AFETLERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİMİ

Hata ağacı analizi (Fault Tree Analysis): Tanımlanmış istenmeyen olay veya durumun nedenlerinin mantıksal kombinasyonunun grafiksel ifadesidir.

Pareto analizi (Pareto Analysis): Önemli genel etkileri oluşturan seçilmiş ya da sınırlı sayıdaki görevlerin analizi için karar vermedeki bir istatistiksel tekniktir.

1976 yılında İtalya’nın Seveso kasabasında gerçekleşen bir kaza sonrasında ölümlü çevre felaketi yaşanmış endüstriyel kazaların oluşmasının engellenmesi ve gerekli önlemlerin alınması adına eski adıyla Avrupa Topluluğu Konseyi (EC) bir dizi çalışma başlatmış ve 1982 yılında Seveso Yönergesi (Direktifi) yayımlanmıştır.

BEKRA Mevzuatı, işletmecilere, kamu kurumlarına ve yerel idarelere farklı sorumluluklar getirmiştir. Bu Mevzuat’ın uygulanmasından sorumluYetkili İdareler (Yİ’ler) merkezî ve yerel seviye olarak ikiye ayrılmıştır:

Merkezî seviyedekiler; Çevre ve ŞehircilikBakanlığı (ÇSB), Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) olarak,

Yerel seviyedekiler ise: Valilikler, Belediyeler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının İl Müdürlükleri

olarak belirtilmiştir.

Kantitatif risk değerlendirmesi: Sayısal tabanlı bilimsel metotlarla yapılan risk değerlendirme metodolojisidir.

Tüm alt ve üst Seviyeli kuruluşlar için ortak yükümlülükler:

Bildirim

Risk Değerlendirmesi

Büyük Kaza Önleme Politikası (BKÖP)

Domino Etkisi: Bilgi Alışverişi

Büyük Bir Kaza Durumunda Yükümlülük- ler: Eylem, İletişim ve Raporlama

E şıkkı Tehlikelerin Belirlenmesi ve Risk Değerlendirmesi ile ilgilidir.

Kamuyu bilgilendirmek  Dâhilî Acil Durum Planı ile ilgilidir.

Güvenlik Yönetim Sistemi (GYS); kuruluşta meydana gelebilecek büyük en- düstriyel kazaların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması için gerçekleştirilen teknik ve organizasyonel faaliyetlerin bütünüdür ve GYS, BEKRA Mevzuatı kapsamındaki tüm kuruluşlar için tanımlanmış ve zorunlu kılınmıştır.

İş kazası çalışanın iş süresince çalışma koşulları, işin nitelik ve yürütümü ya da kullanılan makine, araç, gereç ve malzeme nedeni ile uğradığı, iş gücünün tamamını ya da bir bölümünü kaybettiği olay olarak tanımlanabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kaza kök analizi sorunların ya da olayların kök sebeplerini tanımlayan bir sistematik süreç ve yaklaşımdır. Başarılı bir kaza kök analizi genellikle birden fazla olan tüm kök sebepleri tanımlar. Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.

Olay ağacı analizi (Event Tree Analysis) herhangi bir tehlikeli olayın yaratabileceği çeşitli senaryolar analiz edilir. Analiz edilecek sistemin iyi belirtilip sınırlarının çizilmesi gerekir. İdeal olarak, birden fazla proses ve koruma sistemlerinin olduğu tesislerde kullanılır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bu direktif hem sanayiciler hem de üye devletlerin yetkili makamları üzerindeki genel ve özel yükümlülükleri içermektedir. Hükümler, direktifin temel hedefleri ile ilgili olarak iki ana kategoriye ayrılır. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Seveso Direktifi ile kimyasal tesislerin sorumlularına aşağıda belirtilen hususlarda halka bilgi vermeleri zorunluluğu getirilmiştir:
• Kuruluşlar endüstriyel faaliyetleri ile ilgili basit açıklamalar yapmalı,
• Kullanılan tehlikeli maddeler ve etkileri açıklanmalı,
• Olası büyük kazanın halka verebileceği zarar belirtilmeli,
• Bir kaza anında halkın haberdar edilme şekli ve halkın nasıl hareket edeceği hususunda bilgi verilmelidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Ülkemizde SEVESO II Direktifinin uygulanmasına yönelik ilk çalışma, 2010 tarihinde, “Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” olmuştur. Bundan sonra, “Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik” 2013 yılında yürürlüğe girmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

BEKRA Mevzuatı, kantitatif (nicel) risk değerlendirmesini zorunlu kılmıştır.Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

D seçeneğinde verilen "Kuruluşların endüstriyel faaliyetleri ile ilgili basit açıklamalar yapar. " cümlesi “Güvenlik Raporu” nun bileşenlerinden birisi değildir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Güvenlik Yönetim Sistemi (GYS); kuruluşta meydana gelebilecek büyük endüstriyel kazaların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması için gerçekleştirilen teknik ve organizasyonel faaliyetlerin bütünüdür ve GYS, BEKRA Mevzuatı
kapsamındaki tüm kuruluşlar için tanımlanmış ve zorunlu kılınmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Güvenlik Yönetim Sistemi  çoğu zaman İş Sağlığı ve Güvenliği yönetim sistemini kapsamaktadır. İSG yönetim sistemi, çalışanların sağlık ve güvenliğinin temini ile ilgili süreçleri kapsamaktadır. GYS ise iş yerindeki tüm süreçlerin güvenliğini içermektedir. İSG yönetim sistemi, çalışan temelinde odaklanmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Teknolojik afetler, genel olarak ekonomik açıdan daha yıpratıcı olmaktadır. Nükleer ve kimyasal kazalar, sanayi kazaları, maden kazaları, trafik kazaları, baraj patlamaları, yangınlar, salgın hastalıklar, savaşlar, terör olayları, terörizm ile ilgili eylemler gibi birçok afet teknolojik ve insan kaynaklı afetler içerisinde yer almaktadır. Bütün maddeler doğru olduğu için doğru cevap E'dir.