AİLE EKONOMİSİ

Karşılıklılık ilkesi bireylerin bazı ödemeler yaparak hak sahibi olmasını tanımlamak için kullanılmaktadır. Katkı payı ülkeden ülkeye, uygulamadan uygulamaya değişmekle birlikte, sosyal sigorta programları, işsizlik ödemeleri, emekli maaşları, hastalık sigortaları ilkesinin özelliklerini taşımaktadırlar. Uygulamadaki farklılıklarla bazen evrenselliğe yaklaşabilmektedir. Örneğin, Fransa’da sosyal sigorta ödemelerinin neredeyse yüzde 20’si, İsveç’te yüzde 90’ı vergiler aracılığı ile karşılanmaktadır. doğru cevap A'dır.

Sosyal güvenlik sözcüğü, ilk kez Roosevelt tarafından sosyal güvenlik yasası (social security act) olarak 1935’de kullanılmıştır. Kavramın içeriği ise, 1942’de henüz 2. Dünya Savaşı sürerken Beveridge tarafından hazırlanan raporla sosyal sigortalar ve ilgili hizmetler (social insurance and alied services) konusundaki raporla doldurulmuştur. Rapor’da bireylerin düzenli gelirlerini tehdit eden her şey risk olarak görülmektedir: hastalık, iş kazası, ölüm, yaşlılık, analık, işsizlik. Bu risklere karşı öngörülen güvenlik sisteminin üç temel özelliği vardır:
• Nüfusun genelini kapsamaktadır.
• Tek bir primle tüm riskler için telafi önerilmektedir.
• Merkezi bir sistemdir.
Diğer bir ifade ile önerilen program karşılıklılık ve evrensellik ilkesinin bir karışımıdır. Hizmetten yararlanmak isteyen kişi bir prim ödemektedir. Diğer bir ifade ile hizmet bir prim karşılığı sunulmaktadır.

Doğru cevap E'dir.

Aile politikaları, ailenin bütün işlevlerinin geliştirilmesini ve yönlendirilmesini amaçlayan politikalardır. Örneğin, ailenin kuruluşu, sonlandırılışı, yaşlılar, çocuklar, eşler konusundaki işlevlerinin yönlendirilmesi hedeflenebilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Aile politikaları, ailenin bütün işlevlerinin geliştirilmesini ve yönlendirilmesini amaçlayan politikalardır. Örneğin, ailenin kuruluşu, sonlandırılışı, yaşlılar, çocuklar, eşler konusundaki işlevlerinin yönlendirilmesi hedeflenebilmektedir. Bu nedenle aile politikalarını, ailenin faaliyet alanlarına göre aşağıdaki gibi sınıflandırmak mümkündür: 

-Ailenin kuruluşu, sonlandırılışı ve işlevlerinin yasal düzenlemelerini içeren politikalar
-Ailenin gelirini destekleyen politikalar
-Ailenin işlevlerini kolaylaştırmaya yönelik hizmet politikaları.

Doğru cevap D'dir.

Aile politikaları pek çok ülkede, legal bir birliktelik ve/veya çocuk odaklıdır. Diğer bir ifade ile devletin desteklemek için kullandığı kaynaklar, yasal bir birliktelik ya da bir çocuk ile ulaşılabilir hale gelmektedir. Bu nedenle de aile politikası araçlarının çoğu ailenin devamlılığını sağlayacak ya da çocukların geleceklerini garanti altına alacak biçimde şekillenmektedir. Doğru cevap A'dır.

Aileyi korumak için kullanılan araçlar şu başlıklar altında toplanabilir: Nakdi yardımlar, çocuk bakımı dâhil sağlanan ayni hizmetler, vergi indirimleri. Doğru cevap C'dir.

Ayni yardımlar; hizmetin ücretsiz, genellikle bir kamu kurumu aracılığı ile sunulmasını içermektedir. Çalışan kadınlar için ebeveyn izin düzenlemeleri, aile politikalarındaki ayni yardımlar içerisine girmektedir. Doğru cevap A'dır.

Özel sigorta ödemeleri için vergi indirimleri, aileyle ilgili yardımlar içerisinde yer almaktadır. Doğru cevap B'dir.

Sosyal devlet, toplumdaki tüm bireylerin yaşamlarını, uyguladığı politikalarla iyileştirmeyi hedefleyen devlettir.

Pek çok ülkenin konut tahsis ederken düşük gelirli ailelere ulaşmayı görev olarak kabul ettiği görülebilmektedir. Farklı ülkelerin farklı gelir tavanı uygulamaları ya da ortalama gelir testleri olmakla birlikte gelir, değerlendirme için kolay bir değişken olarak seçilmektedir. Gelirin yanı sıra kullanılan seçenek “öncelik kriterleri”, her ülkenin kendi ihtiyaçları ile şekillenmektedir. Yaşlı olmak, çalışan anne olmak, göçmen olmak, Afrika kökenli olmak veya göçmen olmak, öğrenci olmak, özürlü çocuğa sahip olmak veya bakıma muhtaç aile büyüklerine bakıyor olmak gibi değişkenler konut tahsisi için kullanılmaktadır.

Politika kavramı, insanların değiştirilebileceği ya da değişimin yönlendirilebileceği düşüncesine dayanır. Örneğin “hava durumu” hakkında politika mümkün değildir çünkü insanlar hava durumunu değiştirme gücüne sahip değildirler. Fakat “konut”, “sağlık düzeyi”, “evlilik birliği dışında doğan çocuklar”, “kadınların çalışma hayatına katılımı”, “çocukların alması gereken eğitim” konularında politikalar üretilmektedir, çünkü istenilen yönde bir değişim yaratmanın ve onu yönlendirmenin mümkün olduğu düşünülmektedir. Toplum veya onun ortak aklını temsil ettiği için onun adına karar alan kamu otoritesi, hukuki veya finansal değişikliklerle çocukların, ailelerin, kadınların davranışlarının arzu edilen bir yönde değiştirilebileceğini düşünmektedir. Bu nedenle, aile politikaları, aileleri belirli eylemlerin hedefi olarak tanımlayan ve aileyi bir hedefe yönelik olarak değiştirebileceğini düşünen politikalardır

Aile politikaları pek çok ülkede, legal bir birliktelik ve/veya çocuk odaklıdır. Diğer bir ifade ile devletin desteklemek için kullandığı kaynaklar, yasal bir birliktelik ya da bir çocuk ile ulaşılabilir hale gelmektedir. Bu nedenle de aile politikası araçlarının çoğu ailenin devamlılığını sağlayacak ya da çocukların geleceklerini garanti altına alacak biçimde şekillenmektedir. Aileyi korumak için kullanılan araçlar üç başlık altında toplanabilir: Nakdi yardımlar, çocuk bakımı dâhil sağlanan ayni hizmetler, vergi indirimleri.

Çalışan kadınlar için ebeveyn izin Düzenlemeleri 

İşi Olmayan Ebeveynler için yardım ve genç Çocukları için bakım

Anaokulu çağı için günlük bakım

Okula giden çocuklar için çocuk bakımı

Sosyal politikalar ve aile politikaları, kamu eliyle “beş devasa toplumsal kötülük”le yani “cehalet, hastalık, tembellik, sefalet, yoksulluk”la mücadele edilmesidir. Politika kavramı, insan davranışlarının değiştirilebileceği ya da değişimin yönlendirilebileceği düşüncesine dayanır. Bu nedenle “eğitim”, “sağlık düzeyi”, “çalışma koşulları”, “konut”, “evlilik birliği dışında doğan çocuklar”, “kadınların çalışma hayatına katılımı”, “çocukların alması gereken eğitim” konularında politikalar üretilmektedir, çünkü istenilen yönde bir değişim yaratmanın ve böylece toplumun yönlendirilmesinin mümkün olduğu düşünülmektedir.

Kamu hizmeti olarak tanımlanan alanlar için, gönüllü veya kâr amacı güden kurumlarla yapılan anlaşmalarla hizmetin satın alınması bir başka hizmet sağlama yöntemidir.

Bu beş yolun hepsinde, dolaylı veya dolaysız olarak, kamu otoritesi yönlendirici olarak rol oynamaktadır.

Bir bütün olarak yardımlar kamu tarafından yönetilmekte veya sübvanse edilmektedir. Fakat artık büyük oranda kamu tarafından üretilmemektedir. Politikanın adının “sosyal”liğini koruması, hukuki veya mali araçlar aracılığı ile kamu müdahalesinin yapılıyor oluşunun devam etmesinden kaynaklanmaktadır.

Çocuk bakımı üzerinde bu değişimi örneklemek mümkündür: Hizmet başlangıçta kamu günlük bakım evleri aracılığı ile sunulmuştur. Günümüzde ise üretim genellikle özel sektör eliyle yapılmaktadır. Fakat finansmanı gene ortak havuz aracılığı ile yapılmaktadır. Örneğin devlet a) gündüz bakım evinin ücretinin bir kısmını ebeveynlere geri ödüyor olabilir; b) yerel gündüz bakım evleri (kreşler) ile kamu ajansıarasında yapılan sözleşmelerle hizmeti satın alıyor olabilir; c) ebeveynlere istedikleri yerden satın almaları için (arkadaşlarından, komşularından, aile üyelerinden, özel merkezlerden vb) kuponlar verebilir; d) işverene çocuk bakım hizmeti karşılığında vergi muafiyeti ve/veya çocuk bakımı vergi kredileri sağlıyor olabilir; e) bünyesinde çocuk bakım tesisini de barındıran bir kompleksin yapımı için bir yerel çocuk fonu kurarak buraya kaynak aktarılmasını sağlıyor olabilir. Diğer bir ifade ile hizmetin kendisi devam ederken, sunumu ve finansmanı çok çeşitli şekillere girmektedir.

Aileye en çok kaynak aktaran ülkelerden İngiltere'nin, Lüksemburg'un desteklerde daha çok nakdi yardımları, Danimarka'nın, İsveç'in, Norveç'in ise ayni yardımları tercih ettiği görülmektedir. Her ülkenin kendi kültürüne göre bir tercih yaptığı söylenebilir. Bununla birlikte ABD, Kore, Meksika, Şili ve Türkiye'de aile desteklerinin diğerlerinden daha az olduğu da gözlenebilmektedir.

Ailenin gelirinin desteklenmesi için, vergiler üzerinden de politikalar üretebilir. Örneğin, farklıülkelerde belirli büyüklükte aileler için vergi indirimleri, aile ve çocuk yardımları gibi uygulamalar görülmektedir. Ailenin barınma ihtiyacının çözümlenme yöntemleri, çocuk bakım ve eğitim hizmetleri, yaşlı bakım hizmetleri gibi, temelde ailenin kendi başına yaptığı düzenlemeler, maliyetlerin azaltılması ya da karşılanması ya da parasız sunulması ile ailenin reel geliri artırılarak kamu destek ve hizmet sunum alanı yani politika alanı haline gelmektedir.

Avusturya ve Almanya’da, ebeveynler izinlerini birleştirebilirler, çocuk 2-4 yaşına gelinceye kadar, part –time çalışmaları karşılığında gelir telafisi alabilmektedirler

Sosyal devlet geleneği, 1840’ larda, Alman Şansölyesi Otto Von Bismarck’ın (1815–1898) yönetiminde Almanya’da başlamıştır. Doğru cevap C' dir.

Sosyal politikanın ilgi alanları sağlık, sosyal güvenlik, eğitim, istihdam hizmetleri, konut yönetimini içeren sosyal hizmetlerin yönetilmesi ile başlamış sonra, suç, sakatlık, işsizlik, ruh sağlığı, öğrenme güçlüğü, yaşlılık gibi sosyal problem alanlarına, daha sonra ırk, cinsiyet ve yoksulluktan kaynaklanan dezavantaj alanlarına yayılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

2. Dünya Savaşı sürerken Beveridge tarafından hazırlanan raporda sosyal sigortalar ve ilgili hizmetler  konusundaki raporda bireylerin düzenli gelirlerini tehdit eden her şey risk olarak görülenler bunlardır: Hastalık, iş kazası, ölüm, yaşlılık, analık, işsizlik. Doğru cevap D' dir.