AİLE EKONOMİSİ

Malcolm Waters, üç toplumsal alanın küreselleşme ile ilişkisini toplumlar arası değişim ilişkilerine hangi alanın hakîm olduğuna dair bir yaklaşımla kurmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Giddens, küreselleşme sürecini açıklarken insanlar tarafından zaman ve mekânın kontrol altına alınışının önemini vurgulamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Küreselleşme, 1980li yıllardan sonra akademik çalışmalarda çok sık yer alan bir sözcük olarak karşımıza çıkmaktadır.

1858-1917 yılları arasında yaşamış olan Durkheim, toplumların değişim gücünün kaynağı olarak yapısal farklılaşmanın önemini vurgulamıştır.

Siyaset bilimci Burton’un görüşleri de küreselleşme sürecine açıklık kazandırmaktadır (J.Burton, 1972: 28-32). Uluslararası ilişkilerin değişmekte olduğunun ilk işareti Burton tarafından verilmiştir. Burton, uluslararası ilişkiler yerine dünya toplumunun kavranması gerektiğini söylemektedir.

Levy, Parsons’tan farklı olarak bireysel aktörlere modernizasyonu getirmede önemli rol vermektedir. Levy modernleşen tüm toplumlarda güç kaynaklarından yararlanmayı düşünebilen öncü insanların varlığından söz etmektedir. Benzer olarak modern toplumlarla, geleneksel toplumlar ilişkiye girdiğinde, modern toplumlarda var olan refahı kendi ülkelerine getirmek isteyen bir grup insan modernleşme yönünde çaba harcamaktadır. En çok taklit edilen ülke ise en modern ülke olan ABD’dir. Levy’nin görüşleri küreselleşmenin kavramsallaştırılmasında etkili olmuştur. Levy’e göre toplumları birleştiren temel olgu modernizasyondur.

Dünya, insanların birbirleri ile yoğun iletişimi nedeniyle, herkesin birbirinden haberdar olabileceği bir köy ortamına dönüşmektedir. Tıpkı kabile toplumunun üyeleri gibi küresel köyün üyeleri de birbirlerinden haberdardırlar ve birbirlerine bağımlıdırlar. Aradaki tek fark küresel köyün mekânsal olarak tüm dünyayı kaplamasıdır. Elektrik akımı zaman ve mekândan kaynaklanan farklılıkları ortadan kaldırmaktadır. Bilgiler dünyanın dört bir yanına dağılmakta ve küresel ölçekte bir diyalog yaşanmaktadır.

Robertson’a göre küreselleşmenin mantığının ortaya çıkışı 18.yüzyılın ortasında, kültürel olarak homojen ulus devletlerin doğuşu ile ilgilidir.

Giddens, modernizmin en önemli dinamiklerinden biri olarak riskin yeniden dağıtılmasını ileri sürmektedir. Parasal sembollere ve uzmanlara duyulan güven nedeni ile artık insanlar kendi ülkeleri dışındaki alanlara yatırım yapmakta ve bireysel ya da bölgesel olarak kontrolleri dışında olan alanlarda da riski göze almaktadırlar.

Günümüzün risklerinin sahip olduğu özellikler aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

edilememektedir.

Kültürel ilişkiler insanlıkla ilgili temel ilkelerin saptanmasında yol göstericidir. Uluslararası ilişkilerin ortaya çıkışı ve yaygınlaşması kültürel değişimi arttırmıştır.

Küreselleşme modernizasyon ile çağdaştır. 16. yüzyıldan beri ilerlemektedir. Geçirdiği aşamalar ekonomik organizasyon, uluslararası ilişkiler ve doğmakta olan küresel kültür ve küresel bilinç olarak sıralanabilmektedir. Küreselleşme süreci zaman içinde hızlanarak gelişmektedir. Günümüzde gelişme hızı doruğa ulaşmış durumdadır.

Günümüze kadar insanlığın yaşam koşullarını etkileyen üç büyük devrim yaşanmıştır:

• Tarım Devrimi • Sanayi Devrimi • Bilişim İletişim Devrimi

Tarım Devrimi, Sanayi Devrimi ve Bilişim İletişim Devrimi

Küreselleşme ne zaman başlamıştır?, sorusuna Üç farklı yaklaşımla cevap verilmektedir ?

Rosenau, son kitabında uluslar arası ilişkilerde gözle görülen değişimin varlığını vurgulamakta ve küreselleşme olgusuna açıklık kazandırmaktadır. Değişimin beş kaynağını aşağıdaki gibi sıralamaktadır (J. Rosenau, 1990: 12-13):

1-İnsanların, ideolojilerin, kaynakların, yeniliklerin dünyanın dört bir yanına hızla yayılmasını sağlayan, küresel uzaklıkları yok eden mikro elektronik teknolojilerin gelişimini zorlayan sanayi ötesi sürecin yaşanmakta oluşu.

2-Ulus devlet hükümetlerinin tek başına çözemeyeceği dünya problemlerinin ortaya çıkışı.

3-Hükümetlerin ulusal sınırlar içinde ortaya çıkan problemleri çözme yeteneğinin azalmakta oluşu.

4-Ulusal toplumlar içinde güçlü ortaklıkların ortaya çıkmakta oluşu.

5-Eğitim, uzmanlık ve yetki kazanımlarında üst düzeylere yükselmiş vatandaşlar arasında devlet otoritesine daha az bağımlı olma isteğinin uyanmakta oluşu. Tüm bunlar arasında, insan hayatı üzerinde en büyük dönüştürücü etkinin teknolojik gelişmelerden kaynaklandığını ileri sürmektedir.

Parsons’un söz ettiği özelliklerden öğrencisi Levy’de söz etmektedir. Levy, modern bir toplumun sahip olması gereken yapısal özellikleri aşağıdaki gibi sıralamaktadır (M. Levy, 1966: 11):

1- Toplum bireyleri icra ettikleri faaliyetlerde uzmandır ve toplumsal roller uzmanlık alanları ile belirlenir.

2- Toplum bireylerinin kendilerine yeterlilik düzeyleri düşüktür.

3- Değer yargıları evrenseldir, bireyin kim olduğundan çok ne yaptığı önemlidir.

4- Uzmanlaşmış çok sayıda farklı faaliyetin kontrolü ve koordinasyonu için merkezi karar alma süreci giderek gelişmektedir.

5- İnsan ilişkilerinde evrensellik, rasyonellik önem kazanmaktadır.

6- Uzmanlaşmış birimler arasındaki değişim, para gibi genel kabul gören bir aracı yardımı ile pazarlarda gerçekleşmektedir.

7- Uzmanlaşmış faaliyetlerin kontrolü yaygın bir bürokrasi olmadan mümkün değildir.

8- Eş seçiminde sosyal kısıtlamalar ortadan kalkmaktadır.

Levy, Parsons’tan farklı olarak bireysel aktörlere modernizasyonu getirmede önemli rol vermektedir. Levy modernleşen tüm toplumlarda güç kaynaklarından yararlanmayı düşünebilen öncü insanların varlığından söz etmektedir.

Pittsburgh üniversitesinden Roland Robertson, küresel bilincin artmakta olduğunu iddia etmektedir. Küreselleşmenin bireysel ve ulusal referans noktalarını genel ve uluslar üstü düzeye çıkardığından söz etmektedir. Özellikle aşağıda sıralanan dört eleman arasındaki bağları küresel boyutta kurmaya çalışmaktadır (Robertson, 1992: 25-31):

Bireyin kendisi (1)

Ulusal toplum (2)

Uluslararası toplumsal sistem (3)

Genel olarak insanlık (4)

Robertson sürecin kaynağının ve odak noktasının Avrupa uygarlığı olduğunu ileri sürmektedir. Robertson küreselleşmenin kat ettiği yolu beş aşamaya ayırmaktadır (Robertson: 58-60)

İnsanlık, üretme ve tüketme potansiyelini etkileyen üç büyük devrim yaşamıştır.

1- Tarım Devrimi

2- Sanayi Devrimi

3- İletişim Bilişim Devrimi

Her üç devrim de kıt kaynakları çoğaltma çabasında yeni olanaklar sunmuştur.