AİLE EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 23

Toplumların, ekonomik, politik ve kültürel değişim ilişkileri içinde mekâna bağımlılığın en yüksek olduğu alan ekonomik değişimdir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Mc Luhan, haberleşme aracı olan elektronik medyanın kolektif kabile kültürünü küresel ölçekte yeniden dirilttiğini söylemektedir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Küreselleşme teorisine en etkili katkı bir grup emek piyasası teorisyeninden gelmiştir. Kerr, Dunlop, Harbison ve Myers (1973), toplumlar arası benzeşme tezini ileri sürmüşlerdir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Alman sosyolog Ulrich Beck için küreselleşmenin itici gücü modernizasyondur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Levy, modern bir toplumun sahip olması gereken yapısal özelliklerini şu şekilde sıralamaktadır: Toplum bireyleri icra ettikleri faaliyetlerde uzmandır ve toplumsal roller uzmanlık alanları ile belirlenir; Toplum bireylerinin kendilerine yeterlilik düzeyleri düşüktür; Değer yargıları evrenseldir, bireyin kim olduğundan çok ne yaptığı önemlidir; Uzmanlaşmış çok sayıda farklı faaliyetin kontrolü ve koordinasyonu için merkezi karar alma süreci giderek gelişmektedir; İnsan ilişkilerinde evrensellik, rasyonellik önem kazanmaktadır; Uzmanlaşmış birimler arasındaki değişim, para gibi genel kabul gören bir aracı yardımı ile pazarlarda gerçekleşmektedir; Uzmanlaşmış faaliyetlerin kontrolü yaygın bir bürokrasi olmadan mümkün değildir; Eş seçiminde sosyal kısıtlamalar ortadan kalkmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Malcolm Waters, üç toplumsal alanın küreselleşme ile ilişkisini toplumlar arası değişim ilişkilerine hangi alanın hakim olduğuna dair bir yaklaşımla kurmaktadır. Bu üç alandan biri olan kültürel değişimin ilkeleri şu şekildedir: Ülkelerin sözlü iletişim, yazılı iletişim, icraat, öğretmek, hitap etmek, ayinler düzenlemek, merasimler yapmak, sergiler açmak, tören, propaganda, reklâm, gösteri, tatbikat, veri toplama ve transfer etme gibi yollara başvurmak yolu ile gerçekleştirdikleri ilişkilerdir. Doğru cevap E şıkkıdır.

1960lı yıllardan başlayarak insanlığın dönüşüm sürecinin hızına hız katan Bilişim İletişim Devrimi’nin dünya’ya yayılması elli altmış yıl gibi çok daha kısa bir zaman diliminde gerçekleşmiştir. Doğru cevap B'dir.

18. yüzyılın ikinci yarısında başlayan Sanayi Devrimi’nin doğduğu Avrupa kıtasından diğerlerine sıçraması 400 yıl gibi daha kısa bir zaman diliminde gerçekleşmiştir. Doğru cevap E'dir.

Marks’a göre burjuvanın ekonomik faaliyetlerinin tüm dünyaya yayılmasının, ekonomik olduğu kadar kültürel etkileri de vardır. Sadece üretime değil tüketime de kültürel bir karakter vermektedir. Doğru cevap D'dir.

Lash ve Urry'nin küresel düzen hakkındaki açıklamaları şu şekildedir; Uluslar üstü uygulamaların gelişmesi; Uluslar üstü uygulamaların kaynaklandığı küresel şehirlerin doğması; Devletlerin politika araçlarının etkinliğinin azalması; Devletler arası bağların artışı; Küresel bürokrasilerin gelişimi; Yeni uzaysal etnik politik birimlerin oluşumu; Devletlerin egemenlik gücünün azalmasıdır. Riskin kaynağı sanayileşmedir görüşü bu teorisyenlere ait değildir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Vatandaşlık ve pasaport kullanımının yaygınlaşması, küreselleşmenin beş aşamasından ikincisi olan Başlangıç Döneminde gerçekleşmektedir. Doğru cevap E'dir.

Küreselleşmenin üçüncü aşaması olan Kalkış Aşaması, 1875-1925 yılları arasına denk gelmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Riskin kaynağı sanayileşmedir. Sınai üretim sırasında çevreye yayılan radyoaktif sızıntılar, toksinler duyularla idrak edilememektedir. Risk kıtlıktan değil aşırı üretimden doğmaktadır. Sanayileşme küresel ölçekte yayıldıkça yol açtığı riskler de katlanarak artmaktadır. Riskler hem politik hem de bilimsel olarak karşılıklıdır. Riskler kendi kaynakları ile sınırlı değildir. Nükleer kazalar ve asit yağmurları zaman ve mekân sınırı tanımamaktadır. Yüksek riskli sanayilerin küreselleşmesi riskin ve sonuçlarının bilimsel olarak hesaplanmasını imkânsız hale getirmektedir. Doğru cevap B'dir.

Malcolm Waters, üç toplumsal alanın küreselleşme ile ilişkisini toplumlar arası değişim ilişkilerine hangi alanın hakîm olduğuna dair bir yaklaşımla kurmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Giddens, küreselleşme sürecini açıklarken insanlar tarafından zaman ve mekânın kontrol altına alınışının önemini vurgulamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Küreselleşme, 1980li yıllardan sonra akademik çalışmalarda çok sık yer alan bir sözcük olarak karşımıza çıkmaktadır.

1858-1917 yılları arasında yaşamış olan Durkheim, toplumların değişim gücünün kaynağı olarak yapısal farklılaşmanın önemini vurgulamıştır.

Siyaset bilimci Burton’un görüşleri de küreselleşme sürecine açıklık kazandırmaktadır (J.Burton, 1972: 28-32). Uluslararası ilişkilerin değişmekte olduğunun ilk işareti Burton tarafından verilmiştir. Burton, uluslararası ilişkiler yerine dünya toplumunun kavranması gerektiğini söylemektedir.

Levy, Parsons’tan farklı olarak bireysel aktörlere modernizasyonu getirmede önemli rol vermektedir. Levy modernleşen tüm toplumlarda güç kaynaklarından yararlanmayı düşünebilen öncü insanların varlığından söz etmektedir. Benzer olarak modern toplumlarla, geleneksel toplumlar ilişkiye girdiğinde, modern toplumlarda var olan refahı kendi ülkelerine getirmek isteyen bir grup insan modernleşme yönünde çaba harcamaktadır. En çok taklit edilen ülke ise en modern ülke olan ABD’dir. Levy’nin görüşleri küreselleşmenin kavramsallaştırılmasında etkili olmuştur. Levy’e göre toplumları birleştiren temel olgu modernizasyondur.

Dünya, insanların birbirleri ile yoğun iletişimi nedeniyle, herkesin birbirinden haberdar olabileceği bir köy ortamına dönüşmektedir. Tıpkı kabile toplumunun üyeleri gibi küresel köyün üyeleri de birbirlerinden haberdardırlar ve birbirlerine bağımlıdırlar. Aradaki tek fark küresel köyün mekânsal olarak tüm dünyayı kaplamasıdır. Elektrik akımı zaman ve mekândan kaynaklanan farklılıkları ortadan kaldırmaktadır. Bilgiler dünyanın dört bir yanına dağılmakta ve küresel ölçekte bir diyalog yaşanmaktadır.