AİLE EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 6

Ebeveynlerin uzmanlara geri bildirimde bulunarak programların daha iyi bir hale getirilmesine katkı yaptıkları, ayrıca derslik ortamı dışındaki çevrelerde öğrenci gelişimiyle ilgili kanıtların toplanmasına yardımcı oldukları özel eğitim hizmeti aşaması Bireyselleştirilmiş Eğitim Programının De­ğerlendirilmesi aşamasıdır.

Çocu­ğun gereksinimi olduğu düşünülen ancak eğitim kurumunun eğitim programında yer almayan ya da okul ortamında kazandırıl­ması uygun olmayan becerilerin, ebeveynler tarafından evde çocuğa öğretilmesini sağla­maya yönelik programlar özelleştirilmiş aile eğitim programlarıdır.

SHÇEK tarafından 2009 yılında çıkartılan Gerçek Kişiler ve Özel Hukuk Tüzel Kişileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Açılacak Aile Danışma Merkezleri Hakkında Yönetmelik’te aile danışmanlığı, “aile bireylerinin içinde geliştikleri veya işlevlerini yerine getirdikleri aile sistemini veya ilişkide bulundukları diğer sosyal çevreleri değerlendirmeye dayanan ve bu anlayıştan yola çıkarak bireylere, çiftlere veya ailelere, sorunlarının çözümüne dönük değişim ve gelişime yönelik özel teknik ve stratejileri içeren hizmet” olarak tanımlanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Aile danışmanları ölüm, hastalık, boşanma gibi güç koşullarla başa çıkmak ve ilişkilerini geliştirmek için ailelere yardım ederler. Danışmanlar ailelerin sorunlarını belirlemelerine, sorunlarına çözüm bulmalarına ve geleceğe dönük amaçlar oluşturmalarına yardım ederek danışma süreci ile ailelere rehberlik ederler. İhmal, madde kullanımı ve şiddet gibi bir kriz durumunda danışmanlar, aileler kendi güçlükleriyle uğraşırlarken çocuğun geçici olarak aileden uzaklaştırılması
gibi yasal önlemler önerebilirler. Doğru cevap E'dir.

2009 yılına kadar, özel sektörde verilen aile danışmanlığı hizmetlerine ilişkin bir yasal çerçeve geliştirilmemiştir. 2009 yılında SHÇEK tarafından çıkartılan, “Gerçek Kişiler ve Özel Hukuk Tüzel Kişileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Açılacak Aile Danışma Merkezleri Hakkında Yönetmelik” ile özel alanda da aile danışmanlığının hangi standartlarda, hangi niteliklerde ve kimler tarafından verilebileceği konusu netleştirilmeye çalışılmıştır. Doğru cevap B'dir.

Aile danışmanlığında psikanalitik yaklaşımlardan sonra ortaya çıkmış, psikanalitik yaklaşımdan derinlemesine etkilenmiş sistem kuramlarından ilki Murray Bowen’ın Aile Sistemleri Kuramıdır. Bowen, aile terapileri kuramları arasında aileleri en detaylı ve sistemik bir biçimde ele alan kuramcılardan birisi olarak kabul edilebilir. Doğru cevap A'dır.

Yapısal aile terapisi modeli, aile yapısını aile üyelerinin birbirleri ile nasıl etkileşim kuracaklarını düzenleyen, görünmeyen veya saklı bir dizi işlevsel talep olarak tanımlamaktadır. Yapısal aile terapisinde amaç işlevsel olmayan davranış ve iletişim örüntülerinin ortaya çıkarılması ve işlevsel hale getirilmesidir. Doğru cevap D'dir.

Bilişsel davranışcı aile terapisi, bireysel terapideki teknikleri ailelere, aile bireylerine uygulayarak işlevsel olmayan davranışların sönmesi ve yerine işlevsel davranışların konulmasını hedeflemektedir. Bilişsel davranışçı aile terapisinde temel kabul davranışların sonuçlarının davranışın devam edip etmeyeceğine dair belirleyici olmasıdır. Buna göre ödüllendirilen davranış örüntüleri pekişerek devam edecek, cezalandırılanlar ise sonlanacaktır. Doğru cevap B'dir.

Kontrat, Aile danışmanlığı sürecinin hemen başında aile ile danışman arasında yapılan her iki tarafın da hak ve sorumluluklarını içeren anlaşmadır. İlk görüşmede özellikle danışmanın kendini tanıtması, seanstaki diğer kişileri tanıması ile birlikte sürece ilişkin temel kuralları içeren bir kontrat yapması beklenmektedir. Doğru cevap E'dir.

Müdahale aşamasında, danışman çoğu zaman işe, aile üyelerini birbirleriyle iletişim için teşvik etmekle başlar. Danışma süreci başladığında kimi zaman aile üyelerinin uzun zamandır çok az konuştukları, birbirleri ile çok az iletişime geçtikleri görülür. Tarafsız üçüncü kişi olarak görev yapan danışman, aile üyelerinin korkularını, ilgilerini ve hayal kırıklıklarını paylaşmalarına yardım eder. Sorunların altında yatan nedenleri keşfetmeleri için aile üyelerine sıklıkla önceden tasarlanmış sorular sorarlar. Doğru cevap C'dir.

Yeniden çerçeveleme aslında var olan gerçekliği (olayı) değiştirmeden, dilin kullanımı yolu ile aile üyelerinin bakış açılarını, algılarını değiştirme anlamına gelmektedir. Yeniden çerçeveleme olayı değiştirmeden yeniden tanımlama olarak da ifade edilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Genogramlarda ailede şu anda yaşanan veya geçmişte kalan her türlü olay resmedilmeli, tarihlere, kültürel değişimlere, aile sırlarına, kayıplara özel olarak bakılmalıdır. Bunları tespit etmek için standart sembollerle birlikte daha farklı kimi semboller veya renkler kullanılabilir. Genogram bireyin aile ağacının veya haritasının çeşitli evrensel şekillerle resmedilmesidir. Doğru cevap D'dir.

Sosyal gelişim denildiğinde karşımıza pek çok kavram çıkmaktadır. Bunlar; sosyal beceri, sosyal yeterlik, benlik, sosyalleşme, sosyal zeka ve sosyal olgunluk kavramlarıdır.

 

Sosyal öğrenme kuramının dayandığı bazı ilkeler vardır. Bu ilkeler şöyle sıralanabilir; •Sosyal davranışlarda, ödüllendirilen davranışlar gözlemleyen kişiler tarafından tekrarlanır.

Harry Harlow, teorisinde annenin bebeklik döneminde, açlık, susuzluk gibi temel gereksinimleri karşılayan kişi olması nedeniyle, anne ve çocuk arasında bir bağlanma oluştuğunu ileri sürer. Bu da John Bowlby’nin araştırmalarının temel noktasını oluşturur.

Güvensiz Kaçınan Bebek/Çocuk: Güvensiz kaçınan bağ oluşturan bebekler, annesi ile aynı ortamda iken annenin varlığından habersizmiş gibi davranmaktadırlar. Çocuk ile bakım veren kişi arasındaki iletişim, çok azdır. Bakım veren kişi yanından uzaklaştığında pek tepki göstermez ve bakım veren tekrar yanına döndüğünde onunla iletişim içine girmez.

Otoriter tutum daha çok eğitim düzeyi düşük ve alt sosyo ekonomik düzeydeki ailelerde gözlenmektedir. Bu ailelerde ebeveynler çoğunlukla sert bir ailede yetişmiş, otoriter ebeveyn tutumuna maruz kalmış ve bu özellikleri ile kendi aile üyelerini model alırlar. Bu ailelerde; çocuğun istek ve ihtiyaçları dikkate alınmadan, anne baba tarafından belirlenen kural ve emirler katı bir şekilde uygulanır.

Aşırı koruyucu ebeveyn tutumu ile yetişen çocuklar, günlük hayatta sahip olmaları gereken pek çok beceriyi zamanında kazanamazlar. Öyle ki kucaktan indirilmediği için geç yürüme bu çocuklarda sıklıkla görülebilir.

Çocuklarda bir davranışın problem davranış olarak değerlendirilmesi için yaşa uygunluk, aşırılık, süreklilik ve cinsiyete dayalı rol beklentileri ölçütlerinin göz önünde bulundurulması gerekir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun nedenleri ile ilgili yapılan çalışmalar genetik faktörlerle ilişkili olduğunu göstermektedir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı alan kişilerin beyin görüntülemelerinde beynin sağ ve sol ön lobları, beyincik ve bazal gangliyon adı verilen derin yerleşimli yapılar ile ilgili sorunlar saptanmıştır