AİLE EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 16

Güvensiz Dağınık Bebek/Çocuk

Serbest/ilgisiz anne baba tutumu

V

Tepkisel Yeme Bozukluğu

V

Özgül öğrenme güçlüğü

Çocukların gelişim dönemleri genel olarak, doğum öncesi, bebeklik, ilk çocukluk, son çocukluk ve ergenlik dönemi olarak sınıflandırılmaktadır. Doğum öncesi dönem, bebeğin anne karnında büyüdüğü, vücudunun temel yapı ve organlarının oluştuğu dönemdir. Bebeklik dönemi (0-2 Yaş), motor yetenekler ve koordinasyon, dil becerisi ve duyusal becerilerinin geliştiği; ilk çocukluk (3-6 Yaş) dönemi ise, çocuğun öz bakım becerilerini kazandığı, cinsiyet rollerinin farkına vardığı dönemdir. Son çocukluk (7-11 Yaş) döneminde çocukların okuma, yazma ve sayısal işlem yetenekleriyle, dünyayı anlama ve mantıksal düşünme tarzlarında önemli ilerlemeler görülür. Soyut düşünme ve cinsel olgunlaşma ise ergenlik (12-18 Yaş) döneminin özelliğidir.

Benlik, çocuğun kendisiyle ilgili olarak zihninde çizdiği görünümdür.

Bir davranışın tekrarını sağlamak amacıyla verilen uyarıcıya pekiştireç adı verilir.

Ergenliği de kapsayan bu dönemde, birey kimlik arayışı içindedir. Dış görünüm önem kazanır. Ergenin görünümüne gösterdiği ilgi, benliğin oluşmasına yardımcı olur. Bu dönemde, “Ben kimim?” sorusu çok önemli hale gelir.

Bowlby, bebeğin kendisiyle en çok etkileşimde bulunan kişi (çoğunlukla anne) ve diğer bireyler ile arasında oluşan bağlanmanın gelişimini aşamalar halinde açıklamıştır. Bağlılığın biyolojik temellerinin olduğunu savunan Bowlby ağlama, gülümseme, emme, yakalama gibi bebeğin bakım veren kişiye duygusal olarak yakınlaşmasını sağlayan jest ve mimiklere “bağlanma davranışları” adını vermiştir

Psikanalitik teoriye göre, bağlılığın oluşmasında en önemli nokta, bebeğin beslenme ve diğer bakımı için gerekenlerin zamanında yapılmasıdır. Bu teorinin temsilcilerinden Sigmund Freud; beslenmeyi daha çok anne sağladığı için, bebeğin öncelikle beslendikten sonra yaşadığı haz ile yavaş yavaş annesine (Anne yoksunluğu durumunda birincil bakım veren kişiye) bağlandığını ifade etmektedir.

Jean Piaget, bağlılığın gelişmesi ile bilişsel gelişim arasında önemli bir ilişki olduğunu ifade etmiştir. Bebek, beyninin olgunlaşması ve çevresel uyaranların etkisi ile şemalar oluşturur. Giderek, tanıdığı ve tanımadığı kişileri birbirinden ayırt etmeye başlar. Bebek zamanla nesne ve kişi sürekliliğini de kazanır yani bir nesneyi veya kişiyi görmese de var olmaya devam ettiğini bilir. Bu bilişsel beceriler ile birlikte, bağlılık da gelişimini sürdürür.

Demokratik tutum; en sağlıklı, olumlu ve en başarılı olan tutumdur. Bu tutuma sahip aileler tutarlı, kararlı ve güven vericidir.Ev kuralları birlikte konur ve hem ebeveynler hem de çocuklar bu kurallara uymak için gayret sarf ederler. Anne baba çocuk iletişimine önem veren bu tutumda, ebeveynler çocuğun ilk elden yaşam deneyimleri kazanmasına fırsat verirler ve bu deneyimlerinde her zaman çocuğun yanında ve destekleyicidirler.

2-7 yaşlar arasında çocukların anlattığı abartılı olaylar hayal ve gerçeği ayırt edememelerinden kaynaklandığı için yalan davranışı olarak değerlendirilemez.

1940’lı yıllarla başlayan dönemde özellikle Amerika ve Avrupa’da aile danışmanlığı açısından önemli gelişmeler olmuştur. Bu süreç içinde beş önemli gelişmenin, aile danışmanlığının ilerlemesinde dikkat çekici rolü olduğu görülebilir. Bunlar; sistemin bir parçasındaki değişimin tüm sistemi etkileyeceği varsayımı ile hareket eden sistem teorileri, işlevsel olmayan aile modellerinin şizofreninin ortaya çıkmasında önemli bir rolü olduğunu gösteren şizofreni aileleri ile yapılan çalışmalar, eşlerin birbirleri ile yaşadıkları sorunların çözümünde her iki kişiye birlikte odaklanan çift terapisinin gelişimi, çocuklara yapılacak rehberlikte tüm aileyi ele almanın gerekliliğini öne çıkaran çocuk rehberliği hareketi ve son olarak da grup dinamiklerini gözeten bir tedavi yöntemi olarak ortaya çıkan grup terapisidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

İlgili tanımlamada “Aile danışmanı (Seviye 6) tarafından verilen danışmanlık, genellikle, aile içindeki ilişki ve iletişim sorunları dâhilindeki zorlu yaşam olayları ve krizle baş etme, ebeveyn çocuk ilişkilerinin güçlendirilmesi, evlilik öncesi süreci ve sonrasında rehberlik ve danışmanlık, psikososyal sorunların etkileriyle baş etme ve çözümüne destek olma, sosyal çevre ilişkilerinin güçlendirilmesi için ilişkisel yaklaşımla bireylere, çiftlere, ailelere ve gruplara yöneliktir" şeklinde tanımlanmaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

2012 yılında Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB) tarafından yenilenen yönetmelik ile aile danışmanlığı hizmetlerini verebilecek meslekler arasında sosyal hizmet, psikoloji, sosyoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, tıp, hemşirelik ve çocuk gelişimi alanlarından birinde en az dört yıllık lisans programlarından mezun olanlar sayılmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Bilişsel davranışçı aile terapilerinin en güçlü yönü oldukça geniş bir bilimsel alan yazın ile birlikte dayandığı öğrenme kuramıdır. Bilişsel davranışçı aile terapisinde temel kabul davranışların sonuçlarının davranışın devam edip etmeyeceğine dair belirleyici olmasıdır. Buna göre ödüllendirilen davranış örüntüleri pekişerek devam edecek, cezalandırılanlar ise sonlanacaktır. Örnekteki terapistin de çocuğun davranışına odaklanmış olması, bu yaklaşımdan yararlanıyor olduğunu göstermektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Aile sistemleri teorisinde ailelerin ilişkilerine odaklanılmakta fakat bunu yaparken aile geçmişlerine de büyük önem verilmektedir. Aile sistemleri kuramı büyük oranda benliğin farklılaşması kavramı üzerinde durmaktadır. Benliğin farklılaşması kişinin kendisini ailesinden duygusal ve bilişsel olarak bağımsız bir biçimde ifade edebilmesi, bağımsız bir biçimde var olabilmesi şeklinde tanımlamaktadır. Ülkemiz gibi toplulukçu kültürlerde benliğin farklılaşması sürecinin bireyci toplumlardan daha zor olabileceği söylenebilir. Doğru yanıt A seçeneğidir.