AFETLERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİMİ

“Mesleki Yeterlilik Kurumu (URL-1);

a. Ulusal meslekî yeterlilik sistemi ile ilgili yıllık gelişme planlarını hazırlamak, geliştirmek, uygulamasını yapmak veya yaptırmak, denetlemek; bunlara ilişkin düzenlemeleri yapmak,

b. Standartları belirlenecek meslekleri belirlemek ve bu standartları hazırlayacak kurum ve kuruluşları tespit etmek,

c. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na tâbi teknik ve meslekî eğitim veren yükseköğretim kurumlarında ulusal meslek standartlarına uygun eğitim ve öğretimin yapılabilmesi için Yükseköğretim Kurulu ile orta öğretim düzeyindeki meslekî ve teknik eğitim veren öğretim kurumlarında ulusal meslek standartlarına uygun eğitim ve öğretimin yapılabilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı ile iş birliği yapmak,

ç. Ulusal meslek standartlarını temel alarak, teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek,

d. Ulusal meslekî yeterlilikler alanındaki eğitim ve öğretim kurumlarını ve programlarını akredite edecek kurumları belirlemek,

e. Sınav ve belgelendirme sistemi kapsamında; yeterliliği belgelendirecek yetkilendirilmiş kurumları belirlemek ve sınavlarda başarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak,

f. Türkiye’de çalışmak isteyen yabancıların sahip oldukları meslekî yeterlilik sertifikalarının doğruluğunu belirlemek,

g. Ulusal meslekî yeterlilik standartlarını dünyadaki ve teknolojideki gelişmelere uygun olarak geliştirmek, yeterlilik standartlarını yükseltmek ve uluslararası alanda tanınmalarını sağlamak,

ğ. Meslekî alan ve sektörler arasındaki yatay ve dikey geçişler için gerekli yeterliliklerin belirlenmesini sağlamak,

h. Diğer ülkelerdeki benzer kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak, hizmet satın almak, projeler geliştirmek ve uygulamak, eğitim, araştırma, konferans, seminer ve yayın faaliyetlerinde bulunmak,

ı. Hayat boyu öğrenmeyi desteklemek ve teşvik etmek,

i. Faaliyet alanına giren sair her türlü çalışmayı yapmak

görevlerini üstlenmiştir.”

MADDE 24 –(1) Arama ve Kurtarma Teknisyenlerinin görevleri şunlardır:

a. Yurt içi ve yurt dışında meydana gelen afet ve acil durumlarda görev yapmak.

b. KBRN ekibi tarafından yürütülen kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer maddeler ile benzeri teknolojik kirlenmelerin tespit, teşhis ve arındırma hizmetlerine katılmak.

c. Kullanım ve sorumluluğunda olan arama ve kurtarma taşıt, araç ve gereçlerinin bakımını yaparak her an göreve hazır bulundurmak.

ç. Arama ve kurtarma taşıt, araç ve gereçlerini kullanmak.

d. Temel branş olan kentsel arama ve kurtarma dışında doğada arama ve kurtarma, suda arama ve kurtarma, köpekli arama ve kurtarma ile KBRN gibi alt branşların en az birinde uzmanlaşmak.

e. Olay yerinde kendisinin ve birlikte çalıştığı ekip arkadaşlarının can güvenliğini koruyacak önlemler almak.

f. Beden sağlığını korumak ve geliştirmek.

g. Eğitim, tatbikat, toplantı gibi çalışmalara katılmak.

ğ. Arama ve kurtarma hizmetlerinde faaliyet gösteren kurum, kuruluş ve kişilere eğitim vermek.

h. Olay yerinde profesyonel tıbbi desteğin olmadığı acil müdahâle gereken durumlarda sertifikası bulunması kaydıyla ilk yardım yapmak.

ı. Ulusal ve uluslararası insani yardım faaliyetlerine katılmak.

i. Görevlere ilişkin belge ve rapor hazırlamak.

j. Başkanlıkça hazırlanacak usul ve esaslar çerçevesinde özel olarak görevlendirilmek suretiyle arama ve kurtarma alanında faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlarla ilgili izleme faaliyetleri gerçekleştirmek.

k. Amirlerince verilen arama ve kurtarma ile ilgili benzeri diğer görevleri yapmak.

5544 Sayılı Mesleki Yeterlilik Kanunu’nun ikinci maddesine göre tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği’nde otomatik tanınma kapsamında yer alan meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla
düzenlenmiş olan meslekler bu Kanun’un kapsamı dışında olup bunların dışındaki tüm meslekler kapsamda yer almaktadır.

Kamu sektörüne arama kurtarma teknisyeni alımlarında bazı ön şartlar belirlenmiştir. Bunlar; yaş şartı 30, sürücü belgesi sahibi olma, boy ve kilo
olarak ise “tartılma ve ölçülme aç karnına, soyunuk ve çıplak ayakla olmak kaydıyla erkeklerde en az 1.60 metre, en fazla 1.90 metre, kadınlarda ise en
az 1.55 metre, en fazla 1.80 metre boyunda olmak ve boyun 1 metreden fazla olan kısmı ile kilosu arasında (+,-) 10 kg’dan fazla fark olmamak.

Çalışmaya aday kişilerde, fiziksel uygunluk (boy, kilo ve benzeri), yaş, cinsiyet, ruhsal durum, eğitim düzeyi, zekâ ve algılama yeteneği, fobiler gibi kişisel özelliklere de bakılmalıdır. Bu özelliklerden hangilerinin önemli olduğu, işe başvuran kişilerde istenen ve istenmeyen özelliklerin neler olduğu; işin tehlike ve zorluk derecesine bağlıdır.

Afet ve acil durum meslek elemanı zor ve özel koşullarda görev yapması nedeniyle belirlenen ön şartları sağlarsa bu sahada görev alabilmektedir. Kamu sektörüne arama kurtarma teknisyeni alımlarında bazı ön şartlar belirlenmiştir. Bunlar; yaş şartı 30, sürücü belgesi sahibi olma, boy ve kilo olarak ise “tartılma ve ölçülme aç karnına, soyunuk ve çıplak ayakla olmak kaydıyla erkeklerde en az 1.60 metre, en fazla 1.90 metre, kadınlarda ise en az 1.55 metre, en fazla 1.80 metre boyunda olmak ve boyun 1 metreden fazla olan kısmı ile kilosu arasında (+,-) 10 kg’dan fazla fark olmamak,” şeklindedir (MYK, 2016).

İçinde bulunduğu duruma bağlı olmadan, herhangi bir karşılık ya da çıkar beklemeksizin bir işi yapmayı kendiliğinden üstlenmek gönüllü olmanın gereğidir.

Sorumluluk;

MADDE 25 –(1) Arama ve Kurtarma Teknisyenleri; kendisine, mesleğine, ekip arkadaşlarına, amirine, kurumuna, topluma, afetzede ve afetzede yakınlarına karşı sorumludur. Bu kapsamda Arama ve Kurtarma Teknisyenleri:

a. Yönetmelikte belirtilen görevleri disiplin içerisinde, süresinde ve gereği gibi yerine getirmekten,

b. Görev mahallinde bireysel iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çevre koruma önlemlerini almaktan,

c. Olay yerinde kendisinin ve birlikte çalıştığı ekip arkadaşlarının can güvenliğini tehlikeye atacak tutum ve davranışlarda bulunmamaktan,

ç. Mesleğine karşı toplumun itibar ve güven duygusunu sarsacak, etik ilkelere aykırı düşecek fiil ve davranışlarda bulunmamaktan,

d. Kendine ve çevresine mesleğin gerektirdiği disiplin ve titizliği göstermekten,

e. Arama ve kurtarma faaliyetleri sırasında afetzedenin ve afetzede yakınlarının psikolojik durumlarını göz önünde bulundurmaktan,

f. Afet ve acil durum hâlinde çağrı üzerine en kısa sürede göreve gelmekten,

g. Hafta sonu ve resmî tatillerde şehir dışına çıkışlarında amirlerine yazılı olarak bilgi vermekten

sorumludur.

verilen şıklardan B şıkkı yanlış verilmiştir. Doğrusu; Olay yerinde kendisinin ve birlikte çalıştığı ekip arkadaşlarının can güvenliğini tehlikeye atacak tutum ve davranışlarda bulunmamaktan,

Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlikleri ve Ekiplerin Kuruluşu, Görevleri, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik kapsamında, “Arama ve Kurtarma Birlik ve Ekiplerinin görevleri aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:

a. Savaşta, afetlerde, büyük yangınlarda ve önemli kazalarda arama, kurtarma, ilk yardım ve sosyal yardım hizmetlerini yürütmek,

b. Savaşta, afetlerde ve kazalarda; nükleer, biyolojik, kimyasal (NBC) maddelerin ölçüm hizmetlerini imkânlar ölçüsünde yürütmek, ilgili birimlere ulaştırmak, (NBC) maddelerinin arındırılmasına (Dekontaminasyon) yardım etmek,

c. Ülkemize gelen sığınmacılara sosyal yardım hizmeti vermek, bunların geçici barındırılma hizmetlerine yardım etmek,

d. Arama ve kurtarma faaliyetlerine katılan yerli ve yabancı, kamu ve özel kuruluşların arama ve kurtarma ekipleri ile gönüllü kişi ve kuruluşların çalışmalarını koordine etmek,

e. Birlik ve ekip personelinin nazari, tatbiki, bilgi ve becerileri ile fiziki kabiliyetlerini arttırmak ve göreve her an hazırlıklı bulunmaları için haftalık, aylık, yıllık eğitim programları hazırlamak, uygulanmasını sağlamak,

f. Kamu ve özel kuruluşların arama ve kurtarma hizmetlerinde görevlendirilen ekipleri ile gönüllü kuruluş ve kişilerin eğitimlerini Bakanlık veya Valiliğin uygun görüşü ile yapmak,

g. Gece ve gündüz tatbikatları planlamak ve uygulamak,

h. Eğitim amacı ile yurtiçi ve yurtdışında yapılacak eğitim ve tatbikatlara, istek yapılması hâlinde veya gerektiğinde yurtdışında meydana gelecek afetlerde de kurtarma ve yardım faaliyetlerine katılmak,

i. Sivil savunma koleji ve valiliklerce açılan kursların kurtarma, ilk yardım ve sosyal yardım konularındaki tatbiki bölümlerine yardımcı olmak,

j. Afet bölgelerine en seri şekilde ulaşabilmek için haberleşme, toplanma, yükleme ve intikal tatbikatları yapmak,

k. Bakanlık ve Valilikçe verilecek diğer görevleri yapmak.”

Afet ve acil durum meslek elemanı zor ve özel koşullarda görev yapması nedeniyle belirlenen ön şartları sağlarsa bu sahada görev alabilmektedir.
Kamu sektörüne arama kurtarma teknisyeni alımlarında bazı ön şartlar belirlenmiştir. Bunlar; yaş şartı 30, sürücü belgesi sahibi olma boy ve kilo olarak  ise “tartılma ve ölçülme aç karnına, soyunuk ve çıplak ayakla olmak kaydıyla erkeklerde en az 1.60 metre, en fazla 1.90 metre, kadınlarda ise en az 1.55 metre, en fazla 1.80 metre boyunda olmak ve boyun 1 metreden fazla olan kısmı ile kilosu arasında (+,-) 10 kg’dan fazla fark olmamak,” şeklindedir.

Yukarıdaki özelliklerin tamamı afet ve acil durum personelinin temel özelliklerindendir. Takım çalışması yapabilmek: Birden fazla kişinin bir araya gelerek, yapılacak çalışmaların özel amaçlarına uygun olarak organize olması ve çalışmayı uyumlu biçimde sürdürebilmesidir. Yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlileri tarafından gelişmiş tıbbi yardım sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla, eldeki mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalar ilk yardımını bilmekle mümkündür. Çalışmalar sürecinde arama kurtarma faaliyetlerinden zarara uğrama ihtimalinin yüksek olduğu bilincinde olmak ve üstlendiği ya da yaptığı tüm davranış ve çalışmaların sorumluluğunu bilerek hareket edilmesi ve hesap verebilmesi sorumluluk ve risk alabilmenin gereğidir.

Arama Kurtarma Personeliyle İlgili Genel Mevzuat

Kanun
• 4857 sayılı İş Kanunu
• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
• 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
• 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu
• 2935 sayılı Olağanüstü Hâl Kanunu
• 4536 sayılı Denizlerde ve Yurt Yüzeyinde Görülen Patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Kanun
• 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun
• 5312 sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahâle ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun (ve ilgili yönetmeliği)
• 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
• 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun
• 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu

Altın saatler olarak nitelendirilen süre ilk 72 saatlik yani ilk üç günlük süredir.

Güç, liderlik, esneklik ve dayanıklılık arama kurtarma personeli için istenen yetkinliklerdendir.

Ahilik felsefesinin temelleri 12. yüzyılda Kırşehir'de atılmıştır.

5544 Sayılı Mesleki Yeterlilik Kanunu’nun ikinci maddesine göre tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği’nde otomatik tanınma kapsamında yer alan meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanun’un kapsamı dışında olup bunların dışındaki tüm meslekler kapsamda yer almaktadır.

Afet ve acil durum meslek elemanı zor ve özel koşullarda görev yapması nedeniyle belirlenen ön şartları sağlarsa bu sahada görev alabilmektedir. Kamu sektörüne arama kurtarma teknisyeni alımlarında bazı ön şartlar belirlenmiştir. Bunlar; yaş şartı 30, sürücü belgesi sahibi olma, boy ve kilo olarak ise “tartılma ve ölçülme aç karnına, soyunuk ve çıplak ayakla olmak kaydıyla erkeklerde en az 1.60 metre, en fazla 1.90 metre, kadınlarda ise en az 1.55 metre, en fazla 1.80 metre boyunda olmak ve boyun 1 metreden fazla olan kısmı ile kilosu arasında (+,-) 10 kg’dan fazla fark olmamak,” şeklindedir (MYK, 2016)

İş yerinin ve olay yerinin güvenlik uygulamalarını yürütmek;

1. İş yeri güvenlik ve acil durum plan ve standart operasyon prosedürlerini, işin ve ortamın özelliklerine göre uyarlayarak yürütür.

2. Olay yeri için belirlediği tehlike durumları ve güvenlik düzeylerine yönelik ekip/ekipler için alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği (İSG) önlemlerini belirler.

3. Yaptığı belirlemeye göre alanda güvenlik şeridi çekme, sesli ve görsel uyarı materyalleri koyma, bariyer çekme, aydınlatma ve benzeri fiziksel önlemleri alır/alınmasını sağlar.

4. Olay yeri civarındaki diğer insanların güvenli alana alınması, olay yeri giriş ve acil çıkış düzenlemelerinin yapılmasını sağlar.

5. Olay yerindeki tehlike durumlarına göre müdahâle araçlarının ve ekipmanın güvenliğe uygun pozisyonda konumlandırılmasını sağlar.

6. Olay yerinde ortam kaynaklı tehlikeleri belirlemeye yönelik, KBRN maddelerinin ölçüm ve kontrollerini yapar/yapılmasını sağlar.

7. KBRN ekibi personelinin dekontaminasyon uygulamalarının yöntemine ve prosedürüne uygun gerçekleştirilmesini sağlar.

8. Ortamdaki tehlike kaynaklarının giderilmesine yönelik teknik önlemleri prosedürüne uygun şekilde alır/alınmasını sağlar.

9. Olay yerinde gereken durumda triyaj ve ilk yardım uygulaması yapar/yapılmasını sağlar.

10. İş yeri ortamında belirlediği risk ve tehlikeler ile bunlara yönelik alınması gereken önlemleri belirleyerek bildirimde bulunur.

Arama ve kurtarma tanımı kapsamında olan ve bulundukları mahalde yaşamı tehlikede bulunan kişiye kazazede denir.

Afet ve acil durumlarda afetzede veya kazazedenin yerinin belirlenmesine yönelik yapılan çalışmaya "arama" denir.