AİLE KATILIMI VE İŞBİRLİĞİ

Çocuğunu kaybeden birinin, çocuğu ölmemiş gibi masada yerini boş bırakması inkâr mekanizmasına, saldırgan eğilimli birinin diğer insanları saldırganlıkla suçlaması ise yansıtmaya örnek olarak verilebilir. Çocuk sahibi olma konusunda anlaşmazlığı olan evli bir çiftin bu sorunu görmezden gelerek ilişkilerini sürdürmesi bastırma mekanizmasına, saldırgan tutumları olan birinin toplum tarafından onay alan iyi bir boksör olması yüceltme mekanizmasına, ortaokula giden bir çocuğun kardeşin doğumuyla altını ıslatmaya başlaması gerileme mekanizmasına örnek olarak verilebilir.

Çocuğunu kaybeden birinin, çocuğu ölmemiş gibi masada yerini boş bırakması inkâr mekanizmasına örnek olarak verilebilir. Burada durumu kabul etmeme söz konusudur.

Saldırgan tutumları olan birinin toplum tarafından onay alan iyi bir boksör olması yüceltme mekanizmasına örnek olarak verilebilir. Burada olumsuz bir davranışın kötü amaçlar için kullanılmasının önüne geçilmiş olması söz konusudur.

Doğumdan ölüme kadar bireylerin yaşama bağlanmalarına ve yaşamı daha olumlu bir noktaya götürmelerine yardımcı olan, yaşamda neyin olumlu olduğuna ilişkin bilgiler ve bulgular ortaya koyan bir bilimsel çalışma alanıdır.

Birincil önleyicilik: Ortaya çıkmadan önce problemlerin önlenmesini ve yaşanan problemin ileride doğuracağı riskleri en aza indirmeyi amaçlar.
İkincil önleyicilik: Risk grubunda yer alan bireylerin korunmasını amaçlar ve problemin daha ciddi boyutlara ulaşmasını engeller.
Üçüncül önleyicilik: Bir hastalığa yakalanan bireylerin hastalıklardan kurtulmalarını amaçlar ve tedaviye yöneliktir.

Önleyicilik, bireylerin çevresel stres faktörlerinin etkisini en aza indirmeleri ve kapasitelerini geliştirmeleri anlamına gelmektedir.

İletişim süreçlerinde;
• Belirsiz durumları açıklama, uygun mesaj
ve açıklık,

• Duygu, karşılıklı empati ve espriyi içeren
açık duygusal ifade,
• Yapıcı problem çözme, karar almaya katılma,
yaratıcı beyin fırtınasını içeren işbirlikçi
problem çözme yer almaktadır

Yönetim şekillerinde;
• Kararlılığı dengeleyecek değişim yeteneği
olan esneklik,
• Yakınlık, güçlü liderlik, bireylerin ihtiyaçlarına
karşılıklı saygı göstermek için kullanılan
bağlanmışlık,
• Finansal güvenlik, iletişim ağları ve çeşitli
sosyal desteği içeren sosyal ve ekonomik
kaynaklar yer almaktadır.

Anne-baba, engelli bireye sahip olduğunun ortaya çıkışından kabulüne kadar genellikle beş aşamalı bir süreç yaşar. Bu aşamalar, problem olduğunun fark edilmesi, gerçek problemin belirlenmesi, probleme bir neden aranması, probleme bir çare aranması, engelli bireyin kabul edilmesi aşamasıdır.

Yoğunlaşma ve hedef oluşturma aşaması: Amaç belirlemenin psikolojik danışma sürecinin başarıya ulaşmasında büyük önemi vardır. Bir dizi durum, etkinlik ya da sonucun elde edilmesine yönelik yapılan bir taahhüttür. Kaygı düzeyi yüksek olan danışanlar amaç belirlemede zorlanabilirler. Psikolojik danışma sürecinin ne kadar iyi işlediğini ve ne zaman sonlandırılması gerektiğini anlamak için amaç belirlenir.

Özgecilik Çıkar gözetmeksizin başkalarının iyiliği için özveride bulunmayı bir ilke olarak benimseyen ahlak tutum ve görüştür. Doğru cevap C şıkkıdır.

İnkâr (yadsıma), yansıtma, bastırma, yüceltme ve gerileme savunma mekanizmalarından bazılarıdır. Çocuğunu kaybeden birinin, çocuğu ölmemiş gibi masada yerini boş bırakması inkâr mekanizmasına, saldırgan eğilimli birinin diğer insanları saldırganlıkla suçlaması ise yansıtmaya örnek olarak verilebilir. Çocuk sahibi olma konusunda anlaşmazlığı olan evli bir çiftin bu sorunu görmezden gelerek ilişkilerini sürdürmesi bastırma mekanizmasına, saldırgan tutumları olan birinin toplum tarafından onay alan iyi bir boksör olması yüceltme mekanizmasına, ortaokula giden bir çocuğun kardeşin doğumuyla altını ıslatmaya başlaması gerileme mekanizmasına örnek olarak verilebilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Pozitif psikoloji bireyi güçlü ve dayanıklı kılan özellikleri ortaya koyar. Pozitif psikolojide insanı güçlendiren özellikler, karakter özellikleri olarak ele alınır. İyi karakter, pozitif özelliklerin iyi gelişmesi anlamına gelir. İnsanı güçlendiren 6 alan vardır. Bu alanlar; erdem ve bilgi, cesaret, insanlık, adalet, ılımlılık ve kendini aşmadır.Pozitif psikolojinin üzerinde durduğu önemli kavramlardan biri de önleyiciliktir. Pozitif psikolojiye göre önleyicilik yaklaşımı, birey ile çevresi arasındaki etkileşim sonucunda gerçekleşir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Uzlaşma, önemli günlerdeki kutlamalar, açık iletişim, ekonomik durum, dayanıklılık, aile üyelerinin fiziksel ve psikolojik sağlığı, aile üyelerinin boş zaman faaliyetleri, aile üyelerinin kişilik özellikleri, destekleyici iletişim ağı, ailenin gelenekleri, alışkanlıkları ve aile içerisinde birlikte paylaşılan/ yapılan aktiviteler aileyi koruyucu faktörler olarak tanımlanmıştır. Engelli çocuğa sahip olan ailelerin yılmazlıklarına en büyük etken sosyal destek kaynaklarıdır. Yılmazlıkta, sosyal destek dışsal koruyucu faktörler içerisindedir. Toplumdan, komşulardan, akrabalardan ve eşlerin birbirine olan destek süreçleri ailelerin bu durumla daha sağlıklı başa çıkıp pozitif gelişim göstermelerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Anne-baba, engelli bireye sahip olduğunun ortaya çıkışından kabulüne kadar genellikle beş aşamalı bir süreç yaşar. Bu aşamalar, problem olduğunun fark edilmesi, gerçek problemin belirlenmesi, probleme bir neden aranması, probleme bir çare aranması, engelli bireyin kabul edilmesi aşamasıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Başlangıçta danışman için en zor olan, anne babanın çocuklarının engelli olduğu gerçeğini kabul edebilmelerini sağlayabilmektir. Bu nedenle ilk oturumlarda durumun gerçekliğinin kabulü vurgulanmalıdır. Kabul gerçekleştikten sonra bu kez çocuğun gereksinimlerinin en iyi hangi şekilde karşılanabileceği üzerinde durulmalıdır. Anne-babaların, çocuklarının akranlarıyla benzer fiziksel gelişim aşamalarından geçtiklerini ve gereksinimlerinin de temelde diğer çocuklarınkiyle aynı olduğunu fark etmeleri oldukça önemlidir. Yine çocuğun engelinin yanı sıra normal gelişen özelliklerinin vurgulanması da son derece önemlidir. Anne babanın, çocuğun olumlu özelliklerini görebilmeleri, onların çocuğu tüm yönleriyle kabul etmelerine yardımcı olurken kardeşlerin de engelli çocuğu tanımalarına ve anlamalarına yardım edebilir. Danışman ayrıca anne-babaların engele ilişkin tutumlarının ve duygularının, onların analık-babalık davranışlarını nasıl etkilediğini görmelerine yardımcı olmalıdır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Danışman ve danışanın birlikte ne yapacaklarını tartıştıkları ve bazı roller ve süreçler üzerinde karşılıklı olarak anlaşma yaptıkları aşamadır. İlk oturumdaki izlenimler, yere ve duruma bağlı olmadan danışma oturumlarının tamamı hakkında genel bir fikir verir. Danışan bu oturumda “ Bu kişi bana yardım edebilecek mi? Ne olacak acaba? Bunu gerçekten yapmalı mıyım?” Bu esnada danışman, “Bu kişi bana güvenecek mi? Birlikte en iyi iş nasıl yapabileceğiz? Zamanımızı en iyi olarak nasıl kullanabiliriz? Problem ne kadar ciddi acaba? Nereden başlamalıyız?” gibi şeyleri düşünüyor olabilir. Diğer aşamalar sırasıyla şu şekildedir; ilişki kurma ve değerlendirme, keşfetme ve buluş, yoğunlaşma ve hedef oluşturma, planlama ve eyleme geçme, veri toplama ve ara verme, izleme ve değerlendirme, kapanış ve ayrılma aşaması. Doğru cevap B şıkkıdır.

Etkili ve başarılı bir danışmanda bulunması gereken bazı özellikler vardır: • Bireylere yardım konusuna ilgi duyma • Danışanın duygu ve düşüncelerini algılamada duyarlı olma • Gerçekçi olma • Olumlu ve aktif tavırlar içeren kabul davranışı gösterme • Kısıtsız ve hoşgörülü davranma • Dürüstlük, samimiyet ve esneklik özellikleri taşıyan davranışlar gösterme (Özoğlu, 2007). Doğru cevap A şıkkıdır.

Dinleme Teknikleri: Psikolojik danışmanın başlangıcında, ilk konuşmadan sonra, danışman danışana kendisini ve sorununu anlatmasına yardım ve danışanın yararlanabileceği atmosferi oluşturma düşüncesi içindedir.

• Yansıtma ve Açıklığa Kavuşturma Teknikleri: Birçok danışman yansıtma ve açıklığa kavuşturmayı psikolojik danışmanın kalbi saymaktadır.  Bu tekniğin kullanılmasında danışanın söylediklerini tekrarlamak, yeniden yapılandırmak, açıklığa kavuşturmak ve özetleyerek açıklık getirmek kategorileri dikkati çekmektedir.

• Önderlik Teknikleri (Yöneltme): Önderlikten kasıt, danışmanın daha etkili rol oynaması ve bazı sorumluluklar yüklenmesidir. Önderlik, belirlenen psikolojik danışma amacına ulaşmada, çıkılan basamaklarda, bir basamaktan diğerine hareket etmedeki yardım olarak kabul edilmektedir.

• Yorumlama: Danışanın düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını yorumlama psikolojik danışma ilişkilerinin önemli bir konusu olmaktadır. Dinamik psikolojik danışmada kullanılan yorumlama tekniği, danışana daha uygun davranış geliştirmesini, düşünce ve duygularını açıklamada yeni bir yapı, çerçeve oluşturarak sağlamayı amaçlamaktadır.

Yapılandırma: Danışmanın, psikolojik danışmanın ne olduğuna, ilişkilerin neler olduğuna ve nasıl gelişmesinin beklendiğine ilişkin bilgiler vermesiyle yapılandırma oluşmaktadır. Amaç, danışanın bu ilişkiden en iyi biçimde ve düzeyde yararlanmasını sağlamak olmaktadır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Vural Batık, (2012) psikolojik destek programına katılan annelerin umutsuzluk düzeylerinin azalması ve iyimserlik düzeylerinin artmasının, danışma yaklaşımları sayesinde duygusal paylaşımda bulunabilmelerinden, düşüncelerinin nedenlerini daha net anlayabilmelerinden, kendilerini ve eşlerini daha iyi tanıyabilmelerinden kaynaklandığını vurgulamaktadır. Ayrıca bu çalışmada, annelerin çocuklarıyla ilgili yaşadıkları olaylara ilişkin gerçekçi olmayan düşünceleri, olumlu ve gerçekçi düşüncelerle değiştirilmeye, olaylara ilişkin duyguları da olumluya çevirmeleri sağlanmıştır. Pozitif düşüncelerin geliştirilmesini sağlama ve zorluklar karşısında yılmama için gerçekleştirilen etkinlikler annelerin psikolojik sağlamlıklarının artmasına katkıda bulunmuştur. Ayrıca izlenen sinema filmleri ve okunan kitaplar, konuşulanların daha da somutlaştırılmasını sağlamıştır (Vural Batık, 2012). Doğru cevap D şıkkıdır