AİLE KATILIMI VE İŞBİRLİĞİ

Kardeş ilişkilerinin doğum sırası, yaş farkı, cinsiyet, çocuğun mizacı ve ebeveyn tutumları gibi faktörlerden etkilendiği gözlenmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Engelli çocuktan daha küçük olan ve engelli olmayan çocuklar, daha büyük olana kıyasla, kardeşlerini reddetme hissine daha eğilimli oldukları sonucu doğum sırası faktörünün kardeşler arası ilişkileri etkilediği sonucunu desteklemektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Engelli kardeşe sahip engelli olmayan kardeşlerin tepkileri; kızgınlık, düşmanlık, suçluluk, gücenme, keder üzüntü, kıskançlık, kabul, korku, utanma vb. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ailelerin yaklaşık  gelecekte engelli çocuklarının hayatını kolaylaştırmak için yaptıkları planlar; vesayet, karar verme desteği, mali planlama vb. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bakım hizmetleri, rehabilitasyon hizmetleri, tıbbi hizmetler, eğitim öğretim hizmetleri, mesleki ve toplumsal rehabilitasyon konusunda engelli bireylerle çalışan tüm meslek elemanları ile bakım sorumluluğunda olan kişilerin iletişim ve etkileşim içinde olması gerekmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Girli nin 1995 yılında yaptığı çalışma sonuçlarından birisi; zihinsel yetersizliği olan kardeşe sahip normal gelişim gösteren çocukların kabul düzeyleri ile kaygı düzeyleri arasında istatistiksel anlamda önemli bir ilişki olmadığıdır. Doğru cevap A seçeneğidir. 

Atasoy (2002), otistik kardeşe sahip normal gelişim gösteren 9–16 yasları arasındaki çocukların, otizme ilişkin bilgi düzeyleri ile otistik kardeşlerine yönelik tutumları arasındaki ilişkiyi incelediği çalışmasında, çocukların otizm tanısı almış kardeşlerine yönelik tutumlarını ölçmek amacıyla “Engelli Kardeşe Yönelik Tutum Ölçegi (EKYTÖ)” ile yine çocukların otizme ilişkin bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla “Otizm Bilgi Düzeyi Belirleme Testi (OBDBT)” kullanılmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Leane ve arkadaşları (2016)’da yaptıkları çalışmada Zihinsel Engelli ve Otistik Spektrum Bozukluğuna sahip kişilerin yetişkin kardeşleri arasındaki ilişkileri, rolleri ve destek gereksinimlerini incelemişlerdir.

Kardeş İlişkilerini Anlama: Kardeşlik rolleri birçok form alır, sıklığı zamanla değişir. Ancak yetişkin normal gelişim gösteren kardeşlerin en yaygın yaşadıkları duygular; suçluluk, gerginlik ve çocukluk döneminde korku iken yetişkinlik döneminde özellikle yasal ve mali destek gereksinimi öne çıkmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Leane ve arkadaşları nın çalışma sonuçlarından birisi; Mevcut Yetişkin Kardeşlerin Rolleri ve Deneyimleri: suçluluk, kızgınlık, karmaşık duygular, yasal ve mali destek. Doğru cevap D seçeneğidir. 

Cicirelli’ye (1994) göre, bazen normal gelişim gösteren kardeşin üstlendiği önemli aile rolleri, yeterlilik duygularını güçlendirerek sorumluluk duygusu kazanmalarını ve olgunlaşmalarını hızlandırabilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Aileler birbirlerini karşılıklı etkileyen karmaşık ilişkilerden oluşurlar. Kardeşlik ilişkileri aile ortamında gelişir. Ailede kardeşler arası ilişkiler, yeni bir kardeşin doğumu ile başlar ve yalnızca bir kardeşin ölümü ile sona erer. Çocuklar arkadaşlarını seçtikleri gibi kardeşlerini seçemezler. Dolayısı ile kardeşlik kazanılmış bir rol değil, ailede ebeveynler tarafından verilen bir roldür. Kardeşlik bağı, bir sevgi kaynağı gibi düşünülse de, kardeşler arasında önemli problemler söz konusudur. Kardeş grubu, istemsizce oluşturdukları rekabet nedeniyle bozulabilir. Gelişimsel açıdan ele alındığında, kardeşler arası ilişkilerin yaşamın her döneminde farklı özelliklere ve rollere sahip olduğu görülmektedir.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Erken çocukluk döneminde kardeşlik ilişkileri diğer dönemlere oranla daha sık ve daha yoğundur (Pirimoğlu, 1996). Kardeşler bu dönemde birbirleri için sürekli bir arkadaşlık kaynağıdırlar. Kardeşler ilk akran ilişkisini aile içinde gerçekleştirirler. Bu özel akran ilişkisi sosyal gelişme için bir başlangıçtır. Çocuk, bu sosyal ilişki sayesinde daha sonra öğreneceklerinin temelini alır ve kişiliğini geliştirir. Cinsel kimlik, ahlaki, devimsel ve dil gelişimi alanlarındaki deneyimlerin hepsi bu sosyal etkileşimin kapsamında bulunmaktadır.

Doğru yanıt D seçeneğidir.

Kardeş ilişkilerinin doğum sırası, yaş farkı, cinsiyet, çocuğun mizacı ve ebeveyn tutumları gibi faktörlerden etkilendiği gözlenmiştir. Ailenin gelir düzeyi bu faktörler arasında yer almaz.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Engelli çocukla, normal gelişim gösteren kardeşi arasında çok yaş farkı olduğunda normal gelişim gösteren kardeşin duruma uyum sağlaması kolay olmaktadır. Kardeşler arasında ki yaş farkı yükseldikçe daha iyi uyum sağlanmaktadır. Normal gelişim gösteren kardeşlerin, yetersizliği anlayacak yaşta olmaları veya yetersizlik hakkında bilgilenmiş ve kendilerini bu sorunla baş edebilecek yeterlilikte görmeleri duruma daha iyi uyum sağlamalarını kolaylaştıracaktır.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Kardeşler arası ilişkileri etkileyen iki önemli faktör vardır. İlki annenin tutumudur. Anne – çocuk arasında bir sevgi bağı vardır. Kardeşler arası ilişkilerin büyük kısmını anne-çocuk arasındaki sevgi bağı belirler. Çoğunlukla çocuk annenin sevgi dağıtımında kendisinin eksik bırakıldığı duygusuna kapılır. Bu da kardeşler arası rekabete yol açar.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Doğru yanıt D seçeneğidir.

Gücenme, engelli bir kardeşe sahip olmaktan dolayı duyulan kızgınlığın doğal bir yan ürünüdür. Gücenme, engelli çocuğun, engelli olmayan kardeşe göre ebeveynin daha fazla ilgisini istemesi, engelli çocuğun özel ihtiyaçlarının aile üyelerinin bazı etkinlikler veya yolculuklara katılmalarına izin vermemesi, büyük ve engelli olmayan kardeşlerin, çocuk bakıcısı durumuna düşmesi veya engelli kardeşleri nedeniyle karşılaştıkları sosyal kısıtlamalarla daha da gelişmektedir. İçerleme, kızgınlık duygusundan sonra özellikle geri planda kalınca geliştirilen bir tepkidir. Ebeveynlerin dikkat ve ilgisini çekmek için akademik veya davranışsal problemler çıkarma, yalan söyleme, beklenmeyen garip davranışlarda bulunma, kıskançlık sonucu ortaya çıkan davranış değişikliklerdir.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Kıskançlık heyecanı, kızgınlık sonucunda oluşan, insanlara yönelik bir içerleme tutumu olarak tanımlanabilir. Kıskançlık çocuğun sevdiği kişileri içerir. Kıskançlıkta birtakım karmaşık duygu ve dürtüler rol oynar. İçerleme duygusundan sonra özellikle de engelli kardeşe gösterilen aşırı ilgi sonucu, Normal gelişim gösteren kardeşin geri planda kalmasıyla kolaylıkla gelişebilen bir tepkidir. Normal gelişim gösteren çocuk, aile içinde önemini kaybettiği inancını geliştirirse kıskançlık duyguları gelişebilir. Engelli kız ya da erkek kardeş de bazen ailelerin ilgi ve sevgileri için rakip ya da yarışmacı olabilirler. Sık sık bu tür kıskançlık duyguları normal gelişim gösteren çocuğun ailenin ilgisini kaybetmemek için tasarladığı farklı hareket, tutum ya da davranışlarla sonuçlanabilir. Örneğin, okulda / evde yalan söylemek, alışılmamış yaramazlıklar sergilemek şeklinde bu tepkilerini gösterebilir.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Doğru yanıt C seçeneğidir.