AİLE EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 22

Robertson’a göre küreselleşmenin mantığının ortaya çıkışı 18.yüzyılın ortasında, kültürel olarak homojen ulus devletlerin doğuşu ile ilgilidir.

Giddens, modernizmin en önemli dinamiklerinden biri olarak riskin yeniden dağıtılmasını ileri sürmektedir. Parasal sembollere ve uzmanlara duyulan güven nedeni ile artık insanlar kendi ülkeleri dışındaki alanlara yatırım yapmakta ve bireysel ya da bölgesel olarak kontrolleri dışında olan alanlarda da riski göze almaktadırlar.

Günümüzün risklerinin sahip olduğu özellikler aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

edilememektedir.

Kültürel ilişkiler insanlıkla ilgili temel ilkelerin saptanmasında yol göstericidir. Uluslararası ilişkilerin ortaya çıkışı ve yaygınlaşması kültürel değişimi arttırmıştır.

Küreselleşme modernizasyon ile çağdaştır. 16. yüzyıldan beri ilerlemektedir. Geçirdiği aşamalar ekonomik organizasyon, uluslararası ilişkiler ve doğmakta olan küresel kültür ve küresel bilinç olarak sıralanabilmektedir. Küreselleşme süreci zaman içinde hızlanarak gelişmektedir. Günümüzde gelişme hızı doruğa ulaşmış durumdadır.

Günümüze kadar insanlığın yaşam koşullarını etkileyen üç büyük devrim yaşanmıştır:

• Tarım Devrimi • Sanayi Devrimi • Bilişim İletişim Devrimi

Tarım Devrimi, Sanayi Devrimi ve Bilişim İletişim Devrimi

Küreselleşme ne zaman başlamıştır?, sorusuna Üç farklı yaklaşımla cevap verilmektedir ?

Rosenau, son kitabında uluslar arası ilişkilerde gözle görülen değişimin varlığını vurgulamakta ve küreselleşme olgusuna açıklık kazandırmaktadır. Değişimin beş kaynağını aşağıdaki gibi sıralamaktadır (J. Rosenau, 1990: 12-13):

1-İnsanların, ideolojilerin, kaynakların, yeniliklerin dünyanın dört bir yanına hızla yayılmasını sağlayan, küresel uzaklıkları yok eden mikro elektronik teknolojilerin gelişimini zorlayan sanayi ötesi sürecin yaşanmakta oluşu.

2-Ulus devlet hükümetlerinin tek başına çözemeyeceği dünya problemlerinin ortaya çıkışı.

3-Hükümetlerin ulusal sınırlar içinde ortaya çıkan problemleri çözme yeteneğinin azalmakta oluşu.

4-Ulusal toplumlar içinde güçlü ortaklıkların ortaya çıkmakta oluşu.

5-Eğitim, uzmanlık ve yetki kazanımlarında üst düzeylere yükselmiş vatandaşlar arasında devlet otoritesine daha az bağımlı olma isteğinin uyanmakta oluşu. Tüm bunlar arasında, insan hayatı üzerinde en büyük dönüştürücü etkinin teknolojik gelişmelerden kaynaklandığını ileri sürmektedir.

Parsons’un söz ettiği özelliklerden öğrencisi Levy’de söz etmektedir. Levy, modern bir toplumun sahip olması gereken yapısal özellikleri aşağıdaki gibi sıralamaktadır (M. Levy, 1966: 11):

1- Toplum bireyleri icra ettikleri faaliyetlerde uzmandır ve toplumsal roller uzmanlık alanları ile belirlenir.

2- Toplum bireylerinin kendilerine yeterlilik düzeyleri düşüktür.

3- Değer yargıları evrenseldir, bireyin kim olduğundan çok ne yaptığı önemlidir.

4- Uzmanlaşmış çok sayıda farklı faaliyetin kontrolü ve koordinasyonu için merkezi karar alma süreci giderek gelişmektedir.

5- İnsan ilişkilerinde evrensellik, rasyonellik önem kazanmaktadır.

6- Uzmanlaşmış birimler arasındaki değişim, para gibi genel kabul gören bir aracı yardımı ile pazarlarda gerçekleşmektedir.

7- Uzmanlaşmış faaliyetlerin kontrolü yaygın bir bürokrasi olmadan mümkün değildir.

8- Eş seçiminde sosyal kısıtlamalar ortadan kalkmaktadır.

Levy, Parsons’tan farklı olarak bireysel aktörlere modernizasyonu getirmede önemli rol vermektedir. Levy modernleşen tüm toplumlarda güç kaynaklarından yararlanmayı düşünebilen öncü insanların varlığından söz etmektedir.

Pittsburgh üniversitesinden Roland Robertson, küresel bilincin artmakta olduğunu iddia etmektedir. Küreselleşmenin bireysel ve ulusal referans noktalarını genel ve uluslar üstü düzeye çıkardığından söz etmektedir. Özellikle aşağıda sıralanan dört eleman arasındaki bağları küresel boyutta kurmaya çalışmaktadır (Robertson, 1992: 25-31):

Bireyin kendisi (1)

Ulusal toplum (2)

Uluslararası toplumsal sistem (3)

Genel olarak insanlık (4)

Robertson sürecin kaynağının ve odak noktasının Avrupa uygarlığı olduğunu ileri sürmektedir. Robertson küreselleşmenin kat ettiği yolu beş aşamaya ayırmaktadır (Robertson: 58-60)

İnsanlık, üretme ve tüketme potansiyelini etkileyen üç büyük devrim yaşamıştır.

1- Tarım Devrimi

2- Sanayi Devrimi

3- İletişim Bilişim Devrimi

Her üç devrim de kıt kaynakları çoğaltma çabasında yeni olanaklar sunmuştur.

Pek çok teorik analiz, küreselleşmenin toplumsal hayatın üç farklı alanında izlenebileceğini ortaya koymaktadır. Bunları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: Ekonomi, politika ve kültür

Siyaset bilimci Burton’un görüşleri de küreselleşme sürecine açıklık kazandırmaktadır (J.Burton, 1972: 28-32). Uluslar arası ilişkilerin değişmekte olduğunun ilk işareti Burton tarafından verilmiştir. Burton, uluslar arası ilişkiler yerine dünya toplumunun kavranması gerektiğini söylemektedir. Devlet sınırlarını izinsiz aşan ilişkiler bilgisayar ağları ile gerçekleştirilmektedir. Devletler sayısız bağlardan oluşan bir ağ altında yer almaktadır. Ticaret, dil, din, ırk, ideoloji, stratejik birleşme, iletişim bağları, hukuk, haberleşme gibi nedenlerle kurulan bağlar, ülkeleri saran ağın alt şebekelerinin artışına yol açmaktadır. Yerleşim yerleri arasındaki çeşitli bağlar yoğunlaştıkça mekânsal uzaklığın önemi azalmaktadır. Malcolm Waters, Burton’un görüşlerinden bir küreselleşme teorisine ulaşmanın mümkün olduğunu ileri sürmektedir. Dünya’nın tümünün yerel bölgelerdeki gibi sık ve çeşitli bağlarla birbirine bağlandığı düşünülecek olursa, yerellik ve coğrafi uzaklık önemini kaybedecektir. Dünya gerçekten de her bir köşesine herkesin ulaşabileceği tek bir yer haline gelecek ve ulus devletler yok olacaktır. Ancak siyaset bilimciler için bu sonuç çok radikaldir. Diğerleri gibi Burton’da devletin toplumsal hayatı organize eden temel birim olduğunu ihmal eden bu sonucu kabul etmemektedir. Burton, dünyanın düalistik bir yapıya sahip olduğuna inanmaktadır. Dünyanın entegrasyonu devletlerin alt birimleri arasında gerçekleşmekle birlikte, dünya devletler şeklinde parçalara ayrılmış olarak kalacaktır.

Ailenin bireysel veya toplumsal gelişimi yavaşlattığı söylenemez. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

I, II, III ve IV. şıkların hepsi aile biçimlerinden biridir. Ayrıca kök aile, hane grupları, bileşik aile, coğrafi konumlarına göre biçimlenen aile: Kent ailesi, kasaba ailesi, göçebe ailesi, gecekondu ailesi, köylü ailesi, işçi ailesi, burjuva ailesi, geleceğe yönelik kuramsal aile, sanal aile de aile biçimleri arasında yer almaktadır.

Yukarıda verilen tanım, Geniş Aile'nin "Eğitim İşlevi"ne aittir.

Yukarıda verilen tanım, geniş ailenin işlevlerinden olan ekonomik işlevin tanımıdır.

Ana babaların, çocukların davranışları üzerindeki söz hakkı toplumsal ve coğrafi akışkanlığa ve para kazanma yollarının açılmasına bağlı olarak artmamış, tam tersine azalmıştır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.