AİLE EKONOMİSİ

Coğrafi konumlarına göre biçimlenen aile: Kent ailesi, kasaba ailesi, göçebe ailesi ve gecekondu ailesi olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Çekirdek aile ve geleneksel geniş aile üzerinde durarak ailenin sosyo- ekonomik işlevleri ve bunların zaman içindeki değişimi izlenebilmektedir. Doğru cevap A’dır.

Ailenin, üyelerinin kendi bireysel özgürlüklerini yaratmalarına ve yaşamalarına engel olabileceğini düşünen kişi Cooper’dır. Doğru cevap C’dir.

Çekirdek ailenin işlevleri geleneksel aileye göre daralmıştır. Sosyolog Parsons’un deyimiyle çekirdek aile uzmanlaşmış ailedir. Çocuk yapma ve psikolojik doyum çekirdek ailenin iki önemli işlevidir. Geleneksel aileye özgü diğer işlevleri ya tamamen ortadan kalkmış ya da etkisi azalmıştır. Doğru cevap D’dir

Kentsel dönüşüm, öncelikle kırsal alanlarda yaşayanlardan oluşan bir toplumdan, kentlerde yaşayanların çoğunluğu oluşturduğu bir topluma dönüşmek anlamına gelmektedir. Kent, ulusal istatistik kurumlarının kent olarak tanımladığı yerel yerleşim birimleridir. Doğru cevap B’dir.

Angola; Ermenistan; Azerbaycan; Bolivya; Çad; Kolombiya; Gürcistan; Guatemala; Haiti; Madagaskar; Mozambik; Nijerya; Sierra Leone ve Zambiya bu gruba dâhil olan ülkelerdendir. İngiltere grup içerisinde yer almamaktadır. Doğru cevap A’dır.

Okullaşma oranlarının düşük olduğu ülkelerde, pek çok kız çocuğu kendilerine yetecek ölçüde okuma becerisi kazanamadan okuldan uzaklaşmak zorunda kalmaktadır. Bu durumun nedenleri finansman yetersizliği, erken evlilik ve hamilelik, hane içi iş yükü ve sorumluluklar ve yetersiz performans olarak sıralanabilir. Doğru cevap E'dir.

Güvenliğin özelleştirilmesi ise şiddeti besleyen ve insan haklarına aykırı bir durumdur. Gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde şiddetin boyutları daha da yüksektir. 15-24 yaş arası gençler şiddetin hem mağduru hem de yaratıcısı olarak görülmektrdir. Doğru cevap B'dir.

21. yüzyıl başında ataerkil aile yapısı tehdit altındadır. Bu durum kadınların bilinçlerinin ve uğraş alanlarının dönüşümü ile yakından ilgilidir. Bu dönüşüme yol açan üç eğilim enformasyonel ve küresel bir toplumun yükselişi, insan türünün çoğalması ile ilgili teknolojik değişiklikler ve kadın mücadelelerinin, çok yönlü feminist hareketin isyanı olarak görülmektedir. Doğru cevap C'dir.

Manuel Castells, dönüşümün en önemli dinamiğinin ataerkil ailenin bozulması olduğunu ileri sürmektedir. Ataerkilliğe başkaldırının, ataerkilliği savunmaya yönelik radikal hareketleri tetikleyen en önemli nedenlerden biri olduğunu düşünmektedir. Doğru cevap D'dir.

Geniş ailenin işlevlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

Sosyal yapılanma bunlardan biri değildir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Aile bireyleri evlerinin dışında çalışmakta ve para kazanmaktadırlar. Kamu kurumları yaşlı ve hasta kişilere bakmak, gençleri eğitmek, dinlenme ve eğlenme olanaklarını sağlamak gibi daha önceleri ailenin yürüttüğü işlevleri üstlenmiştir. 

Doğru cevap A seçeneğidir.

Sanayi devrimi ve onu izleyen kentleşme, aile yapısına birçok değişiklik getirmiş ve hâlâ da getirmektedir. Sanayileşme ve kentleşme feodal mülklerin parçalanmasına yol açmıştır.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Kentsel altyapının sağlanması, enerji, su, ulaşım, atık sistemlerinin kurulması, ticaret, üretim ve istihdam olanaklarının arttırılması gibi problemlere acilen cevap verilmesi gerekmektedir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Okullaşma oranlarının düşük olduğu ülkelerde, ne yazık ki pek çok kız çocuğu kendilerine yetecek ölçüde okuma becerisi kazanamadan okuldan uzaklaşmak zorunda kalmaktadır. Bu durumun nedenleri aşağıda sıralanmaktadır. • Finansman yetersizliği • Erken evlilik ve hamilelik • Hane içi iş yükü ve sorumluluklar • Yetersiz performans

Doğru cevap E seçeneğidir.

Artan kentleşme ve modernleşme süreci birtakım sosyal sorunları da bünyesinde taşımaktadır. Gelenek ve göreneklerden kaynaklanan baskının azalması, modern yaşama adaptasyon güçlüklerinin çekilmesi, kişileri kimlik bunalımına sürüklerken marjinalleşme riski ile karşı karşıya bırakmıştır. Laik yaşamın benimsenmesi beklenirken tam tersi gelişmeler yaşanmış dini açıdan radikal eğilimlere kapılma olasılığı yükselmiştir. Hızlı kentleşme ve küreselleşme süreci ile paralel giden bir eğilim ise artan şiddet ve güvensizlik ortamıdır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Güvenliğin özelleştirilmesi ise şiddeti besleyen ve insan haklarına aykırı bir durumdur. Gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde şiddetin boyutları daha da yüksektir. 15-24 yaş arası gençler şiddetin hem mağduru hem de yaratıcısıdırlar. Kentsel şiddetin çözümü uzun dönemli bir bakış açısını gerektirmektedir. Gençlere yatırım yapmak, topluma adapte olmalarına yardımcı olmak, bir insan hakkı ve adalet meselesidir. Ayrıca potansiyel ekonomik fayda artışının ve kent güvenliğindeki artışın da anahtarıdır. İnternet aracılığı ile gençleri kendileri ile ilgili kararlara katmak, gençlere yönelik eğitim hizmetleri vermek bu konuda izlenebilecek akılcı bir politika olabilir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Geçmişte kamu sektörünün en zayıf halkası durumunda olan yerel yönetimlerin gücünü ve sorumluluğunu arttıran gelişmeler yaşanmaktadır: • Öncelikle, küresel ekonomik ilişkiler, yerel otoritelerin kendi şehirlerini yatırımlar için cazip kılarak, yabancı yatırımları çekme gücünü arttıran gelişmelere sahne olmaktadır. • İkinci olarak pek çok gelişmekte olan ülkede ulusal yönetimler, gelir toplama yetkilerinin ve güçlerinin bir kısmını yerel yönetimlere devretmektedirler. Bu durum, yerel yönetimlere sosyal ve ekonomik kalkınmada daha aktif rol alma şansı vermektedir. • Üçüncü gelişme, demokratikleşme ve siyasal çoğulculuk hareketlerinin etkisi ile ön plana geçen insan haklarına duyarlılık ve yükselen sivil toplum gücünün etkisi ile pek çok ülkede yerel seviyedeki kurumların ve örgütlerin sorumluluğu paylaşma yeteneklerinin artmasıdır. Demokratikleşme yolunda atılan adımlar, kararlara toplumsal katılımı ve yerel idarelerin hesap verebilirliğini arttırarak, yerel yönetimlere güç katmaktadır. • Son olarak, yerelleşme ve âdemi merkezileşme ile ilgili bu küresel eğilimler önemlidir çünkü kentsel demografik büyümenin yarısı küçük yerleşim yerlerinde yaşanmaktadır. Bu gibi yerlerin arazi kullanımı, altyapı ve hizmetlerin sağlanması ile ilgili kararların alınmasında ve kararlara toplumsal katılımın sağlanmasında esnekliğe sahip olma avantajları vardır. Ancak kaynak ve finansman yetersizliği, teknik bilgiye erişme ve kullanabilme ile ilgili sınırlamalar da dezavantajlar hanesine yazılmaktadır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Çağımızda yaşanan güçlü kadın bilinçlenmesinin ardında yatan nedenleri açıklamakta dört unsurun etkisini ön plana çıkarmaktadır:

Kadınlara açılan eğitim fırsatları nedeni ile emek piyasasında yaşanan dönüşüm.

Biyoloji, farmokoloji ve tıpta, doğum yapma ve insan türünün çoğalması üzerinde denetimin artmasını sağlayan teknolojik dönüşüm.

1960lardaki toplumsal hareketlerin ardından, bu harekete dâhil olmakla birlikte, katıldıkları hareketlerde haksızlığa uğradıklarını düşünen kadınların tepki olarak ataerkil sistemi sorgulamaları ve feminizmi kadın bakışı ile yeniden yorumlamaları. Bu yeni bakış 1960ların sonu ya da 1970lerin başından itibaren etkisini giderek arttırmış ve kitlesel sonuçlara ulaşmıştır.

Küreselleşme kavramı ile ifade edilen zaman ve mekân farkının yok olduğu dünyada düşüncelerin hızla yayılması, gezegenin büyük bölümünde kadın seslerinden oluşan bir üst doku örülmesi ve sonuç olarak kadın kimliğinin yeniden inşası yönündeki kolektif çaba. Doğru cevap E seçeneğidir.

Tablo 2.2’de ise seçilen ileri derecede sanayileşmiş ülkelerde 1970, 1980 ve 1990 yılları arasında her yüz evlilikte yaşanan boşanma oranının seyri takip edilmektedir. Her ülkenin kendine özgü bir değişimi olmakla birlikte biri dışında ülkelerde izlenen genel eğilim yıllar ilerlerken boşanma oranlarında artış şeklindedir

Doğru cevap A seçeneğidir.