AİLE KATILIMI VE İŞBİRLİĞİ

Ailenin Çocuğun Geçiş Dönemlerinin Planlanması Sürecine Katılması
Engelli bireyler ve aileleri, hayatları boyunca eğitsel, sağlık, sosyal ve mesleki hizmetlere ulaşmaya gereksinim duymaktadırlar. Engelli bireyler ve aileleri bu hizmetlere ulaşabilmek için pek çok geçiş yapmak durumunda kalmaktadırlar. Geçiş, engelli bireye sağlanan hizmetlerin ve bu hizmetleri sunan personelin değişmesi anlamına gelmektedir. Geçiş iki farklı şekilde gruplanmaktadır. Bunlardan ilki çocuğun ve ailesinin zaman içinde ve sıralı olarak bir eğitim sisteminden diğerine katılımıdır. Bu geçiş sürecine engelli bireyin okul öncesinden ilkokula, ilkokuldan ortaokula, ortaokuldan liseye, liseden sonra yetişkin yaşama geçiş süreçlerini örnek olarak gösterebiliriz. İkinci geçiş türü ise engelli bireylerin ve ailelerinin eşzamanlı olarak farklı yerlerde ve farklı kişilerin sunduğu hizmetlere katılımıdır. Doğru cevap "A" dır.

Anne-babanın çocuğun öğretim programına ilişkin destek sunması da dâhil olmak üzere katılım gösterebileceği pek çok alan bulunmaktadır. Aile katılımı sürecine dâhil olan alanlar arasında öğretmenle ilişki kurma, özel eğitim sürecine katılma, ulaşımı sağlama, sınıfta gönüllü çalışma, idareyle iş birliğinde bulunma, derneklere katılma, okulda çocuğunun eğitim süreçlerine yönelik gözlem yapma, toplantılara katılma, diğer anne-babalarla iletişim kurma, kuruma destek sağlama, engelin türü ve derecesiyle ilgili bilgi yayma ve evde eğitsel etkinlikler planlama gibi alanlar yer almaktadır.

Aileler çocuklarının engele sahip olduğu gerçekliğiyle karşılaştıklarında inkâr etme, kızgınlık, pazarlık, depresyon ve kabullenme gibi beş evreyi kapsayan bir süreçten geçmektedirler.

Ülkemizde engelli çocuğa yönelik eğitim hizmetleri, sağlık hizmetleri, temel bakım hizmetleri ve sosyo ekonomik bazı haklar bulunmaktadır.

Kalemi doğru biçimde tutabilme yazma becerisi için önkoşul bir beceridir.

Diğer düzey olan iletişimde okul ile ev arasında çocuğun gelişimine ilişkin bilgilendirici notlar gönderilmesi üzerinde durulmaktadır.

Hedef davranış: Çocuğun dağarcığında olmayan ama ailenin ya da öğretmenin çocuğun öğrenmesini istediği, arttırılmasının ya da azaltılmasının planlandığı davranış olarak ifade edilebilir.

İşlevsel beceriler: Engelli bireylerin günlük yaşam etkinliklerini
yerine getirirken yaşam boyu kullanacakları
becerileri ifade etmektedir.

Öğretmenin sorumluluklarını ailenin üstlenmesi aile katılımının faydaları arasında yer almamaktadır.

Yaşam kalitesi : Aile bireylerinin gereksinimlerini karşılayabildiği
koşullara sahip olmaları, kendileri
için önemli olan etkinlikleri yapabilmeleri
ve aile bireylerinin tümünün
bir aile olarak bir arada yaşamaktan zevk
alması olarak tanımlanmaktadır.

Toplumla iş birliği düzeyinde ise toplum sağlığı, kültürü ve sosyal hizmetler konusunda aileyi ve çocuğu bilgilendirmek üzere okulun, ailelerin ve çocukların bu tür etkinliklere katılımlarını sağlamaya yönelik destek sunulmaktadır.

Ailelerin eğitime katılımları normal gelişim gösteren çocuklar için de önemlidir.

Çocuklarıyla birlikte oyunlar oynamak sadece engelli çocuğa sahip olan ebeveynlerin sorumluluğu değil tüm ebeveynlerin sorumluluğudur.

Oyunda sıra bekleme 5 yaşındaki bir öğrenci için işlevsel beceriler arasında yer alır.

Çocuğun eğitim-öğretim sürecine yönelik ailenin katılım sağlaması, çocuklara çeşitli deneyimler sağlayarak akademik başarılarını arttırmaktadır.
Aileler bu sürece farklı düzeylerde katılım gösterebilmektedirler. Bunlar dan biri çocuk bakımıdır. Bu düzeyde okul ve öğretmen/öğretmenler tarafından aileye, çocukları için uygun bir ev ortamı hazırlamaya, çocuklarına uygun olarak sağlık ve eğitim etkinliklerine katılmaya yönelik destek sunulur. Diğer düzey olan iletişimde okul ile ev arasında çocuğun gelişimine ilişkin bilgilendirici notlar gönderilmesi üzerinde durulmaktadır. Gönüllülük düzeyinde gönüllü olan ailelerin okulda ya da sınıftaki etkinliklere katılımlarını sağlamak üzere planlamalar yapılmaktadır. Bir diğer düzey olan evde öğrenmede ailelere çocuklarının ev ödevlerine nasıl yardım edebileceklerine yönelik bilgi verilmektedir. Karar verme düzeyinde okulda alınan kararlara yönelik ailelerin düşüncelerinin belirlenmesine ilişkin ailelerle iletişim sağlamanın üzerinde durulmaktadır. Son olarak toplumla iş birliği düzeyinde ise toplum sağlığı, kültürü ve sosyal hizmetler konusunda aileyi ve çocuğu bilgilendirmek üzere okulun, ailelerin ve çocukların bu tür etkinliklere katılımlarını sağlamaya yönelik destek sunulmaktadır.

Çocuklarının eğitim süreçlerine ailelerin aktif katılım sağlamalarının, çocuklarının eğitim ve gelişim düzeylerinin artması arasında kuvvetli bir ilişki olduğu belirtilmektedir. Ailelerden çocuklarının eğitim süreçlerine aktif katılım sağlayarak bu konuda savunucu olmaları beklenmektedir. Ailelere yönelik bu beklentiler de bazı gerekçelere dayandırılmaktadır. Bu gerekçeler arasında; 
(a) Çocuklarına ilişkin sosyal ve yasal sorumluluğun aileye verilmiş olması,
(b) Ailelerin çocuklarının refahına ilişkin sağladıkları duygusal yatırımların profesyonellerin sundukları duygusal yatırımların çok ötesinde bir öneme ve sorumluluğa sahip olmaları,
(c) Ailelerin çocuklarının hayatlarında personellere göre daha sabit bir yere sahip olmaları,
(d) Ailelerin okul sistemine ilişkin ilk elden ve doğrudan deneyimlere sahip olmaları nedeniyle bu konuya yönelik daha ikna edici, samimi savunucular olabilmeleri,
(e) Ailelerin personellere kıyasla sistemle ilgili eleştiri yaparken daha özgür olmaları yer almaktadır.

Çocuğa okulda “üç tane” kavramının öğretildiğini varsayalım. Aile ev ortamında bu hedef davranışa ilişkin çocuğunun tepkilerini gözlemleyebilir. Oyun zamanında baba, çocuktan “üç tane top” getirmesini isteyebilir. Dolayısıyla ailede gün içinde, çocuğuna öğrenmekte olduğu hedef davranışa ilişkin çeşitli öğretim fırsatları yaratmış olur. Bu durum çocuğa öğrenme için daha fazla fırsat sağlaması açısından önemlidir. Bununla birlikte aile, çocuğunun öğrenme düzeyine ilişkin ilk elden bilgi sahibi olur ve bu sürecin bir parçası olur.

Yaşam kalitesi; aile bireylerinin gereksinimlerini karşılayabildiği koşullara sahip olmaları, kendileri için önemli olan etkinlikleri yapabilmeleri ve aile bireylerinin tümünün bir aile olarak bir arada yaşamaktan zevk alması olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Ön koşuk beceri; hedeflenen becerinin öğrenilebilmesi için bireyin sahip olması gereken beceri ve davranışlar olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap E'dir.