AĞ YÖNETİMİ VE BİLGİ GÜVENLİĞİ

MAN (Metropolitan Area Network – Şehirsel Alan Ağı): Bir şehir ya da bir yerleşkede oluşturulan alan ağıdır. Genellikle Yerel Alan Ağlarının birkaçının birbirine bağlanması ile oluşturulur. Yerel Alan Ağlarını birbirine bağlamak için fiber optik gibi kablolu ya da Wimax gibi kablosuz ortamlar kullanılır. Ağlar arasında geçişi düzenlemek için yönlendirici (router) adı verilen cihazlardan faydalanılır.

WAN (Wide Area Network – Geniş Alan Ağı): Yerel Alan Ağlarının ya da Şehirsel Alan Ağlarının birleşmesiyle oluşturulan en geniş alan ağıdır. Dünyadaki en geniş alan ağının adı İnternet’tir. İnternet tüm dünyada bulunan bilgisayarların ve bilgisayar mantığına sahip çalışan cihazların bağlanmasıyla oluşmaktadır. Dünya üzerinde verilerin doğru alıcılara ulaştırılması işlemi yönlendiricilerin sorumluluğundadır.

VPN (Virtual Private Network – Sanal Özel Ağ): Sanal olarak uzaktaki bir cihazın ağın içerisine dahil olmasını sağlayan özel bir ağ türüdür. Uzak makine, Sanal Özel Ağ sayesinde fiziksel olarak uzaktaki bir ağa dahilmiş gibi davranmakta ve o ağ ile veri alış verişinde bulunmaktadır. Örnek vermek gerekirse, ticari paket program kullanan bir fir­manın uzaktaki deposunun bilgisayarı, Sanal Özel Ağ sayesinde firma merkezinde kurulu bulunan ağa ve sunucu makineye bağlanmakta, irsaliye, fatura işlemlerini gerçekleştirmekte, stok kayıtlarını ve cari hesapları güncellemektedir.

Ağ çeşitlerinden bahsedilirken incelenmesi gereken ikinci kavram, ağ topolojisidir. Ağ topolojisi, bilgisayar ve aracı cihazların yardımıyla oluşturulan bilgi ağında, yine bilgisa­yar ve yardımcı cihazların yerleşimi ve birbirleriyle olan bağlantılarının yapısı anlamına gelir. İlerleyen kısımlarda kısaca bahsedileceği üzere, yerleşim şekillerine göre Ortak Yol (BUS), Halka (Ring), Örgü (Mesh), Ağaç (Tree) ve Yıldız (Star) gibi çeşitli ağ topolojileri bulunmaktadır.

SMTP (Simple Mail Transfer Protocol – Basit Posta Gönderim Protokolü): E-posta gönderiminde kullanılmak üzere tasarlanmış bir protokoldür. Bu protokol, istemci tarafından gönderilmek istenen bir e-postanın sunucu bilgisayara iletiminden sorumludur. Sunucu bilgisayardan gelen e-postaları almak için ise POP ya da IMAP protokolleri kullanılmaktadır.

Aynı ağdaki cihazların haberleşirken birbirlerinden ayrılmalarını, her birinin ağ arayüz kartının ROM belleğine yazılı bulunan MAC (Media Access Control – Ortam Erişim Kontrolü) adresleri sağlamaktadır. MAC Adresleri, fabrika çıkışında arayüz kartına verilir ve bir daha değişmemektedir. 48 bitten oluşan MAC adresleri de IP adresleri gibi her bir cihaz için farklı değerlere sahiptir

VPN (Virtual Private Network – Sanal Özel Ağ): Sanal olarak uzaktaki bir cihazın ağın içerisine dâhil olmasını sağlayan özel bir ağ türüdür.

Ağ topolojisi, bilgisayar ve aracı cihazların yardımıyla oluşturulan bilgi ağında, yine bilgisayar ve yardımcı cihazların yerleşimi ve birbirleriyle olan bağlantılarının yapısı anlamına gelir.

Token Ring (Andıçlı Halka): Andıç adı verilen ve 3 bayttan oluşan bir veri paketinin
düğümleri dolaşmasını esas alan bağlantı ortamıdır. Tahmin edilebileceği gibi halka topolojisi ile birlikte kullanılır.

SMTP (Simple Mail Transfer Protocol – Basit Posta Gönderim Protokolü): E-posta gönderiminde kullanılmak üzere tasarlanmış bir protokoldür. Bu protokol, istemci tarafından gönderilmek istenen bir e-postanın sunucu bilgisayara iletiminden sorumludur.
Sunucu bilgisayardan gelen e-postaları almak için ise POP ya da IMAP protokolleri kullanılmaktadır

IPv4: Günümüzde kullanılan IP adreslerinin sürüm numarası 4’tür. Sayfa 14 paragraf 2.

Çevrimsel Artıklık Kodlaması (CRC – Cyclic Redundancy Check): Günümüz internetinde kullanılan hata yakalama algoritması CRC’nin bir çeşidi olan CRC-32’dir. Verinin 32. dereceden bir polinoma XOR işlemi ile bölünmesi ve kalanın verinin sonuna eklenerek gönderilmesini esas alan algoritmadır.

Sağlama Toplamı (Checksum): 16 bitlik sayılar halinde bölümlenen verinin sonuna “1”’lerin toplamının yazılmasını esas alan metottur

çarpışma (Collision)

Aynı ağa bağlı iki cihazın, aynı anda veri göndermeleri çarpışma (Collision) olarak adlandırılmaktadır ve bu durum gerçekleştiğinde her iki veri de kullanılamaz duruma gelmektedir.

Wi-Fi ağların kullanımında en büyük sorun, ağa yetkisiz kişilerin dâhil olmasıdır

Fiber Optik Kablo: En hızlı ve en uzak mesafe veri iletimine imkân sağlayan kablo türüdür.

Fiber optik kabloda gönderici taraf, kablonun çeşidine göre, led ışık kaynağı ya da lazer ışık kaynağı olabilmektedir.

Alıcı taraf bir fotodiyottur.

Işığın algılanması “1”, ışık olmaması ise “0” kodlaması esasına göre çalışmaktadır.

Ray Tomlinson tarafından geliştirilen elektronik posta uygulamaları da 1972 yılında ARPANET’e dâhil edilmiştir ve “@ (at)” işaretinin kullanıcı adlarını ve alan adreslerini birleştirmek üzere ilk kullanımı da aynı yıllarda olmuştur.

POP3 (Post Office Protocol)

VPN (Virtual Private Network – Sanal Özel Ağ): Sanal olarak uzaktaki bir cihazın ağın içerisine dâhil olmasını sağlayan özel bir ağ türüdür. Uzak makine, Sanal Özel Ağ sayesinde fiziksel olarak uzaktaki bir ağa dâhilmiş gibi davranmakta ve o ağ ile veri alış verişinde bulunmaktadır