AİLE EKONOMİSİ

Cumhuriyetin kuruluşundan hemen sonra yapılan ilk nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır ve savaşların getirdiği insan maliyetini görmeyi hedeflemektedir. Doğru cevap E'dir.

1927 nüfus sayımında yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin nüfusu, 6,5 milyonu erkek ve 7 milyonu kadın olmak üzere 13,6 milyon kişi olarak belirlenmiştir. Doğru cevap B'dir.

Doğurganlığı azaltmayı teşvik eden politikalar anti-natalist politikalar olarak da bilinmektedir. 1955’den sonra belirtileri görülmeye başlayan bu politika, 1965’de yasal düzenlemesine, 1980’de anayasal ifadesine kavuşmuştur. Bu dönemin nüfus politikalarının temel amacı, gebeliği önleyici yöntem kullanımını yaygınlaştırarak doğurganlığı düşürmek, sağlık hizmetlerini iyileştirerek ölüm hızlarını düşürmek ve Türkiye’den yurt dışına işgücü göçünü teşvik ederek işsizlik baskısını hafifletmek olmuştur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Türkiye Cumhuriyeti’nde ise oluşturulan kurumsal sosyal güvenlik şemsiyesinin uzun süre üç ayağı söz konusu olmuştur: Kamu çalışanlarının memur olarak nitelenen kısmına hizmet veren Emekli Sandığı, çalışanların işçi olarak tanımlanan kısmı için hizmet veren SSK ve esnaf ve sanatkârlara hizmet veren BAĞKUR'dur. Ahilik teşkilatı ise eskiden Anadolu'da meslek mensuplarının sosyal destek kurumlarından biridir. Doğru cevap A'dır.

Cumhuriyetin sosyal güvenlik şemsiyesinin parçaları olan Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) ve Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (BAĞKUR), 2006 yılında çıkarılan 5502 Sayılı Kanun ile kurulan yeni bir kuruma, tek çatı olarak da bilinen, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) devredilmiştir. 5510 Sayılı Kanun Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2008’den itibaren tek bir çatı altında örgütlenen bir sosyal güvenlik şemsiyesi vardır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Bir ülkenin sosyal güvenlik sisteminin temel bazı özelliklere sahip olması beklenmektedir: Sosyal güvenliğin kapsadığı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı yüksek olmalıdır. Emeklilere ve diğer hak sahiplerine ödenen aylıklar yeterli seviyede olmalıdır. Sistemin gelir kaynakları ile giderleri arasında uygun bir denge sağlanmalıdır, bu kriter ayrıca sistemin sürdürülebilir olması için önemlidir. Prim oranları ödenebilir seviyede olmalıdır. Sağlık hizmetlerine erişim kolay ve sağlanan hizmetler nitelikli olmalıdır. Sistemin kendi içinde geliri yeniden dağıtabilir olmalıdır. Yoksullukla mücadele etmelidir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yeşil kart, 1992’de yayınlanan 3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun’la uygulanmaya başlanmıştır. Yeşil kart, çok düşük aylık gelire sahip olan bireylerin, herhangi bir prim katkısı yapmadan sosyal güvenlik sisteminden yararlanmalarını sağlamıştır ve sistemin katılımcı sayısını artırmıştır. Bununla birlikte ciddi maliyet problemi oluşmasına da neden olmuştur. Doğru cevap A'dır.

1924 Anayasası’na konulan hükümler ile ilköğretim parasız ve zorunlu hale getirilmiştir. 1928 yılında gerçekleştirilen harf devriminden hemen sonra da Türkiye’de büyük bir okuma yazma seferberliği başlatılmıştır. Bütün bu seferliğe rağmen, erkek nüfusun yüzde 50’sinin okuma yazma öğrenmesi için 1950’leri, kadınlar için ise, 1975’leri beklemek gerekmiştir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Türk Medeni Kanunu’na göre Türk ailesi, tek eşli, resmi nikâhla birbirine bağlanan, en az 18 yaşındaki erkekler ve kadınlardan oluşmaktadır. Tek eşlilik ve resmi nikâh 1926 tarihli TMK ile kanunlaşmıştır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Sosyal güvenlik programları, genellikle, doğumdan sonra veya öncesinde, anneler için ücretli ve ücretsiz izin ya da süt izni olarak uygulanan esnek çalışma uygulamaları yapmaktadırlar. Genel olarak bu politikalar çocuk politikalarının içinde yer almaktadır. Doğru cevap D'dir.

Anti-natalist politikalar 1980 yılında anayasal ifadesine kavuşmuştur.

1000 kişi başına doğum miktarını gösteren orana kaba doğum hızı denilmektedir.

Kadın cinsiyetinin kendini üretme oranına net yenilenme hızı denilir.

Geniş tabana sahip nüfus piramitleri yüksek, dar tabana sahip nüfus piramitleri düşük seviyedeki doğurganlığa işaret etmektedir. Nüfus piramitlerinde ileri yaşlara doğru gözlenen hızlı daralmalar yüksek, daha yavaş daralmalar düşük yetişkin ölümlülüğü gösterirler.

Türkiye Cumhuriyetinde oluşturulan sosyal güvenlik şemsiyesinin uzun süre üç ayağı söz konusu olmuştur: Kamu çalışanlarının memur olarak nitelenen kısmına hizmet veren Emekli sandığı, çalışanların işçi olarak tanımlanan kısmı için hizmet veren SSK ve esnaf ve sanatkarlara hizmet veren BAĞKUR.

Dağıtım esasına dayalı sosyal güvenlik sistemlerinde aktif sigortalıların sayısının sistemden aylık alanların sayılarına oranı, ideal olarak yedi yada sistemin kendini finanse edebilmesi için en az dört olmalıdır.

Türkiye'de konut ihtiyacı birkaç kaynaktan beslenmektedir. Bunlar ise hızlı nüfus artışı, hızlı kentleşme ve onun yarattığı köyden kente göç, aile yapısındaki değişme ve kurumsallaşmayı başaramamış konut finansmanıdır.

Son yıllarda ailenin işlevlerinde karşılaşılan pek çok problem yüzünden Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, 633 sayılı KHK ile 3.6.2011 tarihinde kurulmuştur. Bakanlık, Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Şehit Yakınları ve Gaziler Daire Başkanlığı olmak üzere toplam altı hizmet birimi ile örgütlenmiştir.

Sosyal güvenlik şemsiyesinin altında olan bireylerin emeklilik ve sağlık hizmetleri güvenceleri mevcuttur. Hiçbir sosyal güvenlik koruması olmayan bireyler için 65 yaş üstüne verildiği için 65 aylığı olarak bilinen bir emeklilik ödemesi söz konusudur. Bu yaşlılık aylığı 65 yaşını doldurmuş bakmakla mükellef kimsesi olmayan herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan gelir ve aylık almayan vatandaşlarımızdan nafaka almayan ayrıca devlet tarafından herhangi bir aylık bağlanmayan kişilere verilmektedir.

Nüfus içindeki kadın bireyler başına doğan çocuk sayısını gösteren orana toplam doğurganlık hızı denilmektedir.