AİLE KATILIMI VE İŞBİRLİĞİ - Deneme Sınavı - 14

Okul çağında; aile yeni hizmetlerin farkına varılması, yasal hak ve sorumlulukların öğrenilmesi, çocuğun hangi okul hizmetinden yararlanacağının ve akademik etkinlikler dışındaki etkinliklerin planlanması konularıyla ilgilenir.

Sosyal çevre modeli aynı zamanda stres ile başa çıkmada kullanılan bir modeldir. Bu model bir- birini kapsayan 5 sistemden oluşur. Bu sistemler ontojenik, mikrosistem, ekosistem, mezosistem ve makrosistemden oluşur.

Ontojenik Sistem: Bireyin psikolojik yeterliliklerini içeren sistemdir.

Aşama Modeli; Engelli çocuğa sahip ailelerin tepkilerini açıklamada en sık kullanılan modeldir. Ailelerin çeşitli aşamalardan geçerek kabul ve uyum aşamasına geldiğini varsayan bir modeldir (Akkök, 1997).

Dördüncü Aşama; İlk üç aşamada çözüm bulamayan aile çaresiz­lik ve umutsuzluk duyguları yaşar. Öfke ve içerle­me aşamasında içinde bulunduğu sosyal çevreden uzaklaşmış, sosyal desteklerini kaybetmiş ve dep­resyon yaşamaya başlamıştır.

Ancak engelli bireye sahip olmanın bir bütün ola­rak aile sisteminde önemli sarsıntılara neden olduğu görüşü, alan yazında tutarlı olarak desteklenmekte­dir. Bununla birlikte, ebeveynlerin engelli bireyden etkilenme oranının engelin türünden çok derecesiy­le ilgili olduğu bildirilmektedir (Doğan, 2015).

Somatizasyon (Bedenselleştirme): Be­densel bir hastalıkla açıklanamayan fizik­sel yakınmalarını bedensel bir hastalığa at­federek tıbbi yardım arayışına girer (Özen, Aküzüm Serhadlı, Türkcan ve Erben Ül­ker, 2010).

Yansıtma ve Açıklığa Kavuşturma Teknikleri; Birçok danışman yansıtma ve açıklığa kavuşturmayı psikolojik danışmanın kalbi saymaktadır. Bu teknikte esas, danışanın düşünce ve duygularına tepkide bulunmaktır. Böylece danışman, danışanı dinlediğini, anlamaya çalıştığını ve yanlış anlamış ise düzeltilmesini istediğini göstermektedir. Bu tekniğin kullanılmasında danışanın söylediklerini tekrarlamak, yeniden yapılandırmak, açıklığa kavuşturmak ve özetleyerek açıklık getirmek kategorileri dikkati çekmektedir.

Dinleme Teknikleri: Psikolojik danışmanın başlangıcında, ilk konuşmadan sonra, danışman danışana kendisini ve sorununu anlatmasına yardım ve danışanın yararlanabileceği atmosferi oluşturma düşüncesi içindedir. Bu durumda danışman aktif bir dinleyici olmalıdır. Danışana, ilgisini ve dikkatini göstermelidir. İlgisini söz veya tepkilerle gösterebilir. Bazen de sözel olmayan tepki ve davranışlar, baş sallama, bakışlarda değişiklik gibi, danışanın konuşmasını sürdürmesinin desteklenmesini sağlayabilir.

Engelli çocuğu olan ailelere sunulan grup danışmanlığı, ebeveynlerin problem çözme becerilerini, aile içi iletişimlerini ve sosyal destek algılarını anlamlı ölçüde artırmış, anksiyete ve depresyon belirtilerini azaltmıştır. Grup danışmanlığı programının özel gereksinimli çocuğa sahip anne babaların hem durumluk hem de sürekli kaygı düzeylerini azaltmada etkilidir. Grup danışmanlığı programı, zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip annelerin stres düzeylerini azaltmada etkilidir ve bu etki kalıcıdır.

Sosyal destek, genel olarak stres yaratan du- rumun olumsuz sonuçlarını azaltabilecek ve uyumsal yeterliği geliştirebilecek hiz- metlerin bireyler ve/veya kurumlar yoluyla sağlanmasıdır.

Resmî kurum ve kuruluşlar, yasal bir çerçevede hizmet veren sivil toplum kuruluşları ve gönüllü kuruluşlardır. Resmî kurum ve kuruluşlara örnek belediye hizmetleridir.

Belediyelerin engelliler için sağlamış olduğu sosyal destek hizmetleri; engelliler için özel merkezler kurmak, Bakım ve destek hizmetleri sağlamak (Evde sağlık, günlük hizmet ve akşam bakım hizmeti), Yaşamı kolaylaştırıcı araç desteği sağlamak, Ulaşım hizmetlerinde kolaylık sağlamak, Kentsel düzenlemeler yapmak (Üst geçitler yapmak, binaları düzenlemek ve yeşil alanlar sunmak), Teknolojik destek sunmak, Kültürel etkinlikler sağlamak, Eğitim seminerleri düzenlemek, Meslek/İş edindirme kursları düzenlemek, Doğrudan ekonomik yardım yapmak, Engelli spor takımları kurmak, Engelli dans grupları kurmak, Ortak gezi programları sağlamaktır.

Araçsal sosyal destek: Bu destek, günlük sorumlulukların gerçekleştirilebilmesi için başkaları tarafından sağlanan eylem ya da araçlardır. Parasal yardımı, materyal kaynakları, araç-gereç yardımı, çocuklara bakma, ev içindeki ve dışındaki hizmet- leri üstlenme gibi somut yardımları içerir.

Toplumsallaşma gruplarının amacı, bireylerdekabul edilebilir tutum ve davranışlar geliştirmektir. Toplumsallaşma gruplarında liderlik rolü sosyal hizmet uzmanlarına aittir. Sosyal hizmet uzmanları bireylerin yeni ya da değişen rollerine uyum sağlamaları için onlara olanak tanır. Kendi kendine gelişimleri ve sosyal rolleriyle bütünleşmeleri için yardımcı olur.

Bir grup uygulayıcısı olarak, destek gruplarında rol alan sosyal hizmet uzmanlarının görevleri aşağıda sıralanmıştır.

Hastalık ya da engellilik sonucu olaşan stresve sosyal izolasyonu azaltmak

Engel ile başedebilme kapasitesini artırmak

Hastanede kalma ve tedavinin sıkı ve tek düzeliğine uyumu konusunda çaba göstermek

Bir yere ait olma duygusunu sağlamaya çalışmak

Benlik saygısı düzeyini artırmak ve damgalanmış olma duygusunu azaltmak

Otizmli Çocuklar Farkındalık Derneği (OFDER): Bu derneğin kuruluş amacı, otizmi tanıtmak ve tanımak amacıyla çalışmalar yaparak bu tür bilmsel çalışamalara destek vermek, otistik birey- ler ve aileleri ile iletişim kurarak erken tanı ve eğitim konularında aileleri yönlendirmek, otizmli birey ve ailelerinin yargısız bir şekilde şimdiki ana odaklanabilmelerini sağalayarak yaşam kalitelerini artırmak, otistik bireylerin farkındalığı kazanmalarına yardımcı olmak ve bağımsız olarak toplumsal yaşama katılmalarının önündeki engelleri ortadan kaldırmak, sosyal güvencelerinin sağlandığı bir hayatın gerçekleştirilmesine katkıda bulunmaktır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Türkiye’de birey, aile ve toplum refahını artırmak amacıyla dezavantajlı kesimler öncelikli olmak üzere tüm toplumu hedefleyen katılımcı anlayışla adil ve arz odaklı bütüncül sosyal politikalar üretmek, uygulamak ve izlemek amacını taşımaktadır. (http://www.aile.gov. tr/hakkimizda/misyonumuz). Öte yandan geleceğin temel kamu yönetimi birimlerinin, merkezden çok yerel yönetimler olacağı öngörüsü, yerel yönetimlerle ilgili yasal ve yönetsel düzenlemelerin önemini artırmaktadır. Yerel yönetimlerin tüm engellilere ilişkin sosyal hizmetlerini daha dikkatli ele almak, çağdaş gelişmeleri yakından takip etmek ve hizmetleri yerel düzeyde görmek, böylece engelliler için daha ulaşılabilir hale getirmek büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, bu bölümde resmî kurumlar tarafından verilen çalışmalar kapsamında belediyelerin örnek çalışmalarına yer verilecektir

Sosyal ağ

Araçsal sosyal destek