AİLE PSİKOLOJİSİ VE EĞİTİMİ

Modeldeki aşamalar; şaşkınlık, inkâr, keder, dikkati odaklama ve kapanıştır. Şaşkınlık: Anne-baba için krizin başlangıcıdır. Şaşkınlık, tanı aşamasında ortaya çıkar. Olay ailenin olaylarla başa çıkma sınırını zorladığından endişe ve aile düzeninin bozulmasıyla sonuçlanır. Bu evre çok kısa sürer ve çocuğun problemine tanı konulmasından kısa bir süre sonra ikinci evre başlar.

0-2 yaş

2-3 yaş

6 yaş

Hakaret etmek

Doğrudan Zorba Davranış: Ebeveynler ve öğretmenler tarafından fark edilmesi daha
kolaydır. Vurmak, itmek, engellemek, düşmanca hareket etmek, korkutmak, hakaret etmek, küçük düşürmek, bağırmak, lakap takmak gibi davranışları içerir. Dolayısıyla burada doğru yanıt E, Şantaj yapmaktır. Şantaj yapmak dolaylı bir zorba davranışıdır.

Sessiz, çekingen, başkalarının etkisinde kolayca kalırlar.

Kendine ve başkalarına güvenir.

Yaratıcı ve bağımsızdır.

Dengesiz ve tutarsız aile ortamı

Şaşkınlık

Anne babanın endişesi, 18 aylık bir çocuğun hangi oyun evresinde olduğunu bilmemelerinden kaynaklanmaktadır. 0 ile 2 yaş aralığında çocuklar tek başına oyun evresindedirler. Bu evrede çocuklar etrafındaki hiçbir şeyden etkilenmeden ve etrafındaki kişilerle sosyal etkileşim kurmadan tek başlarına oyun oynarlar. Bu gelişimsel açıdan normal bir durumdur. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Zorbalık saldırganlıktan farklıdır. Zorbalıkta gücün kasıtlı ve kötü kullanımı söz konusudur. En belirgin özelliği ise zorbalık yapanla zorbalığa maruz kalan arasında fiziksel ya da psikolojik güç dengesizliğinin bulunmasıdır. Tarafların birbirlerine fiziksel değil psikolojik şiddet uygulaması saldırganlık ve zorbalık arasındaki bir fark değildir. Zorbalıkta yalnızca psikolojik değil fiziksel şiddet de söz konusudur. Dolayısıyla I ve III'ü içeren D seçeneği doğrudur.

Disiplin yöntemi olarak ceza ve ödüller kullanılmaktadır. Kullanım şekline göre ceza da etkili bir yöntem olabilmektedir. Ancak araştırmalar cezanın ödül kadar etkili bir yöntem olmadığını göstermektedir. Buna rağmen ceza uygulanmak isteniyorsa ertelenmemeli ve üstü örtülmemelidir. Ceza çocuğun  özüne değil  davranışlarına yönelik olmalıdır. Çocuğun, hani davranışının ceza getirebileceğini bilmesi için kurallar açık olmalıdır. Dolayısıyla verilenlerden yalnızca II ve IV bir disiplin yöntemi olarak cezanın kullanımına ilişkin doğru bilgiler içermektedir. Doğru cevap B'dir.

Aşırı hoşgörülü ve gevşek aile tutumunun hakim olduğu evlerde inisiyatif tamamen çocuktadır. Onun isteğine, diğer aile bireyleri kayıtsız şartsız uyarlar. İstekleri reddedilmez, tamamen özgürdürler ve olumlu, olumsuz bütün davranışları hoşgörü ile karşılanır. Böyle bir ortamda yetişen bireyin bencil ve saygısız olması muhtemeldir. Bunun yanında devamlı başkalarından hizmet bekleyebilirler ve kurallara uymakta zorluk çekerler. Ancak, böyle bir tutumla yetişen bireylerin sessiz, çekingen, başkalarının etkisinde kolayca kalabilen kişiler olması beklenmez. Doğru cevap D'dir.

Demokratik aile tutumu dışındaki aile tutumları genellikle bireyin kişilik gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. Aşırı bağımlılık, özgüven eksikliği, tek başına kararlar alamama ve kendi kendini yönetememe tek başlarına tüm olumsuz aile tutumlarında gelişebilir. Ancak hepsinin bir arada  daha çok aşırı koruyucu bir aile tutumunda gelişmesi beklenir. Doğru cevap B'dir.

Çocukla sözlü iletişimin kurulmadığı, onun yalnız bırakıldığı ve görmezlikten gelindiği aile tutumu ilgisiz ve kayıtsız aile tutumudur. Bu ailelerde çocuklarda konuşma bozukluğu oluşabilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Belirtilen özellikler psiko-sosyal açıdan dengeli ve sağlıklı bireyin özelliklerindendir. Bireylerin bu şekilde yetişebilmeleri için ailelerin demokratik bir tutuma sahip olmaları gerekmektedir. Doğru cevap A'dır.

Ailenin özel gereksinimli çocuklarının durumuyla birlikte değişen aile yaşantılarına uyum sağlamaya ve çocuklarının gelişimlerine odaklanmaya başladıkları dönem son evre olan kapanış evresidir. Doğru cevap E'dir.

Anne babalar özel gereksinimli çocuğa sahip olduklarını öğrendikten sonra genellikle benzer tepkiler vermeye başlarlar. Başlarda şaşkınlık, inkar, öfke gibi tepkiler göstermeleri normal görülür; ancak giderek bu duruma uyum sağlamaları beklenir. Zamana bağlı modele göre çocukları tanı aldıktan sonra anne babalar sırasıyla Şaşkınlık-İnkar-Keder-Dışarıya Odaklanma-Kapanış şeklinde evrelerden geçerler. Doğru cevap A'dır.