AİLE PSİKOLOJİSİ VE EĞİTİMİ

A şıkkı dışındaki tüm özellikler Geleneksel ve Ayrı Çiftler’in özelliklerindendir.

Cevap C şıkkıdır. Stratejik mesajlar; açıkça ifade edilemeyen bir amaç için karşısındaki kişiyi yönlendirmeyi amaçlayan mesajlardır. Mesaj hedefine ulaşırsa sorun çıkmaz ancak eş altındaki amacı anlar ve karşı çıkarsa sorunlar ortaya çıkacaktır.

Hatalı olduğunuzu düşündüğünüz zaman bunu kabul edin ama kendinizi eleştirmeyin.

Tamamlayıcı aşama sonraki aşama olarak da adlandırılabilir. Tamamlayıcı aşama, çatışmayı takip eden aynı çatışmanın tekrarından kaçınma veya kabul etmeden yatışma gibi gelecekteki iletişimi belirleyen tepkileri içerir.

Kişilerarası iletişim sırasında farklı çatışma türleri birlikte sergilenebilir. Sıklıkla birlikte sergilenen çatışmalardan ikisi, önyargılı çatışma ile tümden reddetme çatışmasıdır.

Boş yuva ilişkileri; 40 yaş üzeri, 20 yıldan fazla evlilik süresine sahip, genelde erkeklerde, çocukların evden ayrılmasından sonra görülür. Arzularla sorumlulukların çelişmesi sonucudur. Duygusal boyutu fazladır. Boşanma olasılığı ortalamanın üstündedir. Eşte depresyon, çiftte iletişim sorunları görülebilir.

E şıkkı, Becker’ın sosyal değiş-tokuş kuramıyla ilgili bir bilgidir.

Ruhsal boşanma; en son ve en zor aşamadır. Eşin kişiliğinden kendininkinin ayrışması ve eşin yokluğunun etkisini hissetmektir. Yeni ayrılmış eşlerin her biri yeterlilik ve bağımsızlıklarını geliştirmeye çalışır.

Psikososyal bir süreç olarak

Aşınma aşaması: Bir önceki aşamada baskılanmış olan hayal kırıklıkları, kızgınlıklar açığa çıkmaya başlar. Eşler birbirine özensiz davranır, incitir. Sevgi ifade eden davranışlardan cinsel ilişkiden kaçınılır. Bu yeni iletişim tarzı bir müddet sonra alışkanlık haline gelebilir. Eşler duygusal doyum için bazen evlilik dışı ilişkilere girebilir. Bu durumda çözüm daha da zorlaşır. Bütün olumsuzluklara rağmen evlilik halen kurtarılabilir seviyededir.

Kişilerarası iletişim dört temel ögeden oluşur:

1. Mesajı gönderen kişi; açık, net, dürüst ve empati ile iletişime başlamalıdır.

2. Mesajın yapılandırılması; iletişim sorunlarının oluşmasındaki en önemli etmendir. Mesajda kullanılacak kelimeler, ses tonu, beden dili özenle seçilmeli ve söylenmek istenen tüm ayrıntıları içermelidir.

3. Mesajı alan kişi’nin; kişilik yapısı, alışkanlıkları, mesajı yollayan ile arasındaki ilişki mesajın yorumlanmasını etkiler.

4. İletişimin yer aldığı ortam: Yer, durum, zaman genellikle ne dendiği, nasıl dendiği nasıl anlaşıldığı ve nasıl tepki verileceğini etkiler.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Yapılan araştırmalarda, kadın ve erkekler arasında bir takım iletişim farklılıkları saptanmıştır:

Kadınlar daha çok özel, erkekler daha çok genel konuşmaları tercih eder.

Kadınlar kendilerini rahat hissettikleri, kadınların bulunduğu mekanlarda, ev ortamlarında, telefon konuşmalarında rahattırlar, erkekler ise toplantı ve kalabalık mekanlarda rahat konuşurlar.

Kadınlar duygusal içerikli mesajları erkeklere göre daha sık kullanırlar.

Kadınlar erkeklerden daha fazla duygusal tepki verir ve duygusal tepki bekler.

Erkekler daha fazla bilgi içeren, duygusal olmayan tepkiler verir, pratik, yapıcı, mantıksal tepkiler bekler.

Tartışmalarda kadınlar daha fazla olumsuz duygu gösterir, karşısındakini ikna için kişisel özelliklere yönelik saldırıda bulunabilir.

Kadınlar için, ilişkiyle ilgili en önemli öge “iyi iletişim” hissidir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Fitzpatrick ve Ritchie aile içi konuları ele alma ve tartışma bakımından üç ayrı evlilik ve aile biçimi tanımlar:

Bağımsız çiftler: Aile içi bağımsızlık önemsenir. Bu çiftler çatışma ile kolay baş eder, tartışmaları iyi yönlendirir. Kadın erkek eşitliğine olan inançlarını çocuklarına aşılarlar ve çocuklarının iletişim yeteneklerini geliştirir, bağımsızlıklarını güçlendirmeye çalışırlar.

Geleneksel çiftler: Geleneksel çiftlerin uzlaşmacı yönleri ebeveynlik işlevlerinde görülür. Yaşam felsefeleri benzerdir. Evlilik için kişisel bağımsızlıklarından belli oranda öz veride bulunurlar. Bu tip çiftlerde tartışma ancak önemli konularda olur.

Ayrı çiftler: Ebeveynler koruyucu roldedir. Ailede samimiyet azdır. Evliliği sürdürme gerektiği hissi hakimdir. Duygularını ifade etmez, çatışmadan kaçınırlar.

Verilen bilgiler doğrultusunda doğru cevap B seçeneğidir.

Kontrol eden mesajlar: Bu tür mesajlar otoriter, tehditkar, dinleyenin kontrol edilmeye ihtiyacı olduğunun düşünüldüğü, dinleyenin yetersiz algılandığına dair bir tavır içerir:

yöneten, hükmeden, emreden (“sana söylediğimi yap”, “ben böylemi yaptım düzelt onu”, “annenler bu eve giremez”),

uyaran, tehdit eden, cezalandıran (“kapıdan çıkarsan bir daha giremezsin”, “bir daha geç kalırsan kapının açılmasını bekleme”, “tartışma bitmiştir”),

ahlak dersi veren, akıl öğreten (“iyi bir anne her zaman çocuğunun başındadır”, “kendine bir hobi bul”)

Doğru cevap D seçeneğidir.

Konuşurken çiftlerin ben-dilini kullanmaları ilişkileri açısından son derece faydalı olacaktır. Bir suçlama, eleştiri tonu olan sen-dilinin yerine karşı taraftaki kişide olumsuz tepki oluşturacak herhangi bir mesaj içermeyen ben-dili iletişimi arttırır. Ben-dili mesajı oluşturulurken 3 ana ögeyi içermelidir:

Ne oldu

Ne hissettim

Ne bekliyorum

Verilen örneklerden A, B, C ve D seçenekleri ben dilinin kullanımına uygun bir örnek teşkil ederken, E seçeneğindeki yargılama ve eleştirme daha çok sen dili kullanımına uygun bir örnektir. Bu doğrultuda doğru cevap E seçeneğidir.

Bazı çatışmalar ise çözümsüzlükle sonuçlanır. Bundan sonra gelen tamamlayıcı aşama sonraki aşama olarak da adlandırılabilir. Tamamlayıcı aşama, çatışmayı takip eden aynı çatışmanın tekrarından kaçınma veya kabul etmeden yatışma gibi gelecekteki iletişimi belirleyen tepkileri içerir. Kızgınlık gibi olumsuz duygular veya fiziksel yaralanmalar başka bir çatışmaya neden olana dek gittikçe artabilir. Bu aşama ilk aşamaya bağlanır. Aile içindeki her çatışma öncül koşulları oluşturur ve gelecekteki çatışma tarzlarını belirler.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Graph teorisine göre kişilerarası iletişimde çatışma türleri sekiz başlık altında toplanır. Bu çatışma türlerinden birisi de kısmi algılama çatışmasıdır. Buna göre, bir kişinin kaynaktan gelen mesajların bir kısmını algılayıp bir kısmını algılamaması sonucu ortaya çıkar. Bir eşin “Hafta sonuna kadar işimi bitirirsem geziye katılırız” mesajından sonra söz konusu iş bitmemiş olsa da diğer eşin geziye katılma beklentisi içinde olması bu tür çatışmaya bir örnektir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Sadakatsizliğin evlilik ilişkisine etkileri;

sadakatsizlik öncesi dönemde eşlerin ilişkisinin niteliğine,

sadakatsizliğe uğrayan eşin kişilik yapısına, sadakatsizlik konusundaki inançlarına,

sadakatsizlik yapan eşin sonraki dönemdeki tutum ve davranışlarına,

çevresel desteklerin miktarına,

bağlı olarak değişir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Sadakatsiz Eşin Kayıpları

Şaşkınlık; bu hale nasıl geldim?

Çaresizlik; özür diler, pişmanlığını bildirir, özrün kabulünde ısrar eder.

Belirsizlik; yaşanan olayın ne zaman geride kalacağı, evliliğin ne olacağı konusunda endişeli dönem yaşar.

Öfke; ilişkideki sorunlar neden olarak gösterilir ve suçluluk paylaşılmaya çalışılır.

Yalnızlık; etrafındaki dostların çoğu aldatılan eşe destek vermektedir.

Suçluluk, utanç duyar.

Umutsuzluk; her şeyin eski hale gelebileceğine yönelik umudunu kaybeder.

Bir Yas Süreci Olarak Boşanma;

Yas süreci 5 evreden oluşur:

İnkar

Kayıp, depresyon

Kızgınlık, ambivalans

Yeni yaşam tarzı ve kimliğe uyum sağlama

Bu evrelerden kayıp, depresyon evresinde; kişi sıkıntılarının evliliğiyle ilgili olduğunu fark ettiğinde anlamlılık kaybı, üzüntü, depresyon, yalnızlık hissi, diğer insanlarla iletişimde yetersizlik reaksiyonları olur.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Kişilerarası iletişim dört temel ögeden oluşur:
1. Mesajı gönderen kişi
2. Mesajın yapılandırılması
3. Mesajı alan kişi
4. İletişimin yer aldığı ortam