görülme sıklığının %5 ile %20 arasında değiştiği bildirilmektedir.

Nazofarenjit genellikle nezle, nazofarenjit, rinofarenjit, akut koriza ya da soğuk algınlığı olarak da bilinen enfeksiyon hastalığıdır. Enfeksiyona neden olan çok fazla sayıda virüs olmasına rağmen, en yaygın nedeni rinovirüs olarak adlandırılan bir virüstür.

Çocuk felci, tıp dilinde; polios (gri) – myelos (ilik veya spinal kord) kelimelerinin birleşimi ile oluşan “poliomyelit” olarak adlandırılmaktadır. Poliovirüsün sebep olduğu ve özellikle çizgili kasların kasılmasını başlatan, omurilikteki sinir hücrelerine zarar veren çok bulaşıcı bir enfeksiyondur.

Burun boşluğunu çevreleyen kemiklerin içindeki hava dolu boşluklara “sinüs” adı verilir. Bu boşluklar kanallar ve delikler yolu ile burun boşluğuna açılırlar ve bu sayede havalanma sağlanır. Bu boşlukların yüzeyi mukoza ile kaplı olup, mukozanın iltihaplanmasına “sinüzit” denir

Ülkemizde Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre 5 yaş altı çocuk ölümlerinde birinci sırayı zatürre almaktadır.

Kızamık hastalığının ilk belirti döneminin sonunda, döküntüler ortaya çıkmadan hemen önce kızamık için tam tanı koymayı sağlayan “Koplik Lekesi” ortaya çıkar.

Difteri basili genellikle bademcikler üzerinde, bazen de yutak üzerinde yerleşir. Bademcikler, kızarır ve hafif şişlik oluşur. İlk 24 saat sonunda, bademcikler üzerinde sarı-gri renkte bir-iki nokta belirir, sonra bunlar genişleyerek bir gün içinde bütün bademcik yüzeyini kaplayan yalancı bir zar yapar.

Kişi, genin bir normal kopyasını ve bir de olumsuz yönde değişmiş (mutasyonlu) kopyasını taşır. Ebeveynlerden biri, değişmiş gene sahip olduğunda ya normal geni ya da değişmiş geni çocuğuna aktaracaktır. Bu nedenle çocuklardan her biri, %50 (yüzde elli) ihtimalle değişmiş geni taşıyacak ve durumdan etkilenmiş olacaktır.

X kromozomuna bağlı baskın hastalıklar, hem kız hem de erkek çocuklarda görülür. Ancak X kromozomuna bağlı olması nedeniyle kız çocuklarda erkeklerden iki kat fazla görüldüğü rapor edilmiştir.

Osteoporoz, kemik kütlesinin azalması ve yapısının bozulması sonucunda kemiklerin zayıflaması ve kırılganlaşması ile kendini gösteren sistemik bir hastalıktır.

KOAH, yaygın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Kamuoyunda bu konuda farkındalık oluşturulması, risk faktörlerinin azaltılması, aktif tarama, erken dönem KOAH tedavisinin temel prensiplerdendir.

Sağlık sektöründe sağlık hizmetleri, kamusal ve özel organizasyonlar ile sivil toplum kuruluşları tarafından sunulmaktadır

Türk sağlık sektörü içinde sağlık hizmetlerinin sunumu, birinci basamak, ikinci basamak ve üçüncü basamak sağlık hizmetleri şeklinde sınıflandırılabilmektedir.

Çevresel koruyucu sağlık hizmetleri çevreyi olumlu hale getirir. Bu hizmetler arasında atıkların zararsız hale getirilmesi, yeterli ve temiz su sağlanması, gıdaların kontrolü, çevre kirliliğinin önlenmesi sayılabilir.