AİLE EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 28

Cinsel şiddet, cinselliğin bir sindirme ve kontrol aracı olarak kullanılması ve kaba kuvvet, duygusal baskı kullanarak kişiyi rızası dışında cinsel ilişkiye zorlamaktır. Diğer seçeneklerde duygusal şiddet türleri yer almaktadır.

Tüm seçeneklerde cinsel istismar örnekleri yer almaktadır. Kaza olmaksızın yaralanma ve yanma ise fiziksel istismardır.

Çocuk destek merkezleri, suça sürüklenme, suç mağduru, sokakta yaşama, gebelik, madde bağımlılığı gibi alanlarda (11-14/15-18) yaş gruplarında çocuklara hizmet vermektedir.

Tıbbi tanılamada çeşitli yöntemler izlenerek, yetersizliğin olup olmadığı belirlenmekte, yetersizliğe neden olan zedelenmenin yeri, derecesi, zedelenmeye yol açan etmenler, süreğen olup olmadığı ya da ilerleyip ilerlemediği gibi özellikler belirlenmektedir.

“Sürekli Üzüntü Modeli” dir. Bu yaklaşıma göre, aileler gerek aile içi yaşantıları ve çocuğunun farklılığı, gerekse toplumsal tepkilere bağlı olarak sürekli üzüntü ve kaygı içindedirler.“Kişisel Yapılanma Modeli" ise duygulardan çok bilişi temel almakta ve ailelerin farklı tepkilerini bu duruma getirdikleri farklı yorumlara, farklı algılara bağlamaktadır.“Çaresizlik, Güçsüzlük ve Anlamsızlık” modeline göre farklı özellikleri olan bir çocuğun anne babada yarattığı duygular, yakın çevrenin (büyükanneler, büyükbabalar, arkadaşlar) tepkileriyle belirlenmektedir.Erken çocukluk dönemi uzmanlarının en yaygın kullandıkları dördüncü model ise “Tepki Aşamaları Modeli” dir. Buna göre, farklı özelliği olan çocuğu olduğunu öğrenen anne babalar, ilk aşama olarak duygusal bir karmaşa içine girerler; davranışlar, düşünceler karmaşıktır, yaşanan yoğun bir şok, karmaşıklık ve şaşkınlıktır. Daha sonra yas, aşırı üzüntü, hayal kırıklığı, kaygı, ret, suçluluk ve savunma mekanizmalarının yoğun yaşandığı tepkisel aşama gelir.

Duygusal destek; kaynaklarının tanımlanması ve kullanılabilmesi, ailenin güven hissetmesi, duygularını kontrol etmesi ve öz saygısı için esastır. Erken müdahale uzmanları ve ailenin formal destek sistemlerindeki diğer kişiler doğrudan duygusal destek sağlayabilir

Aile merkezli uygulamanın bileşenleri:

Ailenin kaynaklarını, güçlü yanlarını ve isteklerini dikkate alma

Aileyi (tek bireyden ziyade) bir bütün olarak destekleme

Aileye bilgi sağlama

Hizmetleri aile rutinlerini bozmadan sağlama

Ekip çalışması

Hizmetleri aile gereksinimlerine göre düzenleme

Aileye odaklanma

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından verilen Kurum Bakım Hizmetleri üç farklı kurumda verilmektedir. Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri, yatılı olarak özel gereksinimli bireylerin bakım ve rehabilitasyonuna yönelik hizmetler sunmaktadır. Aile Danışma ve Rehabilitasyon Merkezleri, gündüzlü olarak hizmet vermektedir. Bu merkezlerde özel gereksinimli bireylere bakım ve rehabilitasyon hizmeti sunularak ailelerin ve annelerin bakım yükünün hafifletilmesi yönünde çalışmalar yapılmaktadır. Özel Bakım Merkezleri’nde Bakımevi Hizmeti ise özel gereksinimli bireyin kendisinin ya da aile üyelerinin talebi doğrultusunda özel bakım merkezlerinde bakım hizmetini içermektedir.

Çocuğun bağırsak kontrolünün sağlandığı (kakasını tutma ve bırakma işlevini kontrol edebilmesi) yaşa gelmesine rağmen, kakasını uygunsuz yerlerde yapması dışkı kaçırma yani enkoprezis denir. Doğru cevap D'dir.

Hiperaktif ve dikkat eksiliğine  sahip çocuklarda yürümeye başlar başlamaz bir amaca yönelik olmayan aşırı bir hareketlilik söz konusudur. Verilen yönergeleri takip etmekte zorlanırlar ve bir etkinliği yaparken kolaylıkla başka bir uyarana dikkatlerini verebilirler. Dikkatleri kolaylıkla dağıldığı için yaptıkları işleri sona erdirmeyi başaramazlar ve ko- nuşmaları takip etmekte zorlanabilirler. Cevap A'dır.

Otizm Spektrum Bozukluğu; genellikle üç yaşından önce başlayan ve ömür boyu süren, sosyal etkileşime ve iletişime zarar veren, sınırlı ve tek- rarlanan davranışlara yol açan bir bozukluktur.

Bu çocuklar seslere karşı ve çevreyle ilgili en ufak değişikliklerin karşısında çok duyarlıdırlar. Kişiler arası iletişim ve sosyal becerilerin eksikliği bu çocuklarda görülen en önemli özelliklerdendir. Hareket eden, dönen ya da parlak olan bazı nesnelere çok uzun bakabilirler. Dokunulmaya, kucağa alınmaya tepki gösteren otistik çocuklar, fiziksel teması reddeder, çevreleriyle ilişki kurmaktan kaçınırlar. Diğer çocukların oyununa katılmazlar, karşısındaki kişinin yüzüne ve gözüne bakmama, karşılıklı iletişim kurmak istemediğinde bağırma, vurma, çığlık atma ve telâffuz güçlüğü gibi özellikler görülebilir.

Dolayısıyla doğru seçenek C'dir.

Dolaylı sözsüz iletişim yöntemlerine aşağıdaki örnekler verilebilir:

a) Telefon görüşmesi

b) Skype, Whatsapp, Messenger

c) Sesli mesaj

"Hizmet ilişkisi dışında çıkar ilişkileri kurulması" seçeneğine bir örnektir. Doğru cevap D'dir.

Ailenin bütün parçaları birbirleriyle etkileşim içinde olmakla birlikte bütün üyelerin birbirleriyle olan ilişkileri "kendine has özellikler" taşımaktadır. Aile sistemleri kuramının aileye ilişkin bazı temel varsayımları şunlardır (Özabacı ve Erkan, 2013):

• Her aile tek olmakla birlikte içinde sonsuz sayıda kişisel, kültürel ve ideolojik özellikleri barındırabilen bir çeşitliliğe sahiptir.
• Aile, kendini oluşturan unsurlarla etkileşimde bulunmanın yanında sınırlarını koruyan ve değişime farklı biçimlerde tepki veren bir yapıdır.
• Aile, her üyesinin gelişip kendi gereksinimlerini karşılayabileceği işlevleri olan bir yapıdır.
• Aile bütün üyelerini etkileyen değişim süreçlerinden geçer. Ancak her üyenin değişimin getirdiği gerilimden etkilenme düzeyi farklıdır

Aile kuralları: Aile üyeleri birlikte nasıl yaşayacakları konusunda kurallar geliştirerek, ailenin sabit duruşunu korurlar.

Aile etkileşimi, aile üyelerinin nasıl yönetileceğine ilişkin kuralları ortaya koyan sistemin merkezini oluşturur.

Evre 6: Geç yaştaki aileler

Duygusal geçiş süreci: Kuşak rollerinin değişimini kabul etme

Sağlıklı ailenin özellikleri hakkında her ne kadar tam bir fikir birliği olmasa da bazı temel özellikler bulunmaktadır. Bunlar; duyguları paylaşma, bireysel farklılıkları kabul etme, ilgi ve sevgi duygularının gelişimi, işbirliği, mizah duygusu, yaşamı sürdürmek için temel gereksinimlerin karşılanması, problem çözme, iletişim, geniş bir felsefi düşünce, taahhüt ve takdir duygularını ifade etme, birlikte zaman geçirme, maneviyat ve başa çıkma becerileridir.

Aile sisteminin en önemli karakteristik özellikleri aile kuralları, aile rollerinin düzenlenmesi, dışsal ve içsel aile sınırları, aile üyeleri arasında güç dağılımı ve iletişim sürecidir.

Çocuğun aileye katılmasıyla birlikte ilk kez ebeveyn olunan dönemde, ailenin yeni üyeyi kabule hazır olması gerekir.