AĞ YÖNETİMİ VE BİLGİ GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 15

Ağ yönetiminde önerilen protokol, Basit Ağ Yönetim Protokolü (SNMP–Simple Network Management Protocol)’dür. Bir grup üniversite işbirliği ile oluşturulan Basit Ağ Geçidi İzleme Protokolü (SGMP–Simple Gateway Monitoring Protocol), SNMP’nin geliştirilmesinde öncü rol oynamıştır.

Bilgi ağlarının genişlemesiyle yönetim ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Ağa bağlanan bilgisayar sayısının artması ve farklı coğrafi bölgelere genişlemesi, anahtar cihaz ve yönlendirici kullanımını zorunlu kılmaktadır. Ağa bağlı bulunan son kullanıcı ve ara cihaz sayısının artması, ağın yönetim ve kontrolünü zorunlu hale getirmektedir. Bu sebeple oluşturulan SNMP protokolü de TCP/IP modelinin içerisinde yer almaktadır.

Bilgisayar ağlarının oluşumu ve tarihçesi incelendiğinde, bugün bildiğimiz şekliyle tasarlanan ilk ağ oluşumu, ABD Savunma Bakanlığı bünyesinde geliştirilen paket dağıtım ağı ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network – Gelişmiş Araştırma Projeleri Dairesi Ağı)’tir.

Günümüzde kullanılan ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line-Asimetrik Sayısal Abone Hattı) teknolojisi ile Frekansı Bölerek Çoklama (FDM - Frequency Division Multiplexing) yapılarak, telefon bağlantısı için kullanılan bakır kablo üzerinde ses ve veri aktarımı farklı frekanslar üzerinden gerçekleştirilmektedir.

MAN (Metropolitan Area Network – Şehirsel Alan Ağı): Bir şehir ya da bir yerleşkede oluşturulan alan ağıdır. Genellikle Yerel Alan Ağlarının birkaçının birbirine bağlanması ile oluşturulur. Yerel Alan Ağlarını birbirine bağlamak için fiber optik gibi kablolu ya da Wimax gibi kablosuz ortamlar kullanılır. Ağlar arasında geçişi düzenlemek için yönlendirici (router) adı verilen cihazlardan faydalanılır.

VPN (Virtual Private Network – Sanal Özel Ağ): Sanal olarak uzaktaki bir cihazın ağın içerisine dâhil olmasını sağlayan özel bir ağ türüdür. Uzak makine, Sanal Özel Ağ sayesinde fiziksel olarak uzaktaki bir ağa dâhilmiş gibi davranmakta ve o ağ ile veri alış verişinde bulunmaktadır. Örnek vermek gerekirse, ticari paket program kullanan bir firmanın uzaktaki deposunun bilgisayarı, Sanal Özel Ağ sayesinde firma merkezinde kurulu bulunan ağa ve sunucu makineye bağlanmakta, irsaliye, fatura işlemlerini gerçekleştirmekte, stok kayıtlarını ve cari hesapları güncellemektedir.

Ortak Yol (BUS) Topolojisi: Resim 1.1’de görüldüğü gibi kurulumu ve genişletilmesi en basit topoloji türüdür. Tek bir kablo üzerinde ve genellikle BNC adaptöre sahip Ethernet kartlarının birbirine bağlanması ile oluşturulan ağ türüdür. Bir merkez birimine ihtiyaç duymadan ağın kurulumu sağlanır.

FDDI (Fiber Distributed Data Interface – Fiber Dağıtılmış Veri Arayüzü): Fiber optik kablolar ile kullanılmak üzere geliştirilmiş yüksek hızlı bir bilgisayar ağı çeşididir. Ethernetin yeterli hıza ulaşamadığı geçmiş zamanlarda yüksek hızlı veri aktarımı için kullanılmıştır. Ethernet teknolojisindeki hızlanma sayesinde popülerliğini yitirmiştir.

Uygulama katmanında: HTTP, HTTPS, SMTP, FTP, TFTP, UUCP, NNTP, SSL, SSH, IRC, SNMP, SIP, RTP, Telnet protokolleri bulunur.

Wi-Fi ağların kullanımında en büyük sorun, ağa yetkisiz kişilerin dâhil olmasıdır. Bunu önlemek için ağ kaynağına çeşitli şifreleme algoritmalarıyla erişim kontrolü uygulanabilmektedir. WEP (Wired Equivalent Privacy – Kabloya Eşdeğer Mahremiyet) olarak bilinen şifreleme yöntemi kolayca kırılabilmektedir ve ağa sızmaların gerçekleştiği, zaman içerisinde çokça gözlemlenmiştir. Bu algoritma yerine WPA (Wi-Fi Protected Access - Wi-Fi Korumalı Erişim) ve WPA2 teknolojileri devreye sokulmuştur. WPA ve WPA2’nin daha güvenilir bir şifreleme imkânı sunduğu gerçektir. Son yıllarda ortaya konan bir erişim kısıtlama metodu olan WPS (Wi-Fi Protected Setup – Wi-Fi Korumalı Kurulum) ise iki cihazın birbiri ile anlaşması esasına dayanan bir erişim kontrolü sunmaktadır.

Wi-Fi ağları, IEEE 802.11a/b/g/n/ac standartlarına göre çeşitli yayın frekanslarında bağlantı hızları sunar. Bu tür kablosuz ağlar için herhangi bir lisans gerekmemektedir. 802.11 sadece 2 Mbps bağlantı hızı sunarken, 802.11a (5 GHz frekansında) 54 Mbps, 802.11b (2,4 GHz frekansında) 11 Mbps, 802.11g (2,4 GHz frekansında) 54 Mbps hıza sahiptir. 802.11n ise 300 Mbps hıza kadar ulaşmıştır.

Ham veriyi alarak üzerinde işlemler yapan, bilgi olarak çıkış veren, gerektiği durumlarda ise bilgiyi depolayarak daha sonra kullanımına olanak sağlayan elektronik cihazlara bilgisayar denir.

Günümüz teknolojisinde ağ kartının UTP kablo üzerindeki hız aralığı 1-10 Gps arasındadır.

Yaygın olarak kullanılan işletim sistemleri Windows, Ubuntu Linux, Pardus, MacOS X gibi çeşitlendirilebilmektedir.

Sunucu Bilgisayarlar; altında farklı bilgisayarları barındıran (web çıkışı, ticari program kullanılması ya da işletim sistemi desteği vermek vb.) cihazlardır

Sistemi İzlemek:Ağ yöneticisi, sisteme bağlı cihazların aktivitelerini periyodik olarak izlemektedir. Yönetici bilgisi dışında devre dışı kalan bir cihaz ağ problemine sebep olmaktadır. Bu sebeple kullanıcının bilgisi dışında kapanan cihazlara karşı acil önlem almak, cihazın tekrar faaliyete girmesini sağlamak ya da arıza durumunda onarım ve yenisi ile değiştirmek gibi işlemler gerçekleştirilmelidir.

Uluslararası Elektroteknik Komisyonu’nun çalışma sahasına giren elektrik ve elektronik mühendisliği konuları dışında, bütün teknik ve teknik dışı dallardaki standartların belirlenmesi çalışmalarını yürütmek amacıyla 1946’da Cenevre’de kurulan uluslararası teşkilât ISO (International Organizationfor Standardization) dur.

Hata Yönetimi: Hata yönetimi, ağın arızalarını kaydetmek ve raporlamak ve gerekli aksiyonları almak için geliştirilmiştir.

Belirli bir cihazdan çok, üzerine kurulan yazılımlar sayesinde ağ yöneticisine gerekli bilgileri toplayan sanal bir depolama ünitesi şeklinde tanımlanan kavram yönetim bilgi üssüdür.

SNMP protokolü kullanımı için gerekli üç bileşen Araç Uygulama, Yönetici Uygulama ve Ağ Yönetim Sistemidir.