AFETLERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİMİ

Tehlike; insanların yaralanması veya sağlığının bozulması veya bunların birlikte gerçekleşmesine sebep olabilecek kaynak, durum veya işlemdir. Doğru cevap B seçeneğidir.

ISO 31000 tüm iş alanlarında risk yönetimi esaslarını tanımlamaktadır ve risk yönetimini iş sağlığı ve güvenliği ile sınırlı tutmamıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Risk Kriteri riskin kabul seviyelerini gösterir. Doğru cevap A seçeneğidir.

ISO 31000’e göre risk yönetimi insani ve kültürel faktörleri göz önüne alır. Doğru cevap C seçeneğidir.

KKD, belirli bir faaliyetin yapılması için bir birey tarafından giyilen veya tutulan kişisel koruyucu donanımla birleşik, ayrılabilen veya ayrılamayan koruyucu bir aygıt şeklinde de tanımlanabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Tehlike kaynağı aşırı soğuk/kriyojenler olduğunda kimyasala/sıvıya dayanıklı iş elbiselerinin KKD olarak kullanılması beklenmez. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kirleticilerin hiperakut kategorisindeki etkisi nispeten kısa bir sürede ölümle sonuçlanır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kişisel hareketsizlik cihazları yangın esnasında yoğun duman ve diğer nedenlerle hareket yeteneğini yitirmiş baygın haldeki itfaiyecinin yerini belli etmek amaçlı sesli ve ışıklı ikaz verir. Yirmi saniye hareketsiz kalındığında devreye girer ve kademeli olarak sesi yükselir. Doğru cevap E seçeneğidir.

lunum cihazının kullanım süresi 10 dakika (kısa süreli BSC) ile yaklaşık 45 dakikaya (uzun süreli BSC) kadardır. Gerekliliklere bağlı olarak uygulamanıza özel tüp hacmi, basıncı ve buna bağlı olarak basınçlı hava miktarını kullanabilirsiniz. Bunlara ek olarak kullanım süresi, kişisel hava tüketiminize de bağlıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Filtre cihazlarının etkili olmadığı durumlar vardır. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Risk; Belirsizliğin hedefler üzerindeki etkisi.

Bir etki beklenenden pozitif veya negatif sapmadır.

Hedefler değişik boyutlarda (finansal, sağlıkve güvenlik, çevre...gibi) ve farklı seviyelerde olabilir (stratejik, organizasyonel, proje bazında, ürüne veya prosese ilişkin).

• Risk çoğunlukla olayların gerçekleşme olasılıkları ve sonuçlarıyla veya bunların birleşimi ile karakterize edilir.

• Belirsizlik, bir olayın meydana gelme olasılığı ve sonuçlarının bilinmesine veya anlaşılmasına ilişkin, kısmen de olsa bilgi eksikliği durumudur.

Risk Toleransı; Kuruluşun veya paydaşların, riskin değiştirilmesinden (Risk treatment- Riskin modifiye edilmesi) sonra hedeflerine erişebilmek için riski üstlenmeye hazır olma derecesidir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne göre risk değerlendirmesinde, işyerlerinin tasarım ve kuruluş safhalarını da içerecek şekilde aşağıda verilen aşamaları da içermesi gerektiği önerilmektedir. 1. adım tehlikelerin tanımlanması, 2. adım risklerin belirlenmesi ve analizi, 3. adım risk kontrol adımları, 4. adım denetim, izleme ve yenileme, 5. adım dokümantasyondur.

Kişisel Koruyucu Donanım (KKD); giysi, gözlük, işitme koruyucuları veya düşmekten koruyan kuşamların giyildiği anlamda “giyilirler” şeklinde tanımlanır. Aslında KKD’lerin çoğu giysi, başlık, eldiven veya ayakkabı şeklindeki giyim eşyalarıdır. Diğer KKD’ler, kaynak sırasında gözleri ve yüzü koruyan maskeler gibi elde tutulurlar. Dolayısıyla, KKD’nin sağladığı koruma, tehlikeye maruz kalan kişinin faaliyetine bağlıdır; donanımın giyilmesi veya tutulmasıdır. Ne giyilen, ne de tutulmayan taşınabilir donanım KKD olarak düşünülmez. Dolayısıyla, örneğin, hattı kesmeden çalışan elektrikçiler tarafından kullanılan yalıtıcı matlar veya tabureler veya iş istasyonlarında kullanılan koruyucu perdeler KKD olarak ele alınmaz.

Bir kurtarıcı tarafından kullanılan donanım, örneğin itfaiyecilerin duman ve zehirli gazların yoğun olduğu bir binadan insanları çıkarmak için kendilerini korumak amacıyla kullandıkları koruyucu solunum cihazları haricinde kullanılan araç ve gereçler KKD olarak isimlendirilmez. KKD kullanımında değerlendirilecek tehlikeler kişisel donanımı kullanacak olan çalışana zarar verebilecek olanlardır. Örneğin; donanım kişinin kendisi dışında hastanedeki hastaları korumak için kullanılıyorsa (maskeler gibi) bunlar da KKD değildir.

Başka bir harici, ilave aygıta bağlanabilmesi için KKD ile birlikte piyasaya sürülen herhangi bir sistem, o sistemin riske maruz kaldığı sürenin tamamı boyunca kullanıcı tarafından giyilmesi veya tutulması gerekmese de donanımın ayrılmaz bir parçası olarak ele alınacaktır. Solunum donanımını bir kompresöre bağlayan hava hattı buna örnektir.

Göz ve Yüz Koruyucuları

Gözlükler

Kapalı gözlük (dalgıç tipi gözlük)

X-ışını gözlüğü, lazer ışını gözlüğü, ultra-viyole, kızılötesi, görünür radyasyon gözlükleri

Yüz siperleri

Kaynak maskeleri ve baretleri (elle tutulan maskeler, koruyucu baretlere takılabilen maskeler veya baş bantlı maskeler)

Tehlike Kaynağı

Etkilenen Vücut Bölümü

Tavsiye Edilen KKD

Kimyasal ve Sıçrayan Sıvı (Ör.; asit ve kimyasal elleçleme, tehlikeli ilaç hazırlama ve uygulama, biyolojik maddeler, gıda işleme, boya, temizlik ürünleri, böcek öldürücü ve bitki ilacı kullanımı ve benzeri)

Gözler

Emniyet gözlükleri, yan korumalı güvenlik gözlükleri

Baş, Boyun, Yüz

Kimyasallara dayanıklı Tyvek kaputu, yüz siperliği, kimyasala /sıvıya dayanıklı baret ve şapkalar, sıvıya dayanıklı maskeler veya maske/yüz kalkanı kombinasyonları

Ayaklar ve Ayak Parmakları

Kayma dirençli ayakkabılar, kimyasala / sıvıya dayanıklı galoşlar

Eller

Spesifik tehlikeye dayalı olarak seçilmelidir: nitril, butil kauçuk, neopren, gümüş kalkan veya diğer kimyasal maddelere dayanıklı eldivenler

Vücut: Karın, Kollar, Bacaklar

Kimyasala/sıvıya dayanıklı iş elbiseleri

Yüksek Isı (Kuru)

(Ör.; sıcak yüzeylerden yanmalar, kıvılcımlar, Bunsen brülörleri, kaynak, mutfak ekipmanları, fırın operasyonları ve benzeri)

Gözler

Emniyet gözlükleri, yan korumalı güvenlik gözlükleri

Baş, Boyun, Yüz

Yüz koruyucusu, alev geciktirici/yalıtımlı baret veya şapka

Ayaklar ve Ayak Parmakları

Deri ayakkabılar, döküm ayakkabıları

Eller

Nomex, Kevlar, deri, havlu, pamuk ve benzeri yalıtılmış veya aleve dayanıklı malzemelerden yapılmış el eldivenler

Vücut: Karın, Kollar, Bacaklar

Aleve dayanıklı ya da Nomex veya deri gibi yalıtılmış malzemelerden yapılmış giysiler

Yüksek Isı (Sıvı)

(Ör.; sıcak sıvılardan yanmalar, eriyik metal, buhar, gıda hazırlama ve benzeri)

Gözler

Emniyet gözlükleri, yan korumalı güvenlik gözlükleri

Baş, Boyun, Yüz

Yüz kalkanları, koruyucu/yalıtımlı baret veya şapkalar

Ayaklar ve Ayak Parmakları

Deri ayakkabılar, döküm ayakkabıları

Eller

Gerektiğinde sıvıya dayanıklı niteliklere sahip olan, yalıtım malzemesinden yapılmış eldivenler

Vücut: Karın, Kollar, Bacaklar

İşlenmiş yün veya pamuktan, deri veya Nomex gibi özel kumaşlardan yapılmış giysiler

Aşırı Soğuk/Kriyojenler

(Ör.; soğuk acıtması, kriyo-yanıklar, likit nitrojen kaynaklı sürekli göz hasarı, karbondioksit, yalıtılmamış ekipman, ve benzeri)

Gözler

Emniyet gözlükleri

Baş, Boyun, Yüz

Yüz kalkanları

Ayaklar ve Ayak Parmakları

Uygun güvenlik ayakkabıları

Eller

Kriyo-eldivenler

Vücut: Karın, Kollar, Bacaklar

Laboratuvar önlüğü, uzun pantolonlar, önlükler, yalıtımlı pamuk veya sentetik kumaşlar

Toz/Uçan Moloz

(Ör.; çatlatma, öğütme, zımparalama, talaşlama, ağaç işleme, zemin tutma, kömür taşınması, parlatma, genel tozlu koşullar ve benzeri)

Gözler

Emniyet gözlükleri, yan korumalı güvenlik gözlükleri

Baş, Boyun, Yüz

Yüz kalkanı, şapka, kask, başlık

Ayaklar ve Ayak Parmakları

Uygun güvenlik ayakkabıları

Eller

Uygun koruyucu eldivenler

Vücut: Karın, Kollar, Bacaklar

Kevlar veya işlenmiş pamuk/yün veya pamuk kumaş gibi sentetik ya da doğal kumaşlardan yapılmış koruyucu giysiler

Solunum cihazının kullanım süresi 10 dakika (kısa süreli BSC) ile yaklaşık 45 dakikaya (uzun süreli BSC) kadardır. Gerekliliklere bağlı olarak uygulamanıza özel tüp hacmi, basıncı ve buna bağlı olarak basınçlı hava miktarını kullanabilirsiniz. Bunlara ek olarak kullanım süresi, kişisel hava tüketiminize de bağlıdır.

Bir itfaiyecinin afet ve acil durumlarda kullandığı kişisel koruyucu donanımlar şunlardır:

Baret

Isıya karşı dayanıklı başlık

Çizme

Koruyucu eldiven

Yangına yaklaşım elbisesi (nomex)

Alüminize elbise

Kurtarma elbisesi

Koruyucu gözlük

Koruyucu kulaklık

Temiz hava solunum cihazı

Kişisel hareketsizlik cihazı

Kurtarma Elbisesi: Yangın dışında gidilen itfaiye olaylarında personelin rahat çalışabilmesi için giyilen donanımdır.