AİLE EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 20

Dünyada 1970’li yıllarda örgütlülüğünü tamamlayan aile danışmanlığı / aile terapisi alanının Türkiye’deki gelişimi 1980’li yıllarda hızlanmıştır.

aile danışmanlığı / aile terapisi alanının Türkiye’deki gelişimi 1980’li yıllarda hızlanmıştır.

Türkiye’de 2000’li yıllara kadar aile danışmanlığı alanının gelişememesinde, geleneksel toplum yapısının etkisinden söz edilebilir.

Aile danışmanlığı tarihçesi içerisinde birçok önemli kuramcı ve kuramdan bahsedilebilir. özellikle günümüz aile danışmanlığı hizmetlerinde önemli yeri olan aile sistemleri teorisi, yapısal aile terapisi, yaşantısal aile terapisi ve bilişsel-davranışçı aile terapisi olmak üzere dört temel kuramdan ve bu temel kuramların kimi temel kavramlarından bahsedilebilir.

Aile terapileri arasında aileye bir sistem olarak bakan önemli terapi modellerinden biri de Salvador Minuchin’in yapısal aile terapisi modelidir.

Çocukların tüm bu sosyal
becerilerini akranları ile iletişim ve etkileşimlerinde uygun ve etkili bir şekilde kullanabilmeleri ise
sosyal yeterlik olarak tanımlanır.

Çocukların tüm bu sosyal
becerilerini akranları ile iletişim ve etkileşimlerinde uygun ve etkili bir şekilde kullanabilmeleri ise
sosyal yeterlik olarak tanımlanır.

çocuğun içinde bulunduğu toplumun inançlarını, tutumlarını ve kendisinden
beklediği davranışları öğrenmesi sosyalleşmeyle ilggilidir.

bireyin sosyal açıdan
yaşına uygun davranışları gösterebilmesi ise sosyal olgunluk
olarak tanımlanır.

Sosyal Öğrenme Kuramı’nın
öncüleri; üç Amerikalı psikolog olan Neal Elgar
Miller, John Dollard ve Albert Bandura’dır. Miller
ve Dollard’ın görüşüne göre birey davranışları ve
bu davranışların sonuçlarını gözlemleyerek, sonucu olumlu olan davranışları taklit ederken, sonucu olumsuz olanları taklit etmez.

Sosyal öğrenme kuramının dayandığı bazı ilkeler vardır. Bu ilkeler şöyle sıralanabilir (Ülgen ve
Fidan, 1997);
• Sosyal davranışlarda, ödüllendirilen davranışlar gözlemleyen kişiler tarafından tekrarlanır.
• Bireyler cezalandırılan davranışlardan kaçınırlar.
• İstenmeyen davranışlar eğer hoş karşılanır ise, diğer bireylerin davranışı yapma olasılıkları artar.
• Uygun model ile istenen davranışlar oluşturulduğunda, bu davranışların sıklığını artırmak için pekiştirmeden yararlanılabilir

Duygusal gelişim; çocuğun çevresi ile sağlıklı
ilişkiler kurmasını sağlarken çevresindeki kişilerin
de duygu ve düşüncelerini anlamlandırmasını sağlayan bir süreçtir

Psikanalitik teoriye göre, bağlılığın oluşmasında en önemli nokta, bebeğin beslenme ve diğer
bakımı için gerekenlerin zamanında yapılmasıdır. Bu teorinin temsilcilerinden Sigmund Freud;
beslenmeyi daha çok anne sağladığı için, bebeğin
öncelikle beslendikten sonra yaşadığı haz ile yavaş yavaş annesine (Anne yoksunluğu durumunda
birincil bakım veren kişiye) bağlandığını ifade etmektedir (Deniz ve Kesicioğlu, 2012).

Güvenli Bağlanmış Bebek/Çocuk: Güvenli bağ oluşturan bebek, annesi ile aynı
ortamda iken rahat ve huzurludur. Annesi
yakınında iken oynar, araştırır, rahat ve girişkendir. Annesi uzaklaştığında hafif protesto davranışları sergileyebilir; fakat stres
durumlarında annenin yardımcı olacağını
bilmektedir. Bebek, anneye tekrar kavuştuğunda ise olumlu duygular yaşar ve duygularını jest ve mimikleriyle ifade eder.

Güvensiz Dirençli Bebek/Çocuk: Annelerinin yardımcı olacağına ilişkin fazla güven
geliştirmeyen çocuktur. Kendine bakım veren kişiyi yanından kısa süre bile olsa ayırmak istemez ve bu durumu aşırı ağlama
davranışıyla protesto eder

Aile danışmanlığı ile ilgili olarak alan yazında birçok farklı tanım bulmak mümkündür. Kuzgun (1991) aile danışmanlığını “aile bireyleri arasındaki sağlıklı ortamın desteklenebilmesi için aile bireylerine sunulan psikolojik yardım” olarak tanımlamaktadır.

Türkiye’de aile danışmanlığının nasıl anlaşıldığının gösterilmesi açısından aile danışmanlığı ile ilgili mevzuata bakmak yararlı olacaktır. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) tarafından 2007 yılında çıkartılan Aile Danışma Merkezleri Yönetmeliği’nde, aile danışmanlığı, “ailenin sınırları ve aile üyeleri arasındaki ilişkiler üzerinde çalışarak aile üyeleri arasındaki bozuk ilişkileri düzeltmeyi ve bu süreçte kazanılan yeni iletişim ve etkileşim kalıpları sayesinde, aile bireylerinin sorun çözme yeteneklerini güçlendirmeyi amaçlayan özel teknik ve stratejileri içeren hizmet” olarak tanımlanmıştır.

Türkiye’de aile danışmanlığının nasıl anlaşıldığının gösterilmesi açısından aile danışmanlığı ile ilgili mevzuata bakmak yararlı olacaktır. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) tarafından 2007 yılında çıkartılan Aile Danışma Merkezleri Yönetmeliği’nde, aile danışmanlığı, “ailenin sınırları ve aile üyeleri arasındaki ilişkiler üzerinde çalışarak aile üyeleri arasındaki bozuk ilişkileri düzeltmeyi ve bu süreçte kazanılan yeni iletişim ve etkileşim kalıpları sayesinde, aile bireylerinin sorun çözme yeteneklerini güçlendirmeyi amaçlayan özel teknik ve stratejileri içeren hizmet” olarak tanımlanmıştır. (Galdding, 2013). Yine 1940’lı yıllardan önce kültürel olarak insanın kendisine yetmesi gerektiğine duyulan derin inanç ve ihtiyaç duyulduğunda yardım için din adamlarını ve doktorları adres gösteren gelenekler de aile danışmanlığının gelişiminde önemli engeller oluşturmuşlardır.

Aile danışmanlığının ilerlemesindeki beş önemli gelişme:
• Sistem teorilerinin gelişimi
• Şizofreni aileleri ile yapılan çalışmalar
• Çift terapisinin gelişimi
• Çocuk rehberliği hareketi
• Grup terapisi

Doğrusal Nedensellik: Bir sonucun bir nedenden ortaya çıkabileceğini iddia eden bir nedensellik biçimidir.