AİLE İÇİ UYUMLU ETKİLEŞİM

İlk dört şıkta aktarılan unsurların tümü ebeveynlik tarzlarını oluşturan unsurlardandır.

Bu yaklaşım klasik davranışcı yaklaşımdır. Diğer şıklardaki kuramlar klasik davranışcı yaklaşıma ek olarak konulan yaklaşımlardır.

Sosyal Öğrenme Kuramı yaşararak ve yaparak ,taklit ederek  toplum içinde öğrenmesidir.

Bağlanma kuramının önemini ortaya koyan bu cümle John Bowlby ye aittir.

Annenin bebekten gelen sinyalleri doğru yorumlaması, zamanında tepki vermesi en önemli boyuttur.

Güvenli bağlanma  öz saygısı yüksek olan kişilere özgü bir davranıştır.

Bir birey yüksek düzeyde bağlanma kaygısı yada kaçınması içinde ise korkulu bağlanma söz konusudur.

Saplantılı bağlanma, bağlanma kaygısının yüksek ancak kaçınma düzeyinin düşük olduğu durumlarda söz konusudur.

Kayıtsız kaçınan bağlanmada düşük düzeyde kaygı ancak yüksekkacınma sözkonusudur.

Ödüllendirme bir psikolojik kontrol yöntemi değildir.

Bandura'nın  pekiştirme ve koşullama ilkeleri ile çocuğun davranışlarının şekillendiğini öne süren klasik davranışçı yaklaşıma getirdiği yenilikler sosyal çevrenin, gözlemin, model almanın ve taklit güdüsünün öğrenmedeki rolünü açıklaması olmuştur. Sosyal öğrenme kuramının öncülerinden olan Bandura genetik faktörler üzerinde durmamıştır. Bağlanma stilleri, ebeveyn ve çocuk arasındaki duygusal bağ, yakın bakım davranışları  John Bowlby ve Mary Ainsworth tarafından geliştirilen bağlanma kuramının çalışma alanına girmektedir.

Güvenli sığınak ve güven üssü yakın bakım sisteminin iki temel özelliğidir.  Sistem bakım verenin, çoğunlukla annenin, çocuğu avutma, sakinleştirme, destek sağlama, ihtiyaçlarına zamanında karşılık verme ve bireysel gelişimi için gerekli olan güvence ve desteği sağlama davranışlarını düzenler. Bu sistem ebeveynin özellikle çocuk stres altındayken sakinleştirme, kaliteli bakım ve etkili destek verme davranışlarını içerir.

Bandura’nın "Sosyal Öğrenme Kuramı" na göre, çocuk çevresinde bulunan başkalarının, özellikle ebeveynlerinin tutum, davranış ve duygusal tepkilerini otomatik olarak gözlemleyerek ve model alarak çıkarımlarda bulunur ve nasıl davranması gerektiğini ögrenir.

Bağlanma sistemi özellikle çocuk en zor durumdayken, stres altındayken, (örn., hastalandığında, korktuğunda, korkutulduğunda, kaygılandığında, yorgunken, kötü rüya gördüğünde vb.) yani　 kendisi　 ya da çevre kaynaklı bir tehdit hissettiğinde tetiklenir.

İşbirliğine karşı müdahale ebeveyn duyarlığının üçüncü boyutunu oluşturur. İşbirliğine duyarlı bir ebeveyn bebeğin bireysel özelliklerine ve isteklerine saygı göstererek bakım davranışlarını ayarlar ve tepkilerini onun
psikolojik durumuna ve gerçek ihtiyaçlarına uygun olarak uyumlu bir şekilde düzenler.

Yabancı ortam yönteminin sonuçları ikinci güvensiz bağlanma kategorisinde olan kaçınmacı bağlanan çocukların hem anneden ayrılmaya hem de yeniden birleşmeye karşı kayıtsız göründükleri, kendilerini aşırı kontrol ederek anneyle yakınlığı tehlikeye atacak ayrılma ya da reddedilme olasılığını ortadan kaldıracak bir savunma geliştirdikleri sonucunu ortaya koymuştur. Diğer seçeneklerde verilen özellikler kaygılı/kararsız olarak sınıflandırılan çocukların tepkilerini temsil etmektedir.

Anne duyarlılığının "İşbirliğine karşı müdahale" boyutu, işbirliği duyarlı bir ebeveynin bebeğin bireysel özelliklerine ve isteklerine saygı göstererek bakım davranışlarını ayarlayabilmesi ve tepkilerini onun psikolojik durumuna ve gerçek ihtiyaçlarına uygun olarak uyumlu bir şekilde düzenleyebilmesi ya da ebeveynin çocuğun kendi davranışları üzerinde kontrol kurmasını engelleyecek sekilde keşif girişimlerini kesmesi, gereksiz müdahalelerde bulunması, aşırı girici davranması ve kontrol düşkünü olması durumunu ifade eder.

Main’e göre, çocuğun ihtiyaçlarına ebeveynin tutarlı olarak tepkisiz, ilgisiz ya da soğuk cevap vermesi kaçınan bağlanmayla ilişkilidir.

Saplantılı bağlanmada bağlanma kaygısı yüksek ancak bağlanma kaçınma düzeyi düşüktür.  Benlik modelinin olumsuz fakat başkaları modelinin olumlu olduğu kategoridir. Ebeveyne, arkadaşa ya da eşlere aşırı bağımlı olma, sürekli yakınlık arama ve kıskançlık saplantılı bağlanmanın belirgin özelliklerindendir.

Kaçınan bağlanmaya sahip bir çocuk ebeveynini soğuk ve ilgisiz olarak algılar ve bir stres yaşadığında ya da tehdit algıladığında, kaygılı bağlanmanın tam tersine, savunmaya, “kaçışa” geçer ve duygularını bastırmaya çalışır. Mümkün olduğu kadar sorun yokmuş gibi davranır ve dikkatini başka yerlere, özellikle yoğun bir şekilde oyunlara yönlendirir. Bu sorunlarla kendi başlarına baş edebileceklerine ve sosyal desteğe hiçbir şekilde ihtiyaç
duymadıklarını düşünürler.