AFETLERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 11

Enkaz bölgesindeki arama kurtarma operasyonlarında 1 uzun alarm "operasyonu durdur" anlamına gelmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Dikey destekler bir yapıda hasar görmüş herhangi bir bölümün üstündeki ağırlığın taşınmasına destek olmak ve tamamen çökmesine engel olmak için inşa edilirler. Bu yöntemde mekanik, vidalı destek elemanları kullanılabileceği gibi ahşap destekler de kullanılabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Düşey yönde ilerleme çalışmaları, alt bölümlerdeki afetzedeye ulaşmak amacıyla en yakın bölgede üstten alt bölümlere doğru yapılan kuyu açma
çalışmasıdır. Enkaza yandan girişe göre daha güvenlidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kaçış rotaları mutlaka operasyon başlamadan önce belirlenmelidirler. Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.

Olay yerine ulaşım: Olay yerine ulaşım esnasında çeşitli tehlikelerle karşılaşılabilir. Gerek hava ulaşımının gerek kara ulaşımının kendi içinde barındırdığı tehlikeler vardır.
Hava yolu ulaşımında;
• ani sıcaklık değişimleri,
• hava hastalığı (uçak tutması),
• ekipmanların yükleme ve boşaltmasıyla ilgili tehlikeler,
• helikopter kullanılıyorsa inme ve binme
gibi konularda güvenlik tedbirlerine uyulmalıdır

Kentsel arama kurtarmada en sık karşılaşılan durum bina çökmeleridir. Bina çökmelerinde ekiplerin değerlendirme yaparken dikkat etmesi ve araştırması gereken hususlardan en önemlileri şunlardır:
1. Binanın Çökme Nedeni
2. Olay Yerindeki Tehlikeler
3. Binanın Yapısı
4. Binada Bulunanların ve Mahsur Kalanların
Sayısı
5. Çökmenin Ne Zaman Olduğu
6. Hava Şartları
7. Binanın Çökme Şekli

Binanın Yapısı: Binanın yapısı konusunda araştırılması gereken hususlar şunlardır:
• Binanın kullanım amacı (konut, hastane, yurt, okul, fabrika, iş yeri ve benzeri)
• Binanın taşıyıcı sistemi (betonarme, ahşap, yığma, çelik)
• Binanın boş ya da kullanılan bir bina olup olmadığı
• Binanın kat sayısı ve katlardaki daire/bağımsız bölüm sayısı
• Binada daha önce yangın veya benzer bir olay yaşanıp yaşanmadığı
• Binada restorasyon, tadilat ve sonradan eklemeler yapılıp yapılmadığı
• Binada kullanılan yapı malzemesinin standartlara uygun olup olmadığı

Çökme Zamanı: Çökme zamanı, arama kurtarma çalışmaları açısından son derece önemli bir veridir. Arama kurtarma ekiplerinin çökme zamanına bağlı olarak yapacağı değerlendirmelerde;
• Binada mahsur kalanların sayısı,
• Binada mahsur kalanların yerleri,
• Can kayıpları ve yaralananların sayısı

• Çökme sonucu oluşabilecek tehlikeler,
• Kurtarma çalışmalarındaki strateji ve öncelikler belirlenebilir.

Olay Komuta Yerinin Seçimi: Olay komuta yeri;
• Olay yerinin yakınında güvenli ve hakim bir noktada olmalıdır.
• Çalışmalarda kullanılacak araç ve ekipmanlara yakın bir noktada olmalıdır.
• Ulaşım yolları açık olmalıdır.
• Olay komuta yerinin çevresi emniyet şeridi ile çevrilerek görevliler haricindekilerin girmesine engel olunmalıdır.

Arama Kurtarma Operasyonlarında Çalışacak ve çalışmalara katılacak ekipler şunlardır:
• AFAD ekipleri
• İtfaiye ekipleri
• Sağlık ekipleri
• Kolluk kuvvetleri (polis ve askerî birlikler)
• Yurt dışından gelen arama kurtarma ekipleri
• Diğer kamu kuruluşlarının arama kurtarma ekipleri
• Gönüllü kuruluşların arama kurtarma ekipleri
• Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör çalışanları
• Gerekli görüldüğü durumlarda vatandaşlar

Olay Yeri Güvenlik Çalışmaları: Çalışma yapılan alanda güvenlik öncelikleri sırasıyla şöyledir:
• Kurtarmacı personelin güvenliği,
• Afetzedelerin güvenliği,
• Diğer vatandaşların güvenliği,
• Ekipman ve araç güvenliği.

Dayanak ve destek çalışmalarında kullanılan malzemeler ve araçlardan başlıcaları şunlardır:
• Değişik kalınlık ve boyutlarda keresteler
• Mekanik destek ayakları
• Vidalı destek ayakları
• Hava yastıkları
• Krikolar
• İş makineleri
• Takozlar
• Halatlar

Dayanak ve destek türleri, çöken binalarda hasarlı yapısal elemanların özellikleri ve hasar şekillerine göre başlıca şöyledir:
• Dikey destek
• Yatay destek
• Pencere ve kapı destekleri
• İç destek
• Dış destek

Dehlizde çalışırken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
• Çalışmalar sırasında toz toprak yutulmaması için toz maskesi takılmalıdır.
• Baş ve suratın korunması için baret takılmalıdır.
• Toz ve topraktan gözlerin korunması için gözlük kullanılmalıdır.
• Dehlizde çalışırken sıcak havalarda havanın veya tozun tahliyesinde fan kullanılabilir.
• Dehliz içinde çalışanlara bir kılavuz ipi bağlanarak dışarıdan kontrol edilmelidir. Herhangi bir çökme durumunda kazaya uğrayacak personelin yerinin bulunabilmesi bu şekilde daha kolay olacaktır.
• Çalışırken enkaz eldiveni kullanılmalıdır.
• İlerleme aşamalarında doğal dayanak vazifesi gören eşyalar yerlerinden alınmamalıdır. Alınacaksa yerlerine mutlaka dayanak yapılmalıdır.
• İlerleme çalışmalarının her aşamasında gaz ölçümleri yapılmalıdır.
• Kat aralarında ve yatay yöndeki ilerlemelerde mutlaka dinleme yapılarak afetzedenin bulunduğu nokta tam olarak tespit edilmeye çalışılmalıdır

Depremler başta olmak üzere doğal afetler veya daha farklı sebepler sonucu binalarda çökmeler meydana gelebilmektedir. Çöken yapılar başta olmak üzere herhangi bir yerde mahsur kalanların kurtarılması için yürütülen çalışmaların tümüne “Kentsel Arama Kurtarma” denilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Enkazda çalışacak ekip ya da ekipler ilk olarak binanın neden çöktüğünü öğrenmelidir. Çünkü kurtarma ekibini enkazda bekleyen tehlikeler, çökme nedenine bağlı olarak farklılık gösterecektir. Doğru cevap C'dir.

Olay komuta yerinin çevresi emniyet şeridi ile çevrilerek görevliler haricindekilerin girmesine engel olunmalıdır. olay komuta yeri seçerken dikkat edilmesi gerekenler arasında görevliler dışındaki kişilerinde rahat çalışabileceği bir yerde olması dikkat edilmesi gereken bir durum değildir. Doğru cevap A'dır.

Dayanak ve destek çalışmalarında kullanılan malzemeler ve araçlardan başlıcaları şunlardır:
• Değişik kalınlık ve boyutlarda keresteler
• Mekanik destek ayakları
• Vidalı destek ayakları
• Hava yastıkları
• Krikolar
• İş makineleri
• Takozlar
• Halatlar

Bu başlıklar arasında yangın söndürücüler bulunmamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Dayanak ve destek türleri, çöken binalarda hasarlı yapısal elemanların özellikleri ve hasar şekillerine göre başlıca şöyledir:
• Dikey destek
• Yatay destek
• Pencere ve kapı destekleri
• İç destek
• Dış destek

C şıkkında yer alan halatlar dayanak ve destek türü değil, kullanılan bir malzemedir. Doğru cevap C'dir.

Bütün bir binanın ya da bir bölümünün yana kayarak yıkılmasını engellemek amacıyla desteklenmesine dış destek denilmektedir.