AİLE EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 23

CGE209U-Y

CGE209U-Y

Buna göre insanlık tarihi kabaca avcı ve toplayıcı toplum; tarım toplumu, sanayi toplumu ve son olarak günümüzün bilgi toplumunu da niteleyen sanayi sonrası toplum şeklinde dört temel dönemi içermektedir (Köse, 2012).

Bu yaşam biçiminde erkeklerin savaşçılığı, kadınların ise toplayıcı rolü öne çıkmakla birlikte kadının doğurganlığının toplumda kadına saygınlık getirdiği ve kadınlar ve erkeklerin eşit statüde olduğu iddia edilmektedir. Özel mülkiyet kavramının gelişmediği bu topluluklarda cinsiyete dayalı işbölümü ile elde edilen yiyecekler eşit paylaşılmıştır. İşbölümü, paylaşım ve ortak mülkiyet bu toplumlarda cinsiyetler arası ilişkilerin de eşitlikçi olması sonucunu doğurmuştur.

Örneğin, Giddens (2008) tarım toplumunu temel olarak tahıl yetiştiren gruplar olarak tanımlarken, kır toplumunu yaşanılan çevreye bağlı olarak sığır, koyun, keçi, deve ya da at gibi evcil hayvan yetiştiren gruplar şeklinde tanımlamaktadır.

Beyaz yakalılar zihin emeği harcayarak çalışan, üniversite mezunu, vasıflı ofis işçileridir.

Anthony Giddens (2008) da aile ile ilgili günümüzdeki gelişmeleri şöyle özetlemektedir (s.252):
• Akraba topluluklarının aile üzerindeki etkileri azalmaktadır.
• Eş seçiminde özgürlük eğilimi artarken
düzenlenmiş (görücü usulü gibi) evlilikler azalmaktadır.
• Kadınların aile içinde karar verme ve evliliği başlatma konusunda hakları tanınmaya başlamıştır.
• Çocukların haklarının genişletilmesi yönünde bir eğilim vardır.
• Cinsel özgürlükler ve eşcinsel birlikteliklerin toplumca kabulü artmıştır.

Bu aile tipinde, evden evlenerek ayrılmış çocuklar ebeveynlerinin yanına taşınarak veya kendi hanelerinde yaşarken hem yaşlanmış ebeveynlerinin hem de kendi çocuklarının bakımından sorumlu olmaktadır. Bu aile bireyleri yaşlı ebeveynleri ile kendi çocuklarının sorumlulukları arasında çift yönlü sıkıştığı için sandviç aile yapısı tanımı yapılmaktadır.

Çekirdek aile içinde yeni evli çift kendi ailelerinden bağımsız bir hane kuruyorsa buna neolokal yerleşim denilmektedir.

Poligami (çokeşlilik) kişilerin eş zamanlı olarak birden fazla eşle evli olmasıdır ve çok yaygın değildir.

Yapısal işlevsel kuram toplumu yaşayan bir organizma gibi ele alır ve toplumda sürekliliğin sağlanmasında çeşitli toplumsal kurumların işleyişine dikkat çeker.

Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü’nün (ASAGEM) 2010 yılında hazırlamış olduğu
rapora göre en çok göç alan bölgelerimiz sırasıyla, Doğu Marmara, İstanbul, Batı Anadolu, Ege, Batı
Marmara, Akdeniz ve Doğu Karadeniz’dir. En çok göç veren bölgeler sırasıyla, Güneydoğu Anadolu,
Ortadoğu Anadolu, Kuzeydoğu Anadolu, Orta Anadolu, Batı Karadeniz’dir (s.8-9).

Profesyonellik tanımı çerçevesinde, ailelerle çalışan meslek gruplarına örnek olarak farklı yaşlarda çocuklarla, farklı branşlarda çalışan eğitimciler (okul öncesinden liseye kadar öğretmenler ve yöneticiler), çocuk gelişimi uzmanları, sosyal hizmet uzmanları ve aile danışmanları gösterilebilir. Kurumlarda farklı unvanlarla görevli pek çok kişi de ailelerle çalışmakla birlikte özellikle bu meslek gruplarında çalışanların ailelerle ilişkileri daha uzun sürelere yayılmakta ve yaptıkları çalışmalar yoğunluk, süreklilik, sıklık ve etki yaratma kapasitesi açısından diğer meslek gruplarından ayrılmaktadır. Bu açıdan, eğitimcilerin ailelerle ilişkileri ve bu süreçte takındıkları profesyonel tutum öne çıkmaktadır. Çünkü eğitimcilerin hizmet sunduğu grup sadece çocuklar ve gençler değildir; bu grup özelde aileleri genelde ise tüm toplumu içermektedir. Eğitimcilerin sundukları hizmetlerin niteliği de özellikle ailelerle yaptıkları çalışmalar ve onlarla kurdukları ilişkilerle değişmektedir.

Üstlenme/Adanmışlık, görev ve sorumlulukların paylaşılmasına gönüllülük gösterme ve gereğini yerine getirmek için çaba harcamak olarak nitelendirilebilir. Adanmışlığın belirtileri şu şekilde sıralanabilir: 1) Çocuk için beklentilerin yüksek tutulması. 2)İhtiyaç duyulduğunda erişilebilir olma ve gerekli zamanı ayırma. Eğitimciler genellikle ailelere çocukları konusunda gereğinden fazla umut verme konusunda dikkatli davranmaya eğilimlidirler. Oysa böyle bir tutum, ailelere çocuklarının yapabilecekleri ve gelecekteki hayatları konusunda umutsuzluk da aşılamaktadır. Araştırmalar ortaya koymuştur ki yüksek beklentiler davranışlara yön verir ve başarıyı arttırır.

1950’li yıllarla birlikte iç göç süreci hızlanmış ve şehirlerde organize olan sanayi ve hizmet sektörü­nün üretimdeki payı artmış ve bu sektörlerde işe yerleşmek için eğitim seviyesi önem kazanmıştır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

İşbirliğinin temel ilkeleri • Aileler ve profesyoneller çocuğun faydası için çalışır. • Karşılıklı taraflar birbirlerinin bu ilişkilere kazandırdığı beceri ve uzmanlığa saygı duyar. • Güven, bu ilişkilerin temel yapı taşı olarak algılanır. • İletişim ve bilgi paylaşımı açıktır ve tarafsızdır. • Katılımcılar/paydaşlar ortak karar alırlar • Herkesin fikirleri tartışmaya ve uzlaşmaya açıktır. 

Eğitim ile ilgili yasalar (MEB Kanunu, Engelliler Hakkında Kanun) eğitim süreçlerinde aileler üzerine odaklanılması gerekliliğini vurgulamaktadır.2000’li yıllara kadar daha çok didaktik (öğretici, diktacı, eğitici) bir yaklaşım sergilenilmiştir. Bu da, maalesef, hem aile hem de çocuklarının özgüveni ve doğal çevreleri üzerinde olumsuz getirilere sebep olabilmektedir (Turnbull, Blue-Banning, Turbiville, 1999). Halbuki ev ortamı, çocuğun öz değerinin geliştiği ve sevilme duygusunun ağırlıkta olduğu doğal bir ortamıdır. Ailelerle işbirliğinde takınılan didaktik aile eğitimi yaklaşımları, istem dışı olsa da, ev ortamının değişmesine ve doğal olmayan yapılandırılmış bir eğitim ortamı haline gelmesine, aile içi ilişkilerin bozulmasına sebebiyet verebilmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına göre devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle annenin ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağla­mak için gerekli tedbirleri almak ve teşkilatı kur­makla yükümlüdür. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Bu yaklaşım, “Kişiler kendi düşünce ve davranışlarına rehberlik eden ön yargıların farkına varmadan, başkalarının kültürel farklılıklarına karşı duyarlılık geliştiremezler” düşüncesine dayanır.Bu yaklaşımın uygulamadaki özellikleri aşağıdaki gibi beş başlıkta sıralanabilir:

1. Farklılıkların farkındalığından öte bireyin kendi öz-farkındalığını geliştirmesi gerekir.

2. En ince farklılıkların farkındalığını geliştirmeyi hedeflemelidir.

3. Kültürel karşılıklılığın evrensel uygulanabilirliği vardır.

4. Basmakalıp çözümlerden kaçınılır.

5. Hem ailelerin hem de profesyonellerin güçlendirilmesini sağlar.

Çeşitli araştırmalarda eğitimciler açısından tespit edilen sorunların bazıları şunlardır: • Ailelerle ilişkilerin bazı durumlarda gergin ve anlamsız görülmesi • Ailelerle en iyi nasıl iletişim kurulabileceğinin bilinmemesi • İletişim kurma konusunda duyulan kaygı • Ailelerle konuşma konusunda isteksizlik • Yeterli zaman olmadığının düşünülmesi

Bu sorunların kaynakları ise şöyle açıklanmaktadır: • Eğitimcilerin ailelerle iletişimde yetersiz eğitimi • Uygun eğitim konusunda eğitimciler ile ailelerin anlaşamaması • Ailelerle eğitimciler arasındaki kültürel uyuşmazlıklar • Ailelerin eğitilmesi gerektiğine dair düşünceler • İşbirliği yerine tarafların güç mücadelesine girmesi

Türkiye’ de gerçekleştirilen aile çalışmalarının tarihsel süreçte ilk adımlarının Cumhuriyetin ilk yıllarında okuma yazma seferberliği kapsamında Ali Okulları, Millet Mektepleri gibi çalışmalarla atıldığı belirtilmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.