AİLE EĞİTİMİ

Aile sistemleri kuramının aileye ilişkin bazı temel varsayımları şunlardır:

• Her aile tek olmakla birlikte içinde sonsuz sayıda kişisel, kültürel ve ideolojik özellikleri barındırabilen bir çeşitliliğe sahiptir.
• Aile, kendini oluşturan unsurlarla etkileşimde bulunmanın yanında sınırlarını koruyan ve değişime farklı biçimlerde tepki veren bir yapıdır.
• Aile, her üyesinin gelişip kendi gereksinimlerini karşılayabileceği işlevleri olan bir yapıdır.
• Aile bütün üyelerini etkileyen değişim süreçlerinden geçer. Ancak her üyenin değişimin getirdiği gerilimden etkilenme düzeyi
farklıdır.

Dışsal ve içsel aile sınırları: Bütün aileyi okul, dini kurumlar, diğer aileler ve dışarıdaki insanlar gibi başka sistemlerden ayıran çizgiler dışsal sınırlardır. Aile sınırları oldukça kapalı bir özellikten açığa doğru kayan bir yapı gösterebilir. Bu sınırlar bazen fiziksel (duvar, çit, alarm sistemi) olabildiği gibi bazen de ailenin kuralları, tavırları, tutumları, iletişim biçimleri bu sınırları oluşturabilir. Örneğin; aileye kimin katılıp katılamayacağı konusunda kurallar vardır.

Aile yaşam döngüsü, ailenin kuruluşundan başlayarak üyelerinin tamamını kaybedinceye kadar geçen zaman içinde belirli evrelerde ailenin yaşadığı gelişim ve değişimi gösteren modeldir.

Evlilik bağı ile ailenin bir araya gelmesi evresinde yeni sistemi yorumlama şeklinde duyusal geçiş süreci yaşanmaktadır.

Ailelerin çocuk dünyaya getirmedeki amaçları ile çocuğa verdikleri değer birbiriyle yakından ilişkilidir. Ailelerin çocuk istemesinin nedeni çocuk sevgisini ve anne baba olma duygusunu tatmak, nesillerini devam ettirmek, kendi ebeveynlerinin torun sevgisini yaşamalarını sağlamak ve onları memnun etmek, yaşlılıkla kendilerine bakıp aynı zamanda ekonomik güvence olsun anlayışı olabilir.

Çekirdek ailenin toplum içindeki en önemli işlevlerinden biri, çocuk yapma ve çocuğun çok küçük yaşta sosyalleşmesini sağlamaktır. İkincisi ise, eşler arasındaki psikolojik uyum ve dengenin kurulmasıdır. Bu olumlu yanlarına rağmen, çekirdek aile kırılgan bir yapıya sahip olup geniş ailede olan dayanışma ve destekten yoksundur.

Gençlik döneminde çocuğa sahip olan ailelerde, çocuğun meslek seçimi, romantik ilişkilere yönelmesi, evden ayrılması gibi konular aile ilişkilerinde rolleri, sorumlulukları değiştiren ve yeniden yapılanmayı gerektiren alanlardır. Ebeveynlerinde kendi iş, aile ve toplumdaki rollerini gözden geçirmesi, yeni olanakların belirlenmesi değişikliklere uyumu kolaylaştıracaktır.

Fonksiyonel bir birim olarak ailenin güçlenmesi ve üyelerin uyumunu desteklemek için dört temel aile görevi bulunmaktadır: Ölüm ve kayıp hakkında ortak bir açıklamada bulunmak; Kayıpla ilgili deneyimleri paylaşmak; Aile sisteminin yeniden düzenlenmesi ve Yaşam uğraşları ve diğer ilişkilere yönelmedir.

Yas sürecini yaşayan kişilerde farklılıklar olmakla birlikte belli evreler içinde yaşanan tepkiler ve duygu durumları şunlardır: Yadsıma, öfke, pazarlık, depresyon, kabullenme.

Çocuk destek merkezleri, suça sürüklenme, suç mağduru, sokakta yaşama, gebelik, madde bağımlılığı gibi alanlarda (11-14/15 18) yaş gruplarında çocuklara hizmet vermektedir. Bu merkezlerde çocukların temel gereksinimlerini karşılamak, fiziksel, duygusal, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını belirleyerek gerekli müdahaleleri gerçekleştirmek, aile ve yakın çevrelerine dönmelerini veya diğer sosyal hizmet modellerine hazır hale gelmelerini sağlamak üzere hizmet vermektedir.

Aile sistemleri kuramının aileye ilişkin bazı temel varsayımları şunlardır:

Her aile tek olmakla birlikte içinde sonsuz sayıda kişisel, kültürel ve ideolojik özellikleri barındırabilen bir çeşitliliğe sahiptir.

Aile, kendini oluşturan unsurlarla etkileşimde bulunmanın yanında sınırlarını koruyan ve değişime farklı biçimlerde tepki veren bir yapıdır.

Aile, her üyesinin gelişip kendi gereksinimlerini karşılayabileceği işlevleri olan bir yapıdır.

Aile bütün üyelerini etkileyen değişim süreçlerinden geçer. Ancak her üyenin değişimin getirdiği gerilimden etkilenme düzeyi farklıdır.

Doğru cevap A'dır.

Aile sisteminin beş temel karakteristik özelliği şunlardır:

Aile kuralları

Aile üyeleri arasında güç dağılımı

İletişim süreci

Ailede rollerin düzenlenmesi

Dışsal ve içsel aile sınırları

Doğru cevap B'dir.

Evre 6: Geç yaştaki aileler, kuşak rollerinin değişimini kabul eder, gelişimsel süreçte de değişen aile ilişkilerini kabul etmek için daha büyük toplumsal sistemle ilişkileri düzenler. Doğru cevap C'dir.

Aile, geçirdiği tüm değişimlere rağmen temel işlevlerini korumaktadır. Ailenin en önemli işlevleri; çocuk doğurma, büyütme ve sosyalleştirme, çocukları çeşitli roller için yaşama hazırlama ve aile üyelerinin derin ve doyurucu duygular yaşadığı bir ortamı hazırlamaktır.

Doğru cevap D'dir.

Ailede bütünlüğün korunması, denge ve uyumun sağlanmasında ailenin sahip olduğu sosyo-psikolojik özellikler büyük önem taşımaktadır. Ailenin sosyal özelikleri; aile yapısı, sosyoekonomik durumu, eğitim düzeyi, yaşanılan ortam ve özellikleri, eşlerin çalışma durumu ve koşulları, aile çevresindeki maddi ve manevi destek kaynakları gibi pek çok unsuru kapsamaktadır.

Doğru cevap E'dir.

Kurum bakımına alternatif olarak geliştirilmeye çalışılan koruyucu aile sisteminde çeşitli sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bu sistemde, çocukların sistemden ayrılana kadar çok sayıda yer değiştirmeleri, koruyucu aileler yanında da ciddi ihmal ve istismar olaylarının yaşanması, bazı ailelerin sırf devletten para almak için çocuk almaları, potansiyel koruyucu aile sayısındaki azalmalar ve çocukların kendi ailelerine döndürülmelerinin istenildiği şekilde sağlanamaması gibi sorunlar yaşanabilmektedir. Ancak koruyucu aileler ilgili şartları karşılıyorsa çocukları evlat edinmek için başvuru yapabilirler. 

Doğru cevap E'dır.

5. Evre Kabullenme:

Kaybedilen kişi ya da ilişkinin yası tutulmuş ve kaybın yarattığı duygularla artık daha iyi baş edilmeye başlanmıştır. Kaybın derin acısı ve yoğun özlemi yerini kabullenme, yaşam etkinliklerine dönüş ve kaydedilen kişi, ilişki olmaksızın yaşamı sürdürebilme becerilerinin edinilmesine bırakmıştır.

Doğru cevap E'dir.

Boşanmaya zemin hazırlayan bazı nedenler:

• Evliliğin gerektirdiği rol ve sorumlulukları üstlenmekten kaçınma

• Eşlerin arasında yeterli sevgi iletişiminin olmaması

• Eşler arasındaki kültürel farklılıkların soruna dönüşmesi

• Eşlerin birbirlerinin kişisel değişimlerine ve gelişimlerine ayak uyduramamaları

• Ekonomik zorluklar

• Aile içi şiddet

• Eşlerden birinin diğerini aldatması

• Eşlerin ailelerinden kaynaklanan sorunlar

• Hastalıklar, ruhsal bozukluklar

• Cinsel sorunlar

• Çocuk sahibi olamama

• Çocuk yetiştirme konusunda yaşanan anlaşmazlıklar

                • Eşlerden birinin alkol veya madde bağımlılığı, kumar gibi alışkanlıklarının olması

Doğru cevap B'dir.

Çocuk destek merkezleri, suça sürüklenme, suç mağduru, sokakta yaşama, gebelik, madde bağımlılığı gibi alanlarda (11-14/15-18) yaş gruplarında çocuklara hizmet vermektedir. Bu merkezlerde çocukların temel gereksinimlerini karşılamak, fiziksel, duygusal, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını belirleyerek gerekli müdahaleleri gerçekleştirmek, aile ve yakın çevrelerine dönmelerini veya diğer sosyal hizmet modellerine hazır hale gelmelerini sağlamak üzere hizmet vermektedir.

Doğru cevap C'dir.

Ailelerde yaşanan sorunlar karşısında risk altında bulunan çocuklara yönelik koruyucu, önleyici, eğitici, geliştirici, rehberlik ve rehabilite edici sosyal hizmet faaliyetlerini yürütmek ve koordine etmek Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB) birimlerinden Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün (ÇHGM) sorumluluğundadır.

Doğru cevap D'dir.