AİLE KATILIMI VE İŞBİRLİĞİ

Sosyal destek ve sosyal ağ farklı kavramlardır.
Sosyal ağlar bireyi çevreleyen yani bireyin sahip
olduğu sosyal ilişkiler ağı ve bu ağların özellikleri,
sosyal destek ise nitelikli sosyal ağdan sağlanan
maddi, duygusal ve bilişsel yardım olarak tanımlanır
(Çetin, 2012).

Sosyal destek, yapısal ve işlevsel (fonksiyonel)
destek olmak üzere iki kategoride ele alınmaktadır
(Yıldırım, 2004).

Araçsal sosyal destek: Bu destek, günlük sorumlulukların
gerçekleştirilebilmesi için başkaları
tarafından sağlanan eylem ya da araçlardır. Parasal
yardımı, materyal kaynakları, araç-gereç yardımı,
çocuklara bakma, ev içindeki ve dışındaki hizmetleri
üstlenme gibi somut yardımları içerir (Erkan,
2003, Terzi, 2008, Yıldırım 1997).

Bilgisel sosyal destek:
Sorun kabul edilen olaylarla başa çıkmada, tanımlayıcı
ve sorunu anlamayı içeren destek biçimi
olarak tanımlanmaktadır. Bireye kişisel ve çevresel
sorunlarla ilgili olarak bilgi, öğüt verme ve rehberlik
etme gibi davranışları kapsar.

Eğitim-ruhsal eğitim grupları da denilen bu
gruplar bireylere belli bilgi ve becerileri kazandırmayı
amaçlar. Grup uygulayıcısı olan sosyal hizmet
uzmanları bu gruplarda hastalara, engellilere ve ailelerine
hastane, tıbbi personel, kaynaklar ve hastalık
ya da engelin nedenlerini, gelişimi, bireysel ve sosyal
yaşamdaki sonuçları hakkında bilgi verir. Sosyal
hizmet uzmanları bu bilgilerin yanısıra, engellilerin
bakımı, eğitimi, rehabilitasyon merkezleri, engelli
danışma merkezleri ve sosyal güvenlik hizmetlerine
ilişkin bilgiler iletir.

Destek grupları, “kendi kendine yardım grupları”
olarak da adlandırılır. Bu gruplarda üyeler
arasında karşılıklı güçlü bir destek esastır. Bir grup
uygulayıcısı olarak, destek gruplarında rol alan sosyal
hizmet uzmanlarının görevleri aşağıda sıralanmıştır.
• Hastalık ya da engellilik sonucu olaşan stres
ve sosyal izolasyonu azaltmak
• Engel ile başedebilme kapasitesini artırmak

Belediyeler: Yerel yönetim olan belediyelerin
yetki ve sorumlulukları çoğunlukla günlük yaşamın
düzenlenmesine ilişkin karar ve hizmet alanında olduğundan
günlük yaşama ilişkin eylemlerin tüm toplum
için erişilebilirliğinin sağlanması, sosyal ortama
katılımda önemlidir.

Teknolojik destek sağlamak belediye hizmetlerinden birisidir.

Duygusal sosyal destek: Sevgi, hoşlanma, anlayış,
kabul görme, değer verilme, özen gösterilme,
korunma gereksinimlerini karşılayan bu tür
destek, alanyazında ifade edici destek, değerlilik
desteği, yakın destek olarak da adlandırılmaktadır.

Ankara Çankaya Belediyesince zihinsel
engelli bireylerin mesleki ve sosyal rehabilitasyonlarının
sağlandığı “Çengel Kafe”
projesi 01 Temmuz 2005 tarihinden itibaren
hayata geçirilmiştir. Yerel yönetimler
düzeyinde kendi alanında ilk örnek olma
özelliği taşıyan çalışma; zihinsel engelli
gençlerin toplumun diğer kesimleri tarafından
daha iyi tanınarak anlaşılmalarına,
engeli olan ve olmayanların ortak bir mekanda
buluşmalarına, iletişim kurmalarına
olanak tanımakta, engelli ailelerinin yükünü
hafifletmektedir.

Destek grupları, “kendi kendine yardım grupları”
olarak da adlandırılır. Bu gruplarda üyeler
arasında karşılıklı güçlü bir destek esastır. Bir grup
uygulayıcısı olarak, destek gruplarında rol alan sosyal
hizmet uzmanlarının görevleri aşağıda sıralanmıştır.
• Hastalık ya da engellilik sonucu olaşan stres
ve sosyal izolasyonu azaltmak
• Engel ile başedebilme kapasitesini artırmak
• Hastanede kalma ve tedavinin sıkı ve tek düzeliğine
uyumu konusunda çaba göstermek
• Bir yere ait olma duygusunu sağlamaya çalışmak
• Benlik saygısı düzeyini artırmak ve damgalanmış
olma duygusunu azaltmak

Sosyal destek, genel olarak stres yaratan durumun olumsuz sonuçlarını azaltabilecek ve uyumsal yeterliği geliştirebilecek hizmetlerin bireyler ve/veya kurumlar yoluyla sağlanmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Sosyal Destek Hizmetleri: Herhangi bir nedenle sosyal veya ekonomik yoksunluklarla karşılaşan kişilere ve ailelere fayda sağlamak, destek olmak, insan onuruna uygun yaşam düzeyinin gerçekleşmesine katkıda bulunmak hedefine yönelmiş hizmetlerdir. Doğru cevap B'dir. 

Genel olarak sosyal desteklerin işlevleri:

Bireylere gereksinim duydukları hizmetlerive malzemeleri sağlayarak duygusal rahatlık vermek

Beklenen sorunlarla ilgili olarak bireylererehberlik ederek bu sorunlarla başa çıkma yolları sunmak

Bireylerin performanslarını geliştirici geribildirimler sunmak

Olumlu uyuma ve kişisel gelişime katkıdabulunmak

Hem günlük yaşamda hem de gereksinimler ve krizler anında bireyler arası bağlantıları sağlayarak onları stresin olumsuz etkilerine karşı korumaktır.

Doğru cevap E'dir.

İnformal destek kaynakları: Aile, akraba, komşu, arkadaş gibi çevrede bulunan ve herhangi bir biçimde destek olan bireylerdir. Doğru cevap A'dır.

Araçsal sosyal destek: Bu destek, günlük sorumlulukların gerçekleştirilebilmesi için başkaları tarafından sağlanan eylem ya da araçlardır. Doğru cevap C'dir.

Sosyal hizmet uzmanları, aşağıdaki işlevleri yerine getirerek engelli ailelerine bilgisel sosyal destek sağlar.

Engellilere ve ailelerine engelin psiko sosyalboyutları hakkında bilgi vermek

Engellileri ve ailelerini engel sonucu ortaya çıkan sıkıntıları ile başa çıkmakta kullanacakları teknikler hakkında bilgilendirmek

Engellilere ve ailelerine engellilerin bakımı, eğitimi ve rehabilitasyon hizmetleri hakkında bilgi vermek

Engellilerin yaşamını kendi başına idare etmeleri için, kendini yönetmek ve kendini savunmak konusunda gerekli bilgileri aktarmak

Engellilerin ailelerine, engelli bireye tutumlarının onun gelişimini nasıl etkileyeceği konusunda bilgi vermek

Doğru cevap E'dir.

Engelli ve aileleri ile yapılan bu sosyal hizmet uygulamaları, toplumdaki sorunlara yönelik çok kapsamlı ve bütünleştirici grup çalışmalarını kapsar. Sosyal hizmet uzmanları, engelli ve aileleri ile destek grupları, etkileşim grupları, eğitici gruplar ve toplumsallaşma grupları oluşturarak engelli birey ve ailelerine yardım etmektedir. Doğru cevap D'dir.

Sivil Toplum Kuruluşları Tarafından Sunulan Sosyal Destek Hizmetler şunlardır: 

I. Down Sendromu Derneği

II. Tohum Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfı

III. Otizmli Çocuklar Farkındalık Derneği

Doğru cevap C'dir.

Bir grup uygulayıcısı olarak, destek gruplarında rol alan sosyal hizmet uzmanlarının görevleri aşağıda sıralanmıştır.

Hastalık ya da engellilik sonucu olaşan stresve sosyal izolasyonu azaltmak

Engel ile başedebilme kapasitesini artırmak

Hastanede kalma ve tedavinin sıkı ve tek dü- zeliğine uyumu konusunda çaba göstermek

Bir yere ait olma duygusunu sağlamaya ça- lışmak

Benlik saygısı düzeyini artırmak ve damga- lanmış olma duygusunu azaltmak

Doğru cevap E'dir.

Aşağıda belediyeler tarafından engelli ailelere sunulan sosyal destek hizmetlerine yer verilmiştir.

Engelliler için özel merkezler kurmak

Bakım ve destek hizmetleri sağlamak

Yaşamı kolaylaştırıcı araç desteği sağlamak

Ulaşım hizmetlerinde kolaylık sağlamak

Kentsel düzenlemeler yapmak

Teknolojik destek sunmak

Kültürel etkinlikler sağlamak

Eğitim seminerleri düzenlemek

Meslek/İş edindirme kursları düzenlemek

Doğrudan ekonomik yardım yapmak

Engelli spor takımları kurmak

Engelli dans grupları kurmak

Ortak gezi programları sağlamaktır.

Doğru cevap D'dir.