Arama Kurtarma Personeli Mesleki Yeterlilik Standardı

5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan 2015 yılında Resmî Gazete’de yayımlanan Ulusal Meslek Standartlarının ve Ulusal Yeterliliklerin Hazırlanması Hakkında Yönetmelik dir.

Ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek; denetim, ölçme ve değerlendirme, belgelendirme ve sertifikalandırmaya ilişkin faaliyetleri yürütmek için gerekli ulusal yeterlilik sistemini kurmak ve işletmek üzere kurulmuştur.

Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi; ulusal meslek standartlarının oluşturulduğu, mesleki ve teknik eğitim ve öğretim programlarının bu standartlara göre hazırlandığı, iş gücünün mesleki yeterliliğinin akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yapılan teorik ve uygulamalı sınavlar sonucunda belgelendirildiği, alınan belgelerin ulusal ve uluslararası düzeyde kıyaslanabilirliğinin sağlandığı, hayat boyu öğrenmenin desteklendiği, örgün eğitim almadan mesleği öğrenen kişilere bilgi ve becerilerini belgelendirme imkânının verildiği ve iş dünyası temsilcilerinin sürece ilişkin tüm kararlara aktif olarak katıldığı, kalite güvencesinin sağlandığı, adil, şeffaf ve güvenilir bir sistemdir

5544 Sayılı Mesleki Yeterlilik Kanunu’nun ikinci maddesine göre tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği’nde otomatik tanınma kapsamında yer alan meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanun’un kapsamı dışında olup bunların dışındaki tüm meslekler kapsamda yer almaktadır.

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’na göre ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi şartı aranmaz.

Arama: Afet ve acil durumlarda afetzede veya kazazedenin yerinin belirlenmesine yönelik yapılan çalışmalardır.

Kazazede: Arama ve kurtarma tanımı kapsamında olan ve bulundukları mahalde yaşamı tehlikede bulunan kişiyi denir.

Arama ve Kurtarma Teknisyenleri;
    a. Başkanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, 24 saat esasına göre, özel kıyafet ve teçhizatla donatılarak çalışır.
    b. Arama ve kurtarma hizmetlerinin 7/24 kesintisiz yürütülmesinin sağlanması amacıyla ildeki mevcut personel sayısı ve müdahâle faaliyetleri gözetilerek kural olarak 12/36 saat esasına göre çalışır. Çalışma saatleri, görev yerlerine bağlı olmaksızın, yürütülen hizmetin özelliklerine ve ihtiyaca göre düzenlenebilir.
    c. Afet ve acil durumlarda, hizmetine ihtiyaç duyulup çağrılması hâlinde mesai gözetmeden en kısa sürede göreve katılır.
    ç. Görevleri ile ilgili olarak yurt içinde veya yurt dışında görevlendirilebilir.

*4536 sayılı Denizlerde ve Yurt Yüzeyinde Görülen Patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Kanun
*4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun
*5312 sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahâle ve Zararların Tazmini
Esaslarına Dair Kanun 

Bir arama kurtarma uzmanı veya teknik elemanı iş sağlığı ve güvenliği, çevre koruma ve kalite geliştirmeye ilişkin çalışmaları yürütme, afet ve acil durum operasyonlarında müdahâle etme, arama, kurtarma, koruma, önleme, uygulamaları ile mesleki gelişim faaliyetlerini gerçekleştirme bilgi ve becerilerine sahip nitelikli kişi olmalıdır.

Kamu sektörüne arama kurtarma teknisyeni alımlarında bazı ön şartlar belirlenmiştir. Bunlar; yaş şartı 30, sürücü belgesi sahibi olma, boy ve kilo olarak ise “tartılma ve ölçülme aç karnına, soyunuk ve çıplak ayakla olmak kaydıyla erkeklerde en az 1.60 metre, en fazla 1.90 metre, kadınlarda ise en az 1.55 metre, en fazla 1.80 metre boyunda olmak ve boyun 1 metreden fazla olan kısmı ile kilosu arasında (+,-) 10 kg’dan fazla fark olmamak,” şeklindedir (MYK, 2016).

Risklerin tamamen ortadan kaldırılamadığı durumlarda uygun kişisel koruyucu donanımlar ve operasyonlara özgü güvenlik donanımları kullanarak yoğun stres ve tehlike riskleri altında çalışır.

* AFAD tarafından veya uygun bir eğitim kurumu tarafından verilen “Temel Arama Kurtarma Eğitimi”ni almalıdır.
* Güncel ve geçerli ilk yardım belgesine sahip olmalıdır.

* Görevini yapmasına engel olabilecek daimi vücut veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamalıdır.
* Ayrıca, arama kurtarma personeli 6331 sayılı İSG Kanunu’nun 15’inci maddesi gereğince sağlık gözetimine tabi tutulması
gerekir.

• Doğaya ve insana saygı duymak,
• Din, dil, cins, ırk ayrımı gözetmemek,
• Dikkatli, saygılı ve hoş görülü olmak,
• Çalışmalarda insan onuru ve haysiyetini korumak

1. Ekibin/ekiplerin gireceği olay yeri ortam(lar)ının ve yapılacak operasyonun özelliğine göre olası tehlike ve riskleri belirler.

2. Olay yerindeki tehlike ve riskleri önem sırasına koyarak güvenlik düzeylerini belirler.

1. Kendisinin bedensel ve psikolojik yeterliliğinin korunması ve geliştirilmesine yönelik beslenme, psikolojik destek alma ve spor etkinlikleri ve benzeri uygulamaları yürütür.
2. Ekip/ekiplerdeki elamanların bedensel ve psikolojik yeterliliklerinin korunması ve geliştirilmesine yönelik beslenme, psikolojik destek ve spor etkinliklerinin uygulanma durumunu takip eder.
3. Kendisinin ve ekip/ekiplerin rutin sağlık kontrol ve testlerinin belirlenen zamanlarda yapılmasını sağlar.

1. Çağrı merkezine gelen ihbarların doğruluğunu yöntem ve prosedürüne uygun şekilde teyit ederek alınan bilgileri değerlendirir.
2. İhbarın niteliğine göre araç, ekip ve destek ekipleri için ilgili amir/birime bildirimde bulunur.
3. İhbar verenin ilk acil önlemleri alması konusunda yönlendirilmesini ve belirleyici alan bilgilerinin alınmasını sağlar.

1. Operasyonun tamamlanması sonrası müdahâlenin tamamlanıp tamamlanmadığına ve müdahâlenin devam edip etmeyeceğine dair değerlendirmeleri yöntemlerine uygun olarak yaparak komuta merkezine bildirir.
2. KBRN olaylarında, müdahâle sonu kontrollerin sonuçlarına göre, prosedürlerine uygun yöntemlerle etkilenen alana uygulanan önlemlerin kaldırılmasına dair bildirimi yapar.
3. Olay yerinin sahiplerine/sorumlularına/ emniyet mensuplarına teslim edilmesini sağlar.
4. Olay sonrası ekip, ekipman, araç gereç ve malzemelerin dönüş ve toparlanma çalışmalarını koordine eder.
5. Operasyon bütününde, müdahâle süreci ile olayın nedenleri, etkileri (can ve mal kaybı, hasar ve benzeri) ve müdahâle sonuçlarını içeren raporlamayı yapar/yapılmasını sağlar.

1. Çığın türü, kopma noktası, akış hızı, arazinin eğimi, topuk noktasına göre kazazedenin olası bulunabileceği bölgeyi tespit eder.
2. Tespit ettiği arama bölgesinde, çığ altında kalan kazazedeyi, fiziksel/köpekli/cihazlı/sonda ile arama yöntemleri ile bulur.
3. Bulduğu kazazedeyi uygun yöntem ve ekipmanları kullanarak çığdan çıkarır.

1. Okullar, kolluk kuvvetleri, kamu kurum ve özel sektör kuruluşlarından gelen taleplere göre görev alanı ile ilgili eğitim ve tatbikat çalışmalarının gerçekleştirilmesini sağlar.
2. Kitle iletişim araçlarında yetkilendirilmesi hâlinde görev alanı ile ilgili bilgilendirme, bilinçlendirme ve tanıtım çalışmalarını organize eder.