AİLE EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 21

Program Ağırlıklı Değerlendirme

Tepki Aşamaları Modeli

Öfke ve Kızgınlık

Ekonomik destek sağlama

Bireyselleştirilmiş eğitim programının uygulanması

Aile sistemleri kuramının aileye ilişkin bazı temel varsayımları şunlardır:

• Her aile tek olmakla birlikte içinde sonsuz sayıda kişisel, kültürel ve ideolojik özellikleri barındırabilen bir çeşitliliğe sahiptir.
• Aile, kendini oluşturan unsurlarla etkileşimde bulunmanın yanında sınırlarını koruyan ve değişime farklı biçimlerde tepki veren bir yapıdır.
• Aile, her üyesinin gelişip kendi gereksinimlerini karşılayabileceği işlevleri olan bir yapıdır.
• Aile bütün üyelerini etkileyen değişim süreçlerinden geçer. Ancak her üyenin değişimin getirdiği gerilimden etkilenme düzeyi
farklıdır.

Dışsal ve içsel aile sınırları: Bütün aileyi okul, dini kurumlar, diğer aileler ve dışarıdaki insanlar gibi başka sistemlerden ayıran çizgiler dışsal sınırlardır. Aile sınırları oldukça kapalı bir özellikten açığa doğru kayan bir yapı gösterebilir. Bu sınırlar bazen fiziksel (duvar, çit, alarm sistemi) olabildiği gibi bazen de ailenin kuralları, tavırları, tutumları, iletişim biçimleri bu sınırları oluşturabilir. Örneğin; aileye kimin katılıp katılamayacağı konusunda kurallar vardır.

Aile yaşam döngüsü, ailenin kuruluşundan başlayarak üyelerinin tamamını kaybedinceye kadar geçen zaman içinde belirli evrelerde ailenin yaşadığı gelişim ve değişimi gösteren modeldir.

Evlilik bağı ile ailenin bir araya gelmesi evresinde yeni sistemi yorumlama şeklinde duyusal geçiş süreci yaşanmaktadır.

Ailelerin çocuk dünyaya getirmedeki amaçları ile çocuğa verdikleri değer birbiriyle yakından ilişkilidir. Ailelerin çocuk istemesinin nedeni çocuk sevgisini ve anne baba olma duygusunu tatmak, nesillerini devam ettirmek, kendi ebeveynlerinin torun sevgisini yaşamalarını sağlamak ve onları memnun etmek, yaşlılıkla kendilerine bakıp aynı zamanda ekonomik güvence olsun anlayışı olabilir.

Çekirdek ailenin toplum içindeki en önemli işlevlerinden biri, çocuk yapma ve çocuğun çok küçük yaşta sosyalleşmesini sağlamaktır. İkincisi ise, eşler arasındaki psikolojik uyum ve dengenin kurulmasıdır. Bu olumlu yanlarına rağmen, çekirdek aile kırılgan bir yapıya sahip olup geniş ailede olan dayanışma ve destekten yoksundur.

Gençlik döneminde çocuğa sahip olan ailelerde, çocuğun meslek seçimi, romantik ilişkilere yönelmesi, evden ayrılması gibi konular aile ilişkilerinde rolleri, sorumlulukları değiştiren ve yeniden yapılanmayı gerektiren alanlardır. Ebeveynlerinde kendi iş, aile ve toplumdaki rollerini gözden geçirmesi, yeni olanakların belirlenmesi değişikliklere uyumu kolaylaştıracaktır.

Fonksiyonel bir birim olarak ailenin güçlenmesi ve üyelerin uyumunu desteklemek için dört temel aile görevi bulunmaktadır: Ölüm ve kayıp hakkında ortak bir açıklamada bulunmak; Kayıpla ilgili deneyimleri paylaşmak; Aile sisteminin yeniden düzenlenmesi ve Yaşam uğraşları ve diğer ilişkilere yönelmedir.

Yas sürecini yaşayan kişilerde farklılıklar olmakla birlikte belli evreler içinde yaşanan tepkiler ve duygu durumları şunlardır: Yadsıma, öfke, pazarlık, depresyon, kabullenme.

Çocuk destek merkezleri, suça sürüklenme, suç mağduru, sokakta yaşama, gebelik, madde bağımlılığı gibi alanlarda (11-14/15 18) yaş gruplarında çocuklara hizmet vermektedir. Bu merkezlerde çocukların temel gereksinimlerini karşılamak, fiziksel, duygusal, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını belirleyerek gerekli müdahaleleri gerçekleştirmek, aile ve yakın çevrelerine dönmelerini veya diğer sosyal hizmet modellerine hazır hale gelmelerini sağlamak üzere hizmet vermektedir.

Aile danışmanlığı ile ilgili olarak alan yazında
birçok farklı tanım bulmak mümkündür. Kuzgun
(1991) aile danışmanlığını “aile bireyleri arasındaki sağlıklı ortamın desteklenebilmesi için aile
bireylerine sunulan psikolojik yardım” olarak tanımlamaktadır

Aile danışmanlığı temel amaç olarak aile sisteminin yeniden yapılandırılmasını önüne koysa da
boşanma ve boşanma sonrası süreçler aile danışmanlığının temel konularındandır. Aile danışmanları ölüm, hastalık, boşanma gibi güç koşullarla
başa çıkmak ve ilişkilerini geliştirmek için ailelere
yardım ederler. Danışmanlar ailelerin sorunlarını
belirlemelerine, sorunlarına çözüm bulmalarına ve
geleceğe dönük amaçlar oluşturmalarına yardım
ederek danışma süreci ile ailelere rehberlik ederler.
İhmal, madde kullanımı ve şiddet gibi bir kriz durumunda danışmanlar, aileler kendi güçlükleriyle
uğraşırlarken çocuğun geçici olarak aileden uzaklaştırılması gibi yasal önlemler önerebilirler.

Aile danışmanlığının dünyadaki tarihçesi kabaca 1940 öncesi ve sonrası olarak iki dönem halinde
ele alınabilir.

1940 yılından önceki ilk dönemde
özellikle danışmanlık alanında başat kuramlardan
olan davranışçı kuram ve psikanaliz doğrudan bireyle ilgilenmekte ve aileyi sürecin dışında bırakmaktaydı.

2000 yılından bu yana artık aile danışmanlığının çok disiplinli doğasının tartışılmadığı, tüm
dünyada aile danışmanlığı yapabilmenin ölçütlerinin yerleştiği, “öyküsel” ve “işbirlikçi” terapiler gibi
çeşitli postmodern yaklaşımların da devreye girdiği
bir dönemden bahsedilebilir