AİLE İÇİ UYUMLU ETKİLEŞİM

Yoksulluk insanların yaşamını devam ettirebilmesinin olmazsa olmaz koşulu maddi olarak ta ölçülebilir olan beslenme, barınma, ve giyinme gibi temel ihtiyaçların karşılanmaması demektir. Kısacası yoksulluk, yaşamın içinde maddi ve kültürel kaynaklardan, kişinin toplumsallaşma yetisini sınırlayacak derecede yoksun kalma durumudur. Şiddet ise, belirli türden bir güç kullanarak maruz kalan bireye isteği dışında bir şey yaptırtmak ya da yapmak olarak tanımlanmaktadır. Dışlanma, toplum tarafından kabul edilmeme ve bunun sonucunda da bireyin kendisini toplumun bir parçası olarak görmemesidir.

Yoksulluğa, şiddete ve dışlanmaya yol açan etmenler hep aynı etmenlerdir: Sosyal, kültürel ve ekonomik etmenler her üçünün de oluşumunda rol
oynamaktadır. Hem yoksulların, hem şiddete uğrayanların hem de dışlanan kesimlerin aynı kesimler olduğu; özellikle kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engellilerin risk altında olduğu söylenebilir.

Mutlak yoksulluk: Herhangi bir bireyin varlığını sürdürebilmesi için en temel gereksinimleri olan beslenme, barınma ve giyim ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için gerekli gelir düzeyine sahip olmaması demektir. Bu kişilerin miktarı genellikle belirli bir minimum gelir düzeyinin altında yaşayan insanların sayısı ile hesap edilmektedir. Bu düzey ulusal gelir düzeylerinden bağımsız olarak günlük bir dolardan aşağı gelir düzeyine sahip olanların sayısı şeklinde belirlenmektedir. Günlük bir dolar, yoksulluk sınırı olarak kullanılmaktadır. Böylece günlük 1doların altında gelire sahip olanlar yoksul olarak adlandırılmaktadır.

Genellikle kadınlar eğitimden mahrum edilmekte ve buna bağlı olarak düşük ücretli işlerde çalışmak zorunda kalmaktadırlar. Ölüm, boşanma, ayrılma ve diğer nedenlerden dolayı evliliklerin sonlanması kadını çocuklarıyla birlikte hayatta kalma mücadelesinde yapayalnız bırakmaktadır. Kapasitesi ve yetenekleri sınırlı olan kadın çoğu zaman ailesine dönememekte, döndüğü zaman da kabul görmemekte, dışlanmakta ve hayatını tek başına sürdürmek durumunda kalmaktadır. Özellikle resmi ve resmi olmayan boşanmalarda ailesi tarafından kadının sahiplenilmemesi, yine kadın yoksulluğuna neden olmaktadır. Kadın yoksulluğunda önemli bir diğer konu da ayrımcılıktır. Kadınların yoksulluğu ile çok yönlü ayrımcılık birbiriyle bağlantılıdır. Ailenin servetinin eşitsiz bölüşülmesi de kadınlarda yoksulluğa neden olmaktadır. Kadınlara aileden miras genellikle bırakılmamakta ya da çok küçük bir oranda bırakılmaktadır. Kadınlar çalışmak istemekte ancak eğitimsizlik ya da cinsiyet ayrımcılığı nedeniyle düşük ücretlere maruz kalmakta ya da iş bulamamaktadırlar.

Günümüz toplumlarında özellikle çocuklar açısından pek çok problem aile parçalanmaları sonucunda meydana gelmektedir. Bu problemler arasında en çok dikkati çekenler yoksulluk, suç ve psikolojik sorunlardır. Çocuklar sağlıklı beslenemez ve eğitim almazlarsa ileride de sağlıklı ve üretken olamazlar. Yoksul aileler kendilerine benzer gruplar içinde yaşadıklarından çocukların ve ailelerin
çevresinde iyi rol modelleri bulunmamaktadır. Bu nedenle çocuklarda suç oranlarında artış gözlenmektedir. Yoksul aileler çocuklarına gelişimleri için yeterli
imkanı veremedikleri gibi onları erken yaşta çalışmaya teşvik etmektedirler.  O nedenle yoksulluk çocuk işçiliğine neden olmaktadır. Çocuk yoksulluğu oranının artması çalışan çocukların sayısını da arttırmaktadır. Uzun çalışma saatleri çocukların gelişimine zarar verdiği gibi, fiziksel, duygusal, cinsel istismar riskinin artması, eğitim hayatının aksaması gibi birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Çocuk haklarının yaygın bir biçimde ihlal edilmesi de temelde yoksulluktan kaynaklanmaktadır.

Fiziksel ihmal, çocuğa düzenli ve besleyici öğünlerin, temiz ve yeterli giysinin sağlanmaması, çocuğun temel tıbbi ihtiyaçlarının karşılanmaması, çocuğun bakacak yetişkin bulunmadan uzun süre yalnız ya da denetimsiz bırakılması, çocuğun gece geç saatlere kadar nerede olduğunun bilinmemesi ve umursanmaması olarak görülmektedir. Çocuğun yaşı ve gelişimiyle uyumlu eğitim alma hakkının ihlal edilmiş olmasıdır. Çocuğu okula göndermeme, okuldan kaçmasına göz yumma, denetlememe, çocuğun özel eğitim gereksinimi varsa karşılamama gibi davranışlar ihmal olduğunun göstergeleridir. Doğumdan sonra bebeğin düzenli sağlık izlemlerinin yapılmaması, aşılarının eksik ya da hiç olmaması da tıbbi ihmaldir. Çocuğun sağlığı konusunda duyarsız olma, hastalanınca hastaneye götürmeme ya da geç götürme, önerilen ilaçlar ya da tıbbi gereçleri almama ya da sürekli kullanmama tıbbi ihmal açısından yakından izlenmelidir. Çocuğa yeterli duygusal yakınlık ve duygusal destek sağlanmaması, onun psikolojik ihtiyaçlarına yeterince cevap verilmemesi, sosyal gelişim gereksinimlerinin karşılanmaması ve sosyal gelişiminin olumsuz etkilenmesi, çocuğun aile içinde şiddet ve kötü muameleye tanık olmasına izin verilmesi, çocuğun alkol, uyuşturucu kullanmasına izin verilmesi, çocuğun suç işleme,
saldırganlık gibi uyumsuz davranışlarına destek olunması ya da bu davranışları görmezden gelinmesi duygusal ihmalin göstergeleridir.

Çocuk istismarı, 0-18 yaş grubundaki çocuğun; sağlığını, fiziksel gelişimini ve psiko-sosyal gelişimini olumsuz etkileyen bir yetişkin, toplum ya da devlet tarafından bilerek veya bilmeyerek gerçekleştirilen her türlü harekete maruz kalmasıdır. Sosyoekonomik ve kültürel düzeyi ne olursa olsun, her yaş grubundan çocuklar istismar edilebilmektedir. Çocuğa yönelik istismar bir insanlık suçudur.

İhmal, yaşlının sağlığını ve güvenliğini tehdit eden zararlardan korumada, yiyecek ve günlük hizmetlerde bakım sorumluluğunu yerine getirmede
yetersizliktir. Yaşlı bireylerin, saygıdan, ekonomik bağımsızlıktan, kendisiyle ilgili kararlardan ve seçimlerden yoksun bırakılarak insan haklarının, yasal ve tıbbi haklarının ihlal edilmesidir. İhmal durumu yaşlının çevresindekiler tarafından ya da gittiği ya da başvurduğu kurumlar tarafından gerçekleşebilmektedir.

İhtiyaçlara ait hiyerarşi basamaklarla/düzeylerle ifade edilmektedir. Fizyolojik İhtiyaçlar: Açlık, susuzluk, oksijen, uyku ve buna benzer temel yaşamsal ihtiyaçlar. Güvenlik İhtiyacı:Dış faktörlerden kaynaklı tehlikelerden korunma,
emniyette, güvende hissetme. Sosyal İhtiyaçlar: Aidiyet, sevgi, kabul görme, sosyal yaşam gibi ihtiyaçlar. Değer Verilme/Saygınlık İhtiyacı: Statü, başarı, itibar, tanınma ihtiyacı. Kendini Gerçekleştirme: Gelişim, bir işi başarıyla tamamlama, yaratıcılık, potansiyellerini ortaya koyabilme.

Engelli bireyler, hem çalışamadıkları için yeterli bir gelir elde edememe hem de dışlayıcı tutumlardan ötürü bir işe yerleştirilememe nedeniyle giderek  yoksullaşmaktadır. Günümüz toplumlarında genellikle engelli bireyler, kendi sorumluluklarını üstlenemez ve bunları istese de yerine getiremez düşüncesi yaygındır. Bu durum, engelli bireyin kendi sorunlarını çözebilmesini ve toplum içerisinde bağımsız bir birey olmasını engellemektedir. Üniversite mezunu olan engelli kadınların ise; tamamının insana yakışır, güvenceli bir işte istihdam edildiği tespit edilmiştir. Bu anlamda kaliteli ve yüksek eğitim seviyesi, hem engelli hem de kadın olduğu için
ikili dışlanmaya maruz kalan kesimler açısından bir “çıkış noktası” oluşturabilmektedir.