AİLE SAĞLIĞI - Deneme Sınavı - 10

Hastadan hekime kesin bilgi aktarımı hekim ile hasta arasındaki iletişimi engelleyen değil etkin kılan bir unsurdur.

Yönlendirici sorulardan kaçınılır: İstenen yanıtı almaya yönelik olarak hastayı yönlendirecek sorular tercih edilmez. Yönlendirici sorular, hastanın yanlış bilgi verme olasılığını artırmaktadır.

Empati yeteneği yataklı tedavi birimlerindeki hastalar ile olan ilişkide önemli bir güce sahiptir. En basit tanımıyla empati; kişinin karşısındakinin duygusal durumunu algılayarak aynı duyguyu paylaştığını hissettirecek bir tepki vermesi olarak açıklanabilir.

Yoğun bakım biriminde tedavi gören hastanın durumunun kritik olduğu anlarda sözsüz iletişim önem kazanmaktadır. Hastanın konuşamadığı ve tepki veremediği durumlarda sözsüz iletişime başvurmak gerekmektedir. Dokunmak sözsüz iletişimin en önemli bileşenidir.

Sağlık kurumu düzeyi: Yanlış kaynak kullanımına bağlı olarak giderlerde artış görülür.

Sağlık personelinin aynı hastaya farklı iletişim biçimleriyle yaklaştığı durumlarda etkin ve sağlıklı bir iletişimden bahsetmek söz konusu olamaz. Yoğun bakım biriminde hizmet veren tüm sağlık personelinin aynı hastaya aynı iletişim biçimiyle yaklaşıyor olması gerekmektedir. Bu nedenle hastaya yönelik belirlenen iletişim biçiminin tüm ekibe aktarılması gerektiği önem kazanmaktadır. Bu nedenle III. madde gerekli bir koşul değildir. I ve II doğrudur.

Terminal dönem: Hastanın son günlerini yaşadığı ölüm öncesi dönem.

Kübler-Ross’a göre terminal dönemde olduğunu öğrenen kişi bu süreci beş evrede geçirmektedir:
1. İnkâr: Terminal dönemde olduğunu öğrenen hastanın ilk tepkisi inkâr etmektir. Hasta durumun gerçek olmadığını düşünür, söylenenleri reddeder, kabullenmez.

Prognoz:  Bir hastalığın seyri hakkında öngörüyü, tahmini ve iyileşme şansı olup olmadığını ifade eder. Hastalığın seyrini ve ne kadar süre devam edeceğini tahmin etme.

Hekim–hasta yakını ilişkisinde iletişim; hasta yakınlarının ihtiyaçlarına yanıt verir nitelikte olmalıdır. Bu süreç içerisinde iletişimin üç bileşeni içeriyor olması gerekmektedir:
• Öğreticilik: Hekimin hasta yakınlarına sunduğu bilginin nitelik ve niceliği.
• Hassasiyet: Hasta yakınlarının duygusal durumunu (örn: endişe, stres vb.) dikkate aldığını yansıtan davranışlar.
• Ortaklık sağlama: Hekimin görüşme sırasında hasta yakınlarının düşüncelerini, kaygılarını ve beklentilerini açıklamaya teşvik eden tavır.

Hekimin, hastalığa ve tedavi sürecine ilişkin bilgiyi en basit ifadelerle paylaşmak gerekmektedir. Hekim tıbbi terminoloji içeren sözcükler kullanmamalıdır.

Hekim–hasta yakını ilişkisinde kabul görmüş dört model vardır. Modellerden ilki ve en yaygın olanı “direktif model”dir. Bu modele göre hekim, hastanın tedavi sürecine ilişkin tüm sorumluluğu alan kişidir ve gerekli duyduğu konuları hasta ile paylaşır.

Hasta yakını ile iletişim kurarken açık ve net bir dil kullanılmalıdır. Aşırı bilgi hasta yakınını zorlayabileceğinden önemli bilgiler kısa ve öz biçimde aktarılmalıdır.

Hekim– hasta yakını ilişkisini olumsuz yönde etkileyecek ve genel olarak kabul görmüş iletişim engellerinin varlığı inkâr edilemez. Bunlar ise şöyle görülebilir:
a. Tıbbi detaylardan bahsetmek: Hasta yakınlarının zihnini karıştırmaya neden olacak tıbbi detaylardan sakınmak gereklidir. Buradaki temel nokta hastanın durumunu genel olarak açıklamaktır. Daha sonra hasta yakınının soruları varsa daha ayrıntılı bilgi vermek yerinde olacaktır.

Hastanın test sonuçları, teşhisi, prognozu ve terminal döneme ilişkin bulgularını kapsayan görüşme, 45 dakikadan fazla bir süreyi gerektirir. Hasta yakınının hazırlıksız oluşu bu sürenin uzamasına neden olacaktır. Görüşmenin bölünmeden, kesintiye uğramadan sürdürülebileceği en uygun zaman dilimi tercih edilmelidir.

Mobil telefon gibi görüşmeyi bölecek engeller ortadan kaldırılır. Özel ve sessiz bir oda tercih edilir. Ölüm bilgisini koridorda vermek doğru kabul edilmemektedir.

Kısa ve öz konuşmak: Gereksiz bilgi ve detaylardan sakınmak doğru olacaktır. Yoğun detay içeren bilgi konuşma süresini uzatacağından hasta yakınının soru sormasını engelleyebilmektedir.

Duraklamak: Anlatılacakları toparlamak adına ara sıra duraklamak, nefes almak gereklidir. Böylelikle hasta yakınına soru sorma fırsatı sunulmuş olacaktır.

Etkin dinlemek: Dinleme becerisi sağlıklı iletişimin temelini oluşturur. Telefon
aracılığı§yla gerçekleştirilen iletişimde mekânsal farklılık nedeniyle dinlemek daha fazla önem taşır.

Gülümsemek: Gülümseyiş ses tonundan hissedilir. Ses tonu; duygu, düşüncelerin yansıtılması imkânı sağlar. Ancak hasta yakını üzgünse konuşma sırasında gülümseme doğru olmayacaktır.

Bu durumda III. ve IV. maddeler yanlıştır.

Hasta yakınlarının bilgi edinmeye yönelik tercih ettikleri bir diğer kanal e postadır. E-posta aracılığıyla etkin iletişim sağlamak adına dikkat edilmesi gereken unsurlar aşağıda belirtilmiştir:
1. Yazmadan önce düşünmek: Anlam karmaşasına neden olacak ifadelerden kaçınmak gereklidir. Aktarılmak istenen içerik paylaşılmalıdır.
2. Amaca uygun kullanmak: Yüz yüze ya da telefonla görüşmenin uygun olmadığı durumlarda e-posta tercih edilmelidir.
3. Reklam içeren materyallerden sakınmak: Hasta yakınlarını bir ürün ya da kuruma yönlendirecek içeriklerden sakınmak gereklidir.
4. Kurumsal e-posta adresini kullanmak: Hizmet verilen kuruma ait e-posta adresi tercih edilmelidir.
5. Büyük harflerden sakınmak: Büyük harfleri sadece cümle başlarında kullanmak gereklidir. Tüm cümleleri büyük harflerle yazmak hasta yakınına bağırmak anlamına gelebilecektir.

6. İmla kurallarına uygun yazmak: Sözcükleri ve noktalama işaretlerini yerinde ve doğru biçimde
kullanmak gereklidir.
7. İletişim bilgilerini eklemek: E-postanın sonuna isim, unvan ve iletişim bilgilerini eklemek yerinde olacaktır.

Bu durumda I. ve II. maddeler doğru değildir.

görme engelli bireylerle iletişim kurarken  Kapılar yarı açık bırakılmamalı ve hasta odanın ortasında yalnız bırakılmamalıdır.

“Akıcılık bozuklukları” konuşmanın akışında ortaya çıkan bozukluklardır. Kekemelik konuşmanın akışını ve pürüzsüzlüğünü bozan bir iletişim bozukluğudur. Kekemelikte konuşmanın akışı ses ve hece yinelemeleri, sözcüklerin parçalanması, sesleri uzatmalar, hava akımının veya ses teli titreşiminin durması ile sekteye uğrar.