AİLE EKONOMİSİ

Gelir

Türkiye’nin 2011 yılı bütçe gelirlerinin dökümü incelendiğinde dolaysız vergiler toplamının ₺82.1 Milyar ve dolaylı vergiler toplamının ₺171.7 Milyar olduğu görülmektedir. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

2

Bu hakları dünyada ilk kez en iyi ifade eden kişi eski ABD başkanlarından John F. Kennedy olmuştur. Kennedy 1962 Mart’ında kongreye gönderdiği mesajda bu konu üzerinde durmuştur. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.

Modern ekonomistler, 1950li yıllara kadar aile davranışını analizlerinde ihmal etmişlerdir.
Ancak 1950lerden bu yana insana yatırım ve aile davranışının anlaşılması iktisatçıların
ilgisini çeken araştırma konuları arasına girmiştir. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Samuelson

İş yaşamındaki artan kadın sayısı

37’si

%20

11

Ülke içinde gelir dağılımının adil olup olmadığını ölçmek için iktisatçılar çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir. Bunlar arasında en yaygın olarak kullanılanları kişisel gelir dağılımından yola çıkarak sonuca ulaşılmasını sağlayan Lorenz eğrisi ve buna dayanılarak oluşturulan Gini katsayısıdır. Gini katsayısı sıfıra ne kadar yakınsa gelir dağılımı o kadar adil, bire ne kadar yakınsa gelir dağılımı o kadar bozuk demektir. Gelir dağılımı düzgün ülkelerde bu oran 0.30 dolaylarında hesaplanmaktadır. 2010 yılı için yapılan çalışmalar Türkiye'de bu katsayının 0.40 olduğunu göstermiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kumanda ekonomilerinde kararların verilmesinde devlet ön planda yer almaktadır. Kararların alınmasında piyasa fiyatlarına öncelik verilmesi ve devlet müdahalesinin bulunmaması serbest piyasa ekonomisi olarak ifade edilmektedir ve bireyin kendi çıkarı peşinde koşmasının görünmez bir el yardımı ile kaynakların etkin dağılımını sağlayacağı savunulmaktadır. Serbest piyasa bireylerin, herhangi bir devlet müdahalesi olmaksızın kendi çıkarlarını takip etmelerine izin vermektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

İlk yaklaşım, 1950'lerden 1980'lere kadar üstünlüğünü korumuş olan ortak tercih yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda karar alıcı birim tek başına ailedir. Ailenin tek bir bütçe kısıtı ve tüm aile fertlerine ait tek bir fayda fonksiyonu varsayılmaktadır.1980lerin başında Manser-Brown ve Mc Elroy-Horney tarafından gerçekleştirilen bilimsel çalışmaların öncülük ettiği ikinci yaklaşım ise aile talebini pazarlık oyununun sonucu olarak modelleştiren yaklaşımdır. Çocuklar karar alıcı birimlere dâhil edilmemekle birlikte kendilerini seven ve onlara karşı sorumluluklarının farkında olan ana-babaları aracılığı ile seçilen malların tüketicileri olarak modelde yer almaktadırlar.  Doğru cevap C seçeneğidir

Kapitalizm öncesi kendi kendine yeten ev ekonomilerinin her türlü ihtiyacını evinde üreten geleneksel ailesi, kentleşme, modernleşme ve sanayileşme sonucunda daha farklı bir yapı olan çekirdek aileye dönüşmüştür. Bu dönüşüm ailenin üretici rolünün azalması anlamına da gelmektedir. Uzmanlaşma ve meslekler doğmuş, üretim, ev dışında ofislerde yapılır hale gelmiştir. Aileye özgü pek çok mal ve hizmetin üretimi piyasalar ya da devlet tarafından ikame edilir olmuştur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Tüketicinin cayma hakkı, taksitli satışlarda 7, diğer türlerde ise 14 gündür. Doğru cevap E seçeneğidir.

Aile davranışı ile ilgili ortak tercih modellerinin iki teorik düşünce kaynağı bulunmaktadır: Samuelson’un (1956) ittifak (consensus) modeli ve Becker’in (1974, 1981) özgeci (başkalarını düşünen kimse) modeli. Doğru cevap A seçeneğidir.

Nash pazarlık çözümünde, kocanın ya da karısının ulaşabileceği fayda tehdit noktasındaki durumlarına bağlıdır. Tehdit noktasında diğerine göre daha yüksek faydaya sahip olan eş, Nash pazarlık çözümünde de daha yüksek faydaya sahiptir. Nash pazarlık modelleri, aile taleplerinin sadece mal fiyatlarına ve ailenin toplam gelir düzeyine bağlı olmadığını aynı zamanda boşanma ya da işbirliği içinde olmama halini ifade eden tehdit noktasının koordinatlarına da bağlı olduğunu ima etmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Piyasa işlerine ve piyasa dışı işlere aynı şekilde uygulanmayan çok sayıda ve büyüklükte kamu politikalarının ve programlarının uygulamaya konmasında artış yaşanmaktadır. Bu tür programlar piyasa işi ve piyasa dışı iş ve piyasa üretimi ve piyasa dışı üretim arasına vergi ya da ayrıcalıklar koymaktadırlar. Bu durum hane halkı kararlarını etkilemekte ve üretim ve tüketimde verimsizliklere yol açabilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Aile ekonomisi teorisinin geliştirildiği ilk yıllarda (1950ler), evlilik ve doğurganlık ile ilgili bilimsel çalışmalar sosyal hakikat ile uyumlu ve geniş ölçüde kabul gören sosyal normları yansıtan modeller üzerine kuruludur. Erkeklerin okul bitirmesi, meslek ve iş sahibi olması evlenmesi ve çocuk sahibi olması beklenmektedir. Eğitim ve meslek sahibi olma kadınlar için daha önemsizdir ve kadınlar için temel adımlar, evlilik, çocuk doğurma ve çocuk yetiştirme olarak sıralanmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yüksek okul mezunları evliliği ve çocuk doğurmayı ertelemektedirler, yüksek okul mezunu kadınlar bebek sahibi olsalar bile emek gücünden ayrılmamaktadırlar. Yüksek okul mezunlarının çocukları yasal evlilik kurumu içinde doğmakta ve nispi olarak bu grubun evlilikleri istikrarını korumaktadır. Diğer yandan düşük eğitim seviyesine sahip olanlar arasında yüksek boşanma oranları ve evlilik dışı doğum yaygındır ve çocukların üçte biri tek ebeveynli ailelerde yaşamaktadır. Gelir ve eğitim dağılımının alt kademelerinde yer alan kadınlar arasında evlilik dışı hamilelik ve çok eşlilik yoğundur. Evlilikler nispi olarak erken başlamakta ve sıklıkla boşanma ile sonuçlanmaktadır; diğer bir deyişle istikrarsızdır. Doğru cevap E seçeneğidir.