AİLE İÇİ UYUMLU ETKİLEŞİM

Kanal, kaynak ve hedef arasında mesajın ile­tilmesini sağlayan yoldur. Kanallar üç kategoride incelenebilir:

Sorunun doğru cevabı “c” seçeneğidir. Çünkü soruda sadece “c” seçeneğinde yer alan “Kişinin sesi” sunumsal araçlar arasında yer almaktadır.

Burgoon “Beklentiye uymama ku­ramı” ile insanların birbirlerinden beklentilerinin aralarında sözlü ve sözsüz bilgiyi ne şekilde değiş tokuş ettiklerini belirlediklerini ileri sürmüştür. Burgoon’a göre insanlar sosyal etkileşimin nasıl süreceği konusundaki beklentilerine uyulmadığında sosyal etkileşimle ilgili belirli örüntüleri sergileme eğiliminde­dirler. Örneğin bir kişi yabancı birine dokunarak sosyal normu ihlal ederse, yabancı kişi beklenmeyen bu dokunuşa vereceği tepkinin olası sonuçları konusunda bir değerlendirme yaparak diğerine tepkide bulunur. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “b” seçeneğinde yer alan “Beklentiye uymama ku­ramıdır.”

Süreç iletişimi çok sayıda sözlü ve sözsüz etkeni bir arada barındırmakta ve bu et­menler bir araya gelerek şu başlıklar altında toplan­maktadırlar;

Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “a” seçeneğidir. Çünkü sadece “a” seçeneğinde süreç iletişimindeki belli başlıklar altında toplanan etmenler doğru olarak yer almaktadır.

Evli çiftlerle araştırma yürüten Ted Huston ve Heidi Melz ilişkileri sıcak, fırtınalı, yavan ve düşmanca olmak üzere dört tipte sınıflandırmış­lardır:

Sorunun doğru cevabı “d” seçeneğidir. Çünkü soruda yer alan “Hem yakınlık hem de düşmanlık göstergelerinin düşük düzeyde olduğu” ilişki türü evli çiftlerde “Yavan ilişkilerde” yaşanmaktadır.

Psikologlar Nathaniel Branden ve Robert Stern­berg besleyici ilişkiler ile ilgili bazı kurallar ileri sürmüşlerdir. Psikologlar bu konuda toplam on kural sıralamışlardır. Bu kuralların ilk yedisi tüm aile ilişkilerine uyar­lanabilecek olan kurallar, diğer üçü ise romantik çift ilişkilerinde geçerli olan kurallardır. Seçeneklerde yer alan kurallardan sadece “c” seçeneğinde yer alan “Baş başa zaman geçirin.” kuralı romantik çift ilişkilerinde geçerli olan kurallardan biridir. Doğru seçenek bu nedenle “c” seçeneğidir. Diğer seçeneklerde yer alan kurallar ise tüm aile ilişkilerine uyarlanabilecek olan kurallardandır.

Sözsüz iletişim ve evlilik etkileşimini inceleyen bir araştırma sözsüz iletişimin evlilikte önemli üç işlevi olduğunu bulmuştur. Bu işlevler şunlardır;

Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “e” seçeneğidir. Çünkü sözsüz iletişimin evlilikte önemli olan üç işlevi doğru olarak sadece “e” seçeneğinde yer almaktadır.

Fiziksel mekân bakımından yakın olma “yakın­lık” (proximity) olarak isimlendirilmektedir. Bir kişiye yakın oturma ya da onun yakınında durma o kişiyle ilişkimizin türü ya da yakınlık düzeyimiz ko­nusunda bilgi verebilir. Sosyal bir ortamda sohbeti başlatan kişiler arasındaki yüz yüze mesafe birey­lerin ilişkiyi nasıl tanımlamak istediklerine ilişkin ipucu verir. İletişimde 0 ila 45 cm arasında yer alan uzaklık “mahrem mesafe” olarak isimlendirilir ve genellikle kamusal alanda etkileşim kuran insanlar­dan çok mahrem ilişkileri bulunan kişiler tarafın­dan kullanılır (Örneğin; sevgili, eş, yakın arkadaş, anne, baba, kardeş gibi.) Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “d” seçeneğinde yer alan “0 ila 45 cm’dir.”

Eşler arası iletişim olumsuz biçimde etkileyen çok sayıda faktör vardır. Ancak bunları beş ana başlık altında toplamak mümkün olabilir. Özellikle evlilik içi iletişim çatışmalarıyla ilgili görülen önemli iletişim örüntülerinden biri “Talep etme-geri çekilme” (demand-withdrawal) örüntü­südür. Bu örüntüde kişi diğerini önemli bir konu üzerinde tartışmaya çekmek ister. Konuyu gündeme getiren kişi bir tür yakınmada bulunuyor olabilir, diğerinde ya da ilişkide değişmesini istediği bir şey bulunabilir. Diğer taraf ise tartışmadan kaçınma, or­tamı terk etme ya da konuyu değiştirme gibi tavırlar­la kendini geri çekebilir. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “b” seçeneğinde yer alan “Talep etme-geri çekilme örüntüsüdür.” Soruda yer alan ifadedeki davranış biçimi bu iletişim örüntüsünde görülmektedir.

Kendini açma karşılıklı bir süreçtir. Bu süreçte iletişiminin temel bile­şenlerinden biri olan “geribildirim” önemli bir rol oynar. Geribildirim aldığımızda iletimizin yarattığı sonuçların farkına varabiliriz. Başarılı bir ilişkide kaynak (mesajı ileten) ve hedef (mesajı alan) arasındaki geribildirim iletişim kurulan konunun anlaşılmasını sağlar. İletişimin açık olması için mesajın ve mesajın ardında yatan niyetin uyumlu biçimde algılanması gerekir. Hem sözlü hem de sözsüz ipuçları niyet edilen mesajı desteklemelidir. Minnesota Eş Programı’nı geliştiren David Johnston eşler arası diyalog ve etkili bir geribildi­rim süreci için bazı önerilerde bulunmaktadır. Bu önerilerden “Kişiden çok davranış üzerinde odaklanmak” önerisinde verilen örnek davranış; “Çok tembelsin, öyle sorumsuzsun ki sü­rekli senin yarattığın pisliği ben temizliyo­rum” yerine “Kirli bulaşıklarını yıkar mısın lütfen, onları lavaboda yığılmış halde gör­mek beni rahatsız ediyor” demek davranışıdır. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “e” seçeneğinde yer alan “Kişiden çok davranış üzerinde odaklanmaktır.” Örnekte yer alan davranış kişiden çok davranış üzerinde odaklanmak önerisine bir örnektir.

Kaynağın ekonomik düzeyi etkili iletişimde rol oynayan kaynak özelliklerinden değildir.

Mesajın iletişim sürecinde beklenen etkiyi yaratması için zamanında iletilmesi gerekir.

Bilginin aynı zamanda jestler, yüz ifadesi, göz teması ve ses tonu ile iletilebilmesi, sözsüz iletişimin çok kanallı olması ile açıklanır.

Fırtınalı çiftlerde hem yakınlık hem de düşmanlık yüksek düzeydedir.

Çatışma yaşanmaması, Strong ve arkadaşları’na (2011) göre evlilik doyumunun yüksek olduğu ilişkilerin nitelikleri arasında sayılamaz.

Ben dilini kullanmıştır.

İletişim kodu iletişimin bir öğesi değildir.

Sözsüz iletişim, kişiler arası mesafe, postür, jestler ve ses tonu yoluyla gerçekleşir.

Gözlemlere odaklanmak ve abartılı ifadelerden kaçınmak uygun olacaktır.

Eleştiri, savunmacılık, engelleme (duvar örme) ve kaçınma Gottman (1994) tarafından “mahşerin dört atlısı” olarak isimlendirilmektedir.